Έχετε κάποιες καθημερινές συνήθειες - ενδεχομένως ενοχλητικές - τις οποίες θέλετε να «κόψετε» αλλά δεν μπορείτε; Έρευνες έχουν δείξει ότι έως και το 40% των καθημερινών μας πράξεων είναι συνήθειες - διαδικασίες αυτόματης ρουτίνας που κάνουμε χωρίς να σκεφτόμαστε. Πώς όμως δημιουργούνται αυτές οι συνήθειες και γιατί είναι τόσο δύσκολο να τις «κόψουμε»;

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν έχουμε μια συνήθεια;

Κατά τα πρώιμα στάδια της έναρξης μιας συνήθειας, ενεργοποιούνται τα μέρη απόφασης του εγκεφάλου σας (προμετωπιαίοι φλοιοί) και η δράση γίνεται σκοπίμως και συγεκριμένα. Όταν ξεκινά μια νέα ρουτίνα, ενεργοποιούνται τα κυκλώματα του εγκεφάλου - που ονομάζονται επίσης νευρωνικά δίκτυα.

Όσο πιο συχνά επαναλαμβάνει κάποιος τη νέα ενέργεια, τόσο ισχυρότερα και πιο αποτελεσματικά γίνονται αυτά τα νευρωνικά δίκτυα. Αυτή η αναδιοργάνωση και ενίσχυση των συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων ονομάζεται νευροπλαστικότητα, και στην περίπτωση του «χτισίματος» συνηθειών - μακροπρόθεσμη δυναμική. Κάθε φορά που εκτελείτε τη νέα ενέργεια ενώ προσπαθείτε να δημιουργήσετε μια συνήθεια, χρειάζεστε μικρότερες ενδείξεις ή ερεθίσματα για να ενεργοποιήσετε το ίδιο δίκτυο εγκεφαλικών κυττάρων.

Οι συνήθειες ενισχύονται με την πάροδο του χρόνου καθώς σχηματίζουμε συνειρμούς και κερδίζουμε ανταμοιβές για τη συμπεριφορά μας. Αργότερα, καθώς οι συνήθειες ενισχύονται, τα μέρη απόφασης του εγκεφάλου δεν χρειάζεται πλέον να αναλάβουν δράση για να ξεκινήσουν μία διαδικασία, που εμείς ονομάζουμε συνήθεια. Η συνήθεια τώρα ενεργοποιείται στη μνήμη και θεωρείται αυτόματη. Τα νευρικά κυκλώματα μπορούν να εκτελέσουν τη συνήθεια χωρίς συνειδητή σκέψη.

Πώς να «κόψετε» μια συνήθεια

- αναγνωρίστε τα ερεθίσματα σας και, στη συνέχεια, αποφύγετε ή τροποποιήστε τα.

- βρείτε ένα υποκατάστατο: δοκιμάστε να αντικαταστήσετε την παλιά συνήθεια με μια νέα και πιο υγιεινή.

- εξασκηθείτε στην αυτοσυμπόνια: Οι αναποδιές είναι ένα φυσικό μέρος της διαδικασίας. Δεσμευτείτε ξανά στον στόχο σας και συνεχίστε.