Νέες μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο εγκέφαλος μας επισημαίνει εμπειρίες που αξίζει να θυμόμαστε στέλνοντας επανειλημμένα, ξαφνικά και ισχυρά εγκεφαλικά κύματα υψηλής συχνότητας. Γνωστά ως «κυμματισμοί απότομων κυμάτων», αυτά τα κύματα, που πυροδοτούνται από την διέγερση πολλών χιλιάδων νευρώνων μέσα σε χιλιοστά του δευτερολέπτου το ένα από το άλλο, είναι «σαν ένα σόου πυροτεχνημάτων στον εγκέφαλο».
Οι εγκέφαλοι που ξεκουράζονται και ξυπνούν φαίνεται να εκτελούν διαφορετικά προγράμματα: Εάν κοιμάστε όλη την ώρα, δεν θα δημιουργήσετε αναμνήσεις. Αν είστε ξύπνιοι όλη την ώρα, ούτε έτσι θα σχηματίσετε αναμνήσεις.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι μπορούσαν να προκαλέσουν τους νευρώνες να κάνουν ισχυρότερες διασυνδέσεις, που συνδέονται με τη μάθηση και τη μνήμη, διεγείροντάς τους τεχνητά να πυροδοτήσουν με γρήγορες εκρήξεις.
Οι ερευνητές σκέφτηκαν ότι, οι απότομοι κυματισμοί μπορεί να αποτελούν μέρος του μηχανισμού του εγκεφάλου για το σχηματισμό και την εδραίωση αναμνήσεων.
Στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι ερευνητές εκμεταλλεύτηκαν τη βελτιωμένη υπολογιστική ισχύ και τα νέα εργαλεία που μπορούσαν να καταγράψουν ηλεκτρική δραστηριότητα από περισσότερους από 100 νευρώνες ταυτόχρονα για να χαρακτηρίσουν καλύτερα τους απότομους κυματισμούς.
Το 2009 και το 2010, δύο δημοσιεύσεις, έδειξαν ότι οι απότομοι κυματισμοί εμπλέκονταν στην παγίωση των αναμνήσεων για να διαρκέσουν μακροπρόθεσμα. Όταν οι ερευνητές κατέστειλαν ή διέκοψαν τους κυματισμούς, στο πλαίσιο της έρευνας με αρουραίους, ανέφεραν χειρότερη απόδοση στις εργασίες μνήμης.
Μεταγενέστερες μελέτες έδειξαν ότι η επιμήκυνση ή η δημιουργία περισσότερων κυματισμών, βελτίωσε τη μνήμη των αρουραίων.
Έγινε σαφές ότι οι κυματισμοί έπαιζαν επανειλημμένα ρόλο για να εδραιώσουν μια ανάμνηση. «Ο εγκέφαλος κάνει πρόβες», ανέφεραν μεταξύ άλλων.
Μερικές φορές τα πράγματα που θυμόμαστε φαίνονται τυχαία ή άσχετα και σίγουρα διαφορετικά από αυτά που θα επιλέγαμε αν μας δινόταν η επιλογή. Υπάρχει μια γενική αίσθηση ότι ο εγκέφαλος δίνει προτεραιότητα με βάση τη «σημασία».
Επειδή οι μελέτες έχουν προτείνει ότι οι συναισθηματικές ή οι νέες εμπειρίες τείνουν να απομνημονεύονται καλύτερα, είναι πιθανό οι εσωτερικές διακυμάνσεις στη διέγερση ή τα επίπεδα των νευροδιαμορφωτών, όπως η ντοπαμίνη ή η αδρεναλίνη και άλλες χημικές ουσίες που επηρεάζουν τους νευρώνες να καταλήγουν να επιλέγουν εμπειρίες.