Η ευλυγισία είναι μια σωματική ιδιότητα, όπως και η αντοχή, η ταχύτητα και η δύναμη, και είναι από τις λιγότερο επεξεργασμένες τόσο από τους σωματικά δραστήριους όσο και από τους καθιστικούς ανθρώπους.

Σύμφωνα με την φυσιοθεραπεύτρια Margarita Alonso, η ευλυγισία είναι η ικανότητα της άρθρωσης να εκτελεί μια κίνηση με το μέγιστο δυνατό εύρος ή, με άλλα λόγια, είναι το εύρος κίνησης μιας άρθρωσης.

Αυτή η ποιότητα διαφέρει από άρθρωση σε άρθρωση, αλλά και ανάλογα με την κατάσταση των μυών, των τενόντων, των συνδέσμων, της κάψας της άρθρωσης, ακόμη και του δέρματος που περιβάλλει την περιοχή... «όλα αυτά εξαρτούν το εύρος της κίνησης που θα έχουμε».

Κατά την εκτέλεση οποιασδήποτε κίνησης μιας άρθρωσης, κάποιοι μύες, οι αγωνιστές, συστέλλονται και βραχύνονται για να εκτελέσουν την ενέργεια, ενώ οι ανταγωνιστές τεντώνονται. «Εάν οι μύες δεν φτάσουν σε επαρκή επιμήκυνση, η κινητικότητα διακυβεύεται και το εύρος της κίνησης που μπορεί να επιτευχθεί μειώνεται.

Οι γυναίκες γενικά έχουν μεγαλύτερη ευλυγισία από τους άνδρες και είναι μια ικανότητα που εξαρτάται και από το μήκος των μυών του κάθε ατόμου.

Ένας από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την απώλεια της ευλυγισίας είναι η ηλικία. Πράγματι, είναι εντυπωσιακό να βλέπεις ένα μωρό να κινείται σχεδόν σαν να είναι λαστιχάκι, ενώ όσο μεγαλώνουμε δυσκολευόμαστε όλο και περισσότερο να εκτελέσουμε ορισμένες ενέργειες, οι οποίες περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, σκύψιμο ή περιστροφή του σώματος.

Απώλεια κολλαγόνου

Καθώς γερνάμε, χάνουμε το κολλαγόνο, μια πρωτεΐνη απαραίτητη για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της δομής και της λειτουργίας των διαφόρων ιστών του ανθρώπινου σώματος και απαραίτητη για τη δομική ακεραιότητα των οστών, των αρθρώσεων, των μυών, των τενόντων και του δέρματος. Στις αρθρώσεις, το κολλαγόνο αποτελεί κύριο συστατικό του χόνδρου, συμβάλλοντας στην παροχή μαξιλαριού και στη μείωση της τριβής.

Παρά τη σημασία του, καθώς εξελίσσεται η φυσική διαδικασία γήρανσης, η σταδιακή απώλεια κολλαγόνου επιταχύνεται, μια διαδικασία που ξεκινά γύρω στην ηλικία των 25 ετών, αλλά γίνεται πιο έντονη από το τέλος της δεκαετίας των τριάντα και τις αρχές της δεκαετίας των σαράντα, «όταν αυτή η μείωση αρχίζει να φαίνεται και όταν οι σύνδεσμοι, οι τένοντες και άλλες δομές είναι λιγότερο ελαστικές, οι αρθρώσεις γίνονται πιο άκαμπτες και οι κινήσεις λιγότερο ευρείες», εξηγεί η φυσιοθεραπεύτρια.

Συνέπειες

Και αυτή η απώλεια ευλυγισίας αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού, πόνου και δυσκολίας στην κίνηση.

Εκτός από την ηλικία, ένας άλλος βασικός παράγοντας για τη μείωση της ευλυγισίας είναι η καθιστική ζωή, ιδίως «η έλλειψη χρήσης των αρθρώσεων ώστε να φτάσουν στο μέγιστο εύρος τους».

Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και οι άνθρωποι που είναι πολύ δραστήριοι επειδή αθλούνται πολύ, αν δεν εργάζονται για την κίνηση όλων των αρθρώσεών τους, η ευλυγισία τους μπορεί να τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο. «Αυτή είναι η περίπτωση ενός ατόμου που βγαίνει τακτικά με το ποδήλατο, αλλά δεν τεντώνει τους μυς της πλάτης και των χεριών, οι οποίοι είναι πολύ εκτεθειμένοι από τη θέση στο τιμόνι, η κινητικότητα των ώμων θα επηρεαστεί πολύ, επειδή δεν εργάζονται στο μέγιστο βαθμό που μπορούν».

Και η ευλυγισία είναι σημαντική όχι μόνο για τους ανθρώπους που αθλούνται, αλλά για οποιονδήποτε θέλει να έχει καλή ποιότητα ζωής, καθώς μειώνει τον κίνδυνο πόνου και τραυματισμού. «Επίσης, θα κάνετε λιγότερες αντισταθμίσεις όταν κάνετε μια κίνηση για την επίτευξη ενός στόχου.

Τα καλά νέα είναι ότι η ευλυγισία μπορεί να δουλευτεί και είναι πολύ σημαντικό να το κάνετε ανά πάσα στιγμή, αλλά ιδιαίτερα από τα σαράντα και μετά, όταν η απώλεια κολλαγόνου είναι έντονη.

