Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να αλλάξει μέχρι και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλός μας.
Ο έρωτας είναι τόσο συναισθηματικό όσο και βιολογικό φαινόμενο. «Όταν ερωτευόμαστε, η ντοπαμίνη, γνωστή ως ορμόνη της ευχαρίστησης, απελευθερώνεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Αυτή η χημική έκρηξη δεν προκαλεί μόνο το αίσθημα ευφορίας και ευχαρίστησης που συνδέεται με τον έρωτα, αλλά έχει επίσης εκπληκτικές ομοιότητες με εμπειρίες όπως ο τζόγος και η χρήση ναρκωτικών», εξηγεί η Cristina Fernández García, επικεφαλής της νευρολογικής υπηρεσίας στο Hospital Universitario Sanitas La Moraleja.
Σε κάθε μία από τις φάσεις του ερωτευμένου, από την πρώτη στιγμή της έλξης μέχρι την υπέρβαση της στενοχώριας, οι ορμόνες και οι νευροδιαβιβαστές διαπλέκονται σε ένα δίκτυο που καθορίζει αυτή τη συναισθηματική εμπειρία:
- Έλξη: όταν ένα άτομο έλκεται από ένα άλλο, καθοδηγείται από τις φερομόνες που αισθάνεται στον αέρα. Αυτές, μαζί με τις σεξουαλικές ορμόνες οιστρογόνα και τεστοστερόνη, είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία επιθυμίας για το άλλο άτομο. Η αδρεναλίνη, από την άλλη πλευρά, γίνεται ο «ένοχος» των πρώτων προσεγγίσεων, προκαλώντας επιταχυνόμενο σφυγμό, ξηροστομία και χειρονομίες που επιδιώκουν να τραβήξουν την προσοχή του άλλου ατόμου.
- Πρώιμη ερωτική φάση: Καθώς η σχέση βαθαίνει, η ντοπαμίνη, ο νευροδιαβιβαστής της ευχαρίστησης, προκαλεί ευφορία και ένα κύμα ενέργειας. Αργότερα, εμφανίζεται η φαινυλαιθυλαμίνη, η οποία παρέχει το δημοφιλές αίσθημα του «αιωρείσθαι σε ένα σύννεφο». Αυτή η χημική ένωση, με αποτελέσματα που διαρκούν τρία έως τέσσερα χρόνια στον εγκέφαλο, συμπίπτει με την τυπική διάρκεια της φάσης του πάθους. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η νορεπινεφρίνη, η οποία προκαλεί ευφορία, ταχυκαρδία, νευρικότητα και εφίδρωση.
- Συναισθηματική παγίωση: Πρόκειται για το στάδιο της αγάπης και της οικειότητας. Η ωκυτοκίνη, γνωστή ως ορμόνη της αγάπης, παίζει κεντρικό ρόλο στη συναισθηματική δέσμευση και την εμπειρία δεσίματος στη σχέση. Η σεροτονίνη, η ορμόνη της ευτυχίας, διατηρεί το πάθος υπό έλεγχο και συμβάλλει στη βέλτιστη διάθεση και ευεξία. Αυτή η ορμόνη καταστέλλει τα αρνητικά συναισθήματα, όπως ο θυμός, αλλά με την πάροδο του χρόνου, το σώμα συνηθίζει στην επίδρασή της και η επίδρασή της εξασθενεί, με αποτέλεσμα το σώμα να χρειάζεται όλο και περισσότερη από αυτήν για να νιώθει καλά.
- Αναζωπύρωση του πάθους: είναι σημαντικό να διεγείρετε την απελευθέρωση των ορμονών μέσω κοινών δραστηριοτήτων και νέων εμπειριών ως ζευγάρι. Το συχνό σεξ βοηθά επίσης στην απελευθέρωση ωκυτοκίνης, ενδορφινών και αγγειοπιεστίνης, ενισχύοντας τη συναισθηματική σύνδεση.
- Ερωτική πτώση: όταν η αγάπη τελειώνει, ενεργοποιούνται εγκεφαλικές περιοχές παρόμοιες με εκείνες της πτώσης. Τα χαμηλά επίπεδα ωκυτοκίνης και κυρίως σεροτονίνης μπορεί να οδηγήσουν σε παρεμβατικές σκέψεις και συναισθήματα θλίψης.
Από τον ήπιο θυμό μέχρι την κρίση γέλιου, όλες οι συναισθηματικές εμπειρίες επηρεάζονται από τη λειτουργία των ορμονών. Ο έρωτας, που μερικές φορές μυθοποιείται στον πολιτισμό και την κοινωνία, είναι μια ακόμη χημική διαδικασία που επίσης καθοδηγείται από ένστικτα και ζωτικές σωματικές λειτουργίες.
«Ενώ είναι αναμφισβήτητο ότι οι ορμόνες παίζουν θεμελιώδη ρόλο στην αγάπη, δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε την πολυπλοκότητα του ανθρώπινου μυαλού. Κάθε άτομο κουβαλάει μαζί του μια μοναδική ιστορία, με προηγούμενες εμπειρίες, επιθυμίες και επιδιώξεις που διαμορφώνουν το στυλ προσκόλλησης και επηρεάζουν τον τρόπο που ζει και αισθάνεται ερωτευμένο», εξηγεί η Βιρτζίνια ντελ Παλάσιο, ψυχολόγος στο BluaU de Sanitas.
Είναι επομένως ενδιαφέρον να αναγνωρίσουμε πώς η πολυπλοκότητα των ορμονικών αντιδράσεων επηρεάζει τις ρομαντικές αντιλήψεις και εμπειρίες.
