Η απιστία είναι ένα θέμα που στατιστικά θα απασχολήσει τους περισσότερους από εμάς τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας, καθώς στις περισσότερες σχετικές μελέτες η πλειοψηφία των συμμετεχόντων αναφέρουν ότι έχει απιστήσει σε μία ή περισσότερες σχέσεις τους.

Με βάση τη βιβλιογραφία σε Ευρώπη και ΗΠΑ, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες είναι πάνω-κάτω εξίσου πιθανό να απιστήσουν, με τη διαφορά ότι οι γυναίκες τείνουν να εγκαταλείπουν τη σχέση κάποια στιγμή μετά την απιστία, ενώ οι άνδρες φαίνονται πιο πρόθυμοι να διατηρούν παράλληλη σχέση χωρίς να χωρίζουν από την «επίσημη».

Όσον αφορά την Ελλάδα, τα πράγματα φαίνονται αρκετά δυσοίωνα, με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε το Ανδρολογικό Ινστιτούτο σε δείγμα 2.000 ζευγαριών να αποκαλύπτει ότι το 84% των ανδρών και το 78% των γυναικών έχουν απιστήσει ή να είναι ανοιχτοί στο ενδεχόμενο.

Τα αίτια της απιστίας

Όπως αναφέρει σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Archives of Sexual Behavior» το 2017, οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν τους συμμετέχοντες στην απιστία ήταν οι παρακάτω:

• Έλλειψη δέσμευσης στην παρούσα σχέση
• Πτώση στην ικανοποίηση που λάμβαναν μέσα από τη σχέση
• Αποδοχή της άποψης ότι οι σεξουαλικές σχέσεις εκτός της σχέσης δεν ήταν και τόσο κακές
• Αίσθημα φόβου όσον αφορά τη σύνδεση με τον/την σύντροφό τους
• Σεξουαλική ασυμβατότητα

Πόσο πιθανό είναι να επαναληφθεί η απιστία

Σύμφωνα με την προαναφερθείσα μελέτη, τα άτομα που έχουν απατήσει στην παρούσα ή σε προηγούμενη σχέση τους είναι κατά 3 φορές πιο πιθανό να απατήσουν εκ νέου -ανεξαρτήτως φύλου και επιπέδου δέσμευσης (σχέση, συγκατοίκηση, γάμος).

Κάτι ακόμα που παρατήρησαν οι επιστήμονες ήταν πως εάν κάποιος άνθρωπος ανέφερε πως γνώριζε ότι είχε απατηθεί σε προηγούμενη σχέση του, διέτρεχε τον διπλάσιο κίνδυνο να απατηθεί ξανά από την επόμενη.

Άλλες μελέτες που έχουν γίνει στο παρελθόν αποκαλύπτουν ότι οι άνθρωποι που είναι πιο παρορμητικοί γενικότερα στην ζωή τους, τείνουν να απιστούν πιο συχνά, καθώς αρκετές φορές δρουν απερίσκεπτα, αποφεύγοντας να αναλογιστούν τις συνέπειες που μπορεί να επιφέρουν οι πράξεις τους.

Κάτι ακόμα που φαίνεται μέσα από πληθώρα μελετών είναι ότι υψηλότερα ποσοστά απιστίας εντοπίζονται συχνά ανάμεσα σε άτομα που είχαν στο παρελθόν περισσότερους σεξουαλικούς συντρόφους από τον μέσο όρο.

Τέλος, ανάλυση 3 μελετών που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Personal Relationships» το 2017, διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που ανέφεραν την ύπαρξη απιστίας στο οικογενειακό τους περιβάλλον (π.χ.: ένας γονιός απάτησε τον άλλον) είχαν πιο θετικές απόψεις για την απιστία και ήταν πιο πιθανό να απιστήσουν οι ίδιοι σε δική τους σχέση.

Τα λάθη που οδηγούν στην απιστία κατά συρροή

Όπως γράφει η κλινική ψυχολόγος, δρ. Alexandra H. Solomon, στο Psychology Today, ένα ιστορικό απιστίας δεν καταδικάζει πάντα τη σχέση, αρκεί το άτομο που έχει απιστήσει να κάνει την απαραίτητη ενδοσκόπηση και να επιδείξει τη σωστή στάση.

«Χωρίς λογική και αυτογνωσία παραμένουμε προσκολλημένοι στο ίδιο μοτίβο, επαναλαμβάνοντας τα ίδια λάθη. Εάν όμως ο άπιστος σύντροφος δεσμεύεται να αναζητήσει τα αίτια της απιστίας του και να αλλάξει, αναλαμβάνοντας την ευθύνη των πράξεών του, τότε υπάρχει μια ευκαιρία να αφήσει αυτούς τους μηχανισμούς πίσω του», τονίζει η ίδια.