Πώς να τεντώνεστε

Οι πιο συνιστώμενες ασκήσεις για την απόκτηση ευλυγισίας είναι οι διατάσεις, οι οποίες για χρόνια συνιστούσαν να γίνονται με αναπήδηση, ενώ τώρα έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο αποτελεσματικές μέσω διατηρούμενων στάσεων, «ήπιες, ακόμη και με κίνηση, για να οδηγηθεί η άρθρωση στο μέγιστο εύρος κίνησης, αλλά με ενεργητικό τρόπο και πάντα σε ρυθμό με την αναπνοή».

Ένα άλλο από τα κλειδιά για να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητές τους είναι να είναι συνεπείς στις επιδόσεις τους.

Μια άλλη θεμελιώδης πτυχή της προσπάθειας να διασφαλιστεί ότι οι ασκήσεις εκτελούνται σωστά είναι να τις εκτελείτε «με ένταση, αλλά όχι με πόνο».

Βασικές ασκήσεις για να αποκτήσετε ευλυγισία:

Για την περιοχή του αυχένα:

Από όρθια ή καθιστή θέση, χωρίς να μετακινήσετε ή να σηκώσετε τους ώμους σας, πάρτε μια ανάσα και όταν την εκπνεύσετε, γείρετε το κεφάλι σας προς τα εμπρός. Εισπνεύστε ξανά και προσπαθήστε να σκύψετε λίγο περισσότερο. Πάρτε πέντε ή έξι αναπνοές, προσπαθώντας να εμβαθύνετε τη διάταση με κάθε εκπνοή. Κάντε την ίδια άσκηση φέρνοντας το κεφάλι σας προς τα πίσω. Επιστρέψτε στην αρχική θέση, πάρτε μια ανάσα και γείρετε τον αυχένα σας προς τα δεξιά. Πάρτε πέντε ή έξι αναπνοές, βαθαίνοντας τη διάταση με κάθε εκπνοή. Επαναλάβετε την ίδια άσκηση προς τα αριστερά.

Εκτελέστε όχι μόνο κλίσεις αλλά και περιστροφές, στρέφοντας τον αυχένα προς τα δεξιά και προς τα αριστερά, βαθαίνοντας την άσκηση με κάθε εκπνοή, επιδιώκοντας να αυξήσετε προοδευτικά το εύρος των αρθρώσεων. «Το κλειδί είναι να διατηρήσουμε στην εισπνοή ό,τι έχουμε κερδίσει σε κάθε εκπνοή. Οπτικά μπορεί να φαίνεται ότι δεν υπάρχει καμία αλλαγή, αλλά αν επικεντρωθούμε στις αισθήσεις αντιλαμβανόμαστε ότι οι δομές επιμηκύνονται και με την πάροδο του χρόνου θα αντιληφθούμε καθαρά την αλλαγή στο εύρος».

Για τη ραχιαία περιοχή:

Σε όρθια ή καθιστή θέση, πάρτε μια μπάλα (αυτό μπορεί να γίνει και χωρίς μπάλα) και τεντώστε τα χέρια σας μπροστά σας. Εισπνεύστε και όταν εκπνεύσετε, γυρίστε για να φέρετε τη μπάλα προς τα δεξιά. Επαναλάβετε πέντε ή έξι αναπνοές. Επιστρέψτε στο κέντρο, πάρτε άλλη μια ανάσα και με την εκπνοή φέρτε τη μπάλα προς τα αριστερά. Επαναλάβετε πέντε ή έξι αναπνοές.

Για τη θωρακική περιοχή:

Ξαπλωμένοι στο πάτωμα με τα χέρια σας τεντωμένα και υψωμένα με τις παλάμες προς το ταβάνι, πάρτε μια ανάσα και με την εκπνοή φέρτε τα χέρια σας προς τα πίσω, προσπαθώντας να φτάσετε στο επίπεδο του κεφαλιού σας. Επαναλάβετε πέντε ή έξι αναπνοές.

Για την οπίσθια αλυσίδα του σώματος:

Σταθείτε όρθιοι με τα πόδια σας ανοιχτά στο πλάτος των ώμων και τα γόνατά σας ημιάκαμπτα, πάρτε μια ανάσα και καθώς την εκπνέετε, σκύψτε προς τα εμπρός, προσπαθώντας να φτάσετε το πάτωμα με τα χέρια σας, αλλά έχοντας επίγνωση ότι ο στόχος δεν είναι να αγγίξετε το πάτωμα αλλά να χαμηλώσετε λίγο περισσότερο κάθε φορά που εκπνέετε, κολλώντας το στήθος σας στους μηρούς σας, να χαμηλώσετε από τους γοφούς σας και να τεντώσετε προοδευτικά τα γόνατά σας καθώς κερδίζετε εύρος άρθρωσης με κάθε εκπνοή.

Η Margarita Alonso επισημαίνει ότι το κλειδί για να τεντώνεστε σωστά είναι να αποφεύγετε τις αναπηδήσεις, κάτι που έχει αποδειχθεί ότι είναι επιβλαβές, και να επεκτείνετε τη διάταση προοδευτικά, με κάθε εκπνοή, λυγίζοντας τα γόνατα λίγο λιγότερο με κάθε αναπνοή και φέρνοντας τα χέρια λίγο πιο κοντά στο πάτωμα.

Πειθαρχίες όπως η γιόγκα, το πιλάτες ή το τάι τσι είναι επίσης πολύ χρήσιμες για την απόκτηση ευλυγισίας, λόγω των στάσεων με τις οποίες δουλεύουν και του τρόπου με τον οποίο δουλεύουν.