Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς ήταν η περίοδος που ήσασταν μωρό; Προσπαθήσατε να ανακαλέσετε μνήμες από εκείνη την εποχή;
Το σίγουρο είναι ότι μεγαλώνοντας έχετε ξεχάσει πώς μπορεί να ήταν η καθημερινότητά σας ως μωρό. Δεν είναι κάτι που θα πρέπει να σας ανησυχήσει. Συμβαίνει στους περισσότερους.
Τον λόγο για τον οποίο συμβαίνει αυτό, αποκάλυψε μία νέα μελέτη. Στο πλαίσιο της μελέτης, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη στο περιοδικό Science, εξετάστηκαν 26 βρέφη ηλικίας από 4,2 έως 24,9 μηνών, τα οποία χωρίστηκαν σε δύο ηλικιακές ομάδες: εκείνα κάτω των 12 μηνών και εκείνα 12 έως 24 μηνών.
Κατά τη διάρκεια του πειράματος, τα μωρά τοποθετήθηκαν σε ένα μηχάνημα fMRI, όπου τους έδειξαν μια σειρά από μοναδικές εικόνες για δύο δευτερόλεπτα στο καθένα. Οι ερευνητές στόχευαν να καταγράψουν τη δραστηριότητα στον ιππόκαμπο - το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τα συναισθήματα, τη μνήμη και το αυτόνομο νευρικό σύστημα.
Ο ρόλος του ιππόκαμπου στον εγκέφαλο
«Ο ιππόκαμπος είναι μια σημαντική δομή του εγκεφάλου που δεν είναι ορατή με τις τυπικές μεθόδους, επομένως έπρεπε να αναπτύξουμε μια νέα προσέγγιση για τη διεξαγωγή πειραμάτων μνήμης με μωρά μέσα σε ένα μηχάνημα μαγνητικής τομογραφίας», δήλωσε ο Δρ. Nick Turk-Browne, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο τμήμα ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Yale.
«Αυτό το είδος έρευνας είχε γίνει στο παρελθόν κυρίως όταν τα βρέφη ήταν σε κατάσταση ύπνου, επειδή έχουν έντονη κινητικότητα και δεν μπορούν να ακολουθήσουν οδηγίες», πρόσθεσε.
Η Δρ Simona Ghetti, καθηγήτρια στο τμήμα ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Davis, της οποίας η έρευνα επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της μνήμης στην παιδική ηλικία, αναγνώρισε ότι ενώ πολλές μελέτες έχουν ήδη αποδείξει την ικανότητα των βρεφών να κωδικοποιούν τις αναμνήσεις, αυτή η τελευταία έρευνα είναι μοναδική στο ότι συνδέει την κωδικοποίηση μνήμης με την ενεργοποίηση του ιππόκαμπου. Να σημειωθεί ότι, η Ghetti δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Μετά από μια μικρή καθυστέρηση, οι ερευνητές έδειξαν στα μωρά δύο φωτογραφίες ταυτόχρονα: μία από γνώριμες εικόνες που είχαν δει στο παρελθόν και μία που ήταν καινούργια. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις κινήσεις των ματιών των μωρών, σημειώνοντας σε ποια εικόνα εστίασαν περισσότερο.
Εάν ένα βρέφος περνούσε περισσότερο χρόνο κοιτάζοντας τη γνώριμη εικόνα, αυτό σήμαινε ότι την αναγνώριζε, υποδεικνύοντας ανάκληση μνήμης. Εάν δεν έδειχνε καμία προτίμηση, πιθανότατα σήμαινε ότι η μνήμη ήταν λιγότερο ανεπτυγμένη, σύμφωνα με τη μελέτη.
«Οι κινήσεις των ματιών έχουν χρησιμοποιηθεί σε εκατοντάδες μελέτες σχετικά με τη μνήμη και την κατηγοριοποίηση των βρεφών», είπε η Ghetti στο CNN μέσω email. «Τα βρέφη κοιτάζουν τι βρίσκουν ενδιαφέρον και οι ερευνητές έχουν από καιρό αξιοποιήσει αυτή την αυθόρμητη συμπεριφορά για να αντλήσουν πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία της μνήμης», διευκρίνισε.
Μόλις συνέλεξε τα αρχικά δεδομένα, η ομάδα ανέλυσε σαρώσεις fMRI των μωρών που κοιτούσαν τη γνώριμη εικόνα περισσότερο, συγκρίνοντάς τα με εκείνα που δεν είχαν καμία προτίμηση.
Οι δοκιμές απορρίπτονταν εάν το μωρό δεν ήταν εστιασμένο στην οθόνη και κινούνταν ή ανοιγόκλεινε τα μάτια υπερβολικά. Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι ο ιππόκαμπος ήταν πιο ενεργός στα μεγαλύτερα βρέφη όταν κωδικοποιούσε τις αναμνήσεις.
Επιπλέον, μόνο τα μεγαλύτερα βρέφη εμφάνισαν δραστηριότητα στον κόγχιο μετωπιαίο φλοιό, ο οποίος παίζει βασικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων και την αναγνώριση που σχετίζεται με τη μνήμη.
Πώς διαμορφώνεται η μνήμη στους ενήλικες
«Ένα πράγμα που μάθαμε για τη μνήμη στους ενήλικες είναι ότι οι πληροφορίες που τείνουμε να συλλαμβάνουμε και να κωδικοποιούμε στη μνήμη είναι πράγματα που σχετίζονται με την εμπειρία μας», είπε η Δρ Lila Davachi, καθηγήτρια στο τμήμα ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Το εκπληκτικό με αυτή τη μελέτη είναι ότι δείχνει πειστικά τις διαδικασίες κωδικοποίησης του ιππόκαμπου σε μωρά για ερεθίσματα που είναι, κατά κάποιο τρόπο, ασήμαντα για αυτά», συμπλήρωσε.
Αν και δεν είναι ακόμα σαφές γιατί η κωδικοποίηση μνήμης φαίνεται να είναι ισχυρότερη σε μωρά άνω των 12 μηνών, είναι πιθανόν να οφείλεται σε σημαντικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στο σώμα.
«Ο εγκέφαλος του βρέφους υφίσταται πολλές αντιληπτικές, γλωσσικές, κινητικές, βιολογικές και άλλες αλλαγές σε αυτό το διάστημα, συμπεριλαμβανομένης της ταχείας ανατομικής ανάπτυξης του ιππόκαμπου», είπε ο Turk-Browne.
Ο Turk-Browne και η ομάδα του εργάζονται ενεργά για να ελέγξουν γιατί ο εγκέφαλος αδυνατεί να ανακτήσει αυτές τις πρώιμες αναμνήσεις στη ζωή, αλλά εικάζει ότι η επεξεργασία του εγκεφάλου στα βρέφη μπορεί να υποδηλώνει ότι ο ιππόκαμπος δεν λαμβάνει τους ακριβείς «όρους αναζήτησης» για να βρει τη μνήμη όπως ήταν αποθηκευμένη με βάση τις εμπειρίες που είχε το μωρό εκείνη τη στιγμή.
