Με βάση τις τελευταίες μελέτες, περίπου το 30 – 60% των Ελλήνων λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής σε συστηματική βάση ή σποραδικά. Στο εμπόριο κυκλοφορούν αμέτρητα σκευάσματα που ο καθένας μπορεί να προμηθευτεί εύκολα, σε χαμηλές τιμές και χωρίς ιατρική συνταγή.
Αξίζει να τονίσουμε πως στην Ελλάδα, τα συμπληρώματα διατροφής δεν υπόκεινται σε έγκριση, δηλαδή προηγούμενη αξιολόγηση και αδειοδότηση, αλλά σε γνωστοποίηση και κατασταλτικό έλεγχο. Αυτό σημαίνει ότι οι ρυθμίσεις σχετικά με τα συμπληρώματα από επίσημους φορείς είναι πολύ λιγότερες από αυτές στις οποίες υπόκεινται τα συνταγογραφούμενα φάρμακα.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η λήψη κάποιων συμπληρωμάτων διατροφής, σε ορισμένες περιπτώσεις συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης βλαβών σε ορισμένα όργανα ή ακόμα και χρόνιων νοσημάτων.
Μάλιστα, κάτι που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι πως ορισμένα από τα δημοφιλή συμπληρώματα διατροφής του εμπορίου περιέχουν τεράστιες δόσεις των βιταμινών και των μετάλλων που διαφημίζουν, οι οποίες ξεπερνούν κατά πολύ τα συνιστώμενα όρια. Αυτό σημαίνει ότι πολλά από τα σκευάσματα αυτά είναι ακατάλληλα για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Από την άλλη, ένα εξίσου μεγάλο πρόβλημα είναι πως πολλοί λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής χωρίς να έχουν ανεπάρκεια ή έλλειψη στα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν τα συμπληρώματα αυτά. Για κάποιον που δεν έχει ανεπάρκεια, η λήψη μεγάλων ποσοτήτων οποιουδήποτε θρεπτικού συστατικού πιθανότατα θα κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Σε κάθε περίπτωση, καλό θα είναι να μιλήσετε με τον γιατρό σας προτού ξεκινήσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής, ιδίως εάν πάσχετε από κάποιο νόσημα και λαμβάνετε αγωγή.
Β – καροτίνη
Σχετική ανάλυση πολλαπλών μελετών που πραγματοποίησε το πανεπιστήμιο του Κολοράντο το 2015, αποκάλυψε πως η λήψη μεγαλύτερης της ημερήσιας προτεινόμενης δόσης της Β – Καροτίνης (προβιταμίνη της βιταμίνης Α) η οποία συχνά περιέχεται σε συμπληρώματα για υγιή μαλλιά και δέρμα καθώς και σε συμπληρώματα ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος, είχαν κατά 20% αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στους πνεύμονες και καρδιαγγειακών νοσημάτων, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
«Στο παρελθόν, όταν τα συμπληρώματα διατροφής είχαν δοκιμαστεί σε ζώα, ήταν πολλά υποσχόμενα. Αλλά μετά από μακροχρόνιες μελέτες σε ανθρώπους βλέπουμε ότι δεν υπάρχουν τα ίδια αποτελέσματα. Για όσους λαμβάνουν τη σωστή δόση δεν υπάρχει κίνδυνος, αν και φυσικά συστήνεται στους ασθενείς να προσπαθούν να εκπληρώσουν τις ανάγκες τους μέσω της διατροφής και όχι μέσω των συμπληρωμάτων. Αλλά τα άτομα που έπαιρναν μεγαλύτερες ποσότητες της ημερήσιας συνιστάμενης δόσης μέσω των συμπληρωμάτων διατροφής διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο», εξήγησε στον Guardian ο δρ. Tim Byers, επικεφαλής της ανάλυσης και υποδιευθυντής του καρκινικού κέντρου του πανεπιστημίου του Κολοράντο.
Φυλλικό οξύ
«Το φυλλικό οξύ είναι μια πιο περίπλοκη υπόθεση. Είναι απαραίτητο για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή του DNA, καθώς και στην επισκευή βλαβών του γενετικού κώδικα. Αν και το φυλλικό οξύ είναι παρόν σε διάφορα φρούτα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια και κρέατα, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990, πολλοί Αμερικανοί δεν έπαιρναν την προτεινόμενη ποσότητα φυλλικού οξέος από τη διατροφή τους», αναφέρει η ιστοσελίδα του Harvard.
Επισημαίνουμε εδώ ότι η έλλειψη σε φυλλικό οξύ αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης σοβαρών ανωμαλιών στο έμβρυο, εάν μια γυναίκα είναι έγκυος. Αυτός είναι και ο λόγος που η λήψη συμπληρωμάτων φυλλικού οξέος συστήνεται στις γυναίκες που είναι έγκυες, ή προσπαθούν να συλλάβουν.
Από την άλλη, μελέτη διαπίστωσε ότι η λήψη συμπληρωμάτων φυλλικού οξέος σε άτομα που δεν το είχαν ανάγκη αύξησε τον αριθμό προκαρκινικών πολυπόδων σε σχέση με όσους έλαβαν εικονικό φάρμακο (placebo).