Δικαιολογίες

Όπως εξηγεί η ψυχολόγος, εάν ο/η σύντροφός σας δικαιολογεί τον εαυτό του για τις απιστίες του παρελθόντος, αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό να απατήσει και στο μέλλον.

«Ο/Η πρώην μου ήταν τρελός/η. Η σχέση ήταν τοξική και έπρεπε να τελειώσει. Δεν ήταν σωστό, αλλά αν ήσουν στη θέση μου θα έκανες κι εσύ το ίδιο. Ήμουν δυστυχισμένος/η και όπως ήταν λογικό κοίταξα αλλού», είναι πολλές φορές αυτό που λένε τα άτομα που δεν επιθυμούν να αναλάβουν τις ευθύνες των πράξεών τους.

Ντροπή και αποφυγή

Στον αντίποδα της παραπάνω λογικής βρίσκεται και η προσέγγιση: «Δε θέλω να μιλήσω γι’ αυτό επειδή με κάνει να νιώθω άσχημα για τον εαυτό μου. Θέλω να το ξεχάσω και να προχωρήσω».

Δυστυχώς, εάν το άπιστο άτομο δεν αντιμετωπίσει κατάματα τις συνέπειες των πράξεών του και δεν αναζητήσει τα αίτια που το οδήγησαν στην απιστία, δεν πρόκειται να μάθει από τα λάθη του. Για να μάθει κανείς από τα λάθη του θα πρέπει να διερευνήσει τις στάσεις του απέναντι στις σχέσεις, τα μηνύματα που έχει λάβει πάνω στο θέμα της απιστίας από τον περίγυρό του αλλά και τις παλαιότερες εμπειρίες του.

Η σωστή στάση απέναντι στην απιστία

Σύμφωνα με την δρ. Solomon, η σωστή στάση απέναντι στην απιστία θα πρέπει να περιλαμβάνει ειλικρίνεια, μεταμέλεια, συγκεκριμένα βήματα για αλλαγή και ανοιχτή διάθεση για συζήτηση.

Ένα παράδειγμα που δίνει η ίδια είναι το εξής:

«Απάτησα στην προηγούμενη σχέση μου. Όταν η απιστία αποκαλύφθηκε ένιωσα έντονη ντροπή και σύγχυση για τη συμπεριφορά μου και έτσι αποφάσισα να δουλέψω πάνω σε αυτό (π.χ.: μέσα από ψυχοθεραπεία, ανάγνωση σχετικών βιβλίων, συζήτηση με κοντινά άτομα κ.ά.). Έτσι, άρχισα να καταλαβαίνω τους λόγους που με οδήγησαν στο σημείο να προδώσω την εμπιστοσύνη στη σχέση μου. Πλέον, καταλαβαίνω ότι αυτό που έκανα πήγαζε από δικά μου ζητήματα που δεν είχα λύσει. Έχω δεσμευτεί όμως να μη ζω πια έτσι. Ξέρω πως όταν έχω κάποιο πρόβλημα με τη σχέση πρέπει να μιλάω με το/τη σύντροφό μου και να μην τα κρατάω μέσα μου. Βάζω όρια στους γύρω μου και επικοινωνώ ανοιχτά. Καταλαβαίνω ότι αυτό το κομμάτι του παρελθόντος μου είναι δυσάρεστο για εσένα και είμαι πρόθυμος/η να συνεχίσω να μιλάω για αυτό όσο εσύ θέλεις».

Οι ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε

Η ψυχολόγος δίνει μια λίστα με ερωτήσεις που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως οδηγό συζήτησης ή ενδοσκόπησης πάνω στο θέμα της απιστίας.

• Πώς νιώθεις για την απιστία σου;
• Σε τι βαθμό θεωρείς ότι ευθύνεσαι εσύ για την απιστία;
• Έχεις συγχωρήσει τον εαυτό σου;
• Τι έμαθες για τον εαυτό σου μετά την απιστία σου;
• Πώς ορίζεις την απιστία σε μια σχέση;
• Τι μέτρα έχεις λάβει για να μην απιστήσεις ξανά;
• Ο περίγυρός σου (φίλοι, συγγενείς, συνάδελφοι) υποστηρίζουν την απόφασή σου να παραμείνεις πιστός/ή;
• Πώς μπορώ εγώ να σε υποστηρίξω σε αυτό;