Ο βραδινός ύπνος είναι πολύ σημαντικός. Αν ωστόσο κοιμάστε καλά κάθε βράδυ αλλά το πρωί που ξυπνάτε νιώθετε χάλια τότε θα πρέπει να γνωρίζετε ότι αυτό συχνά οφείλεται σε μια αυξημένη κατάσταση αδράνειας ύπνου, μια κιρκαδική διαδικασία που ρυθμίζει τη μνήμη, τη διάθεση, τον χρόνο αντίδρασης και την εγρήγορση κατά το ξύπνημα, σύμφωνα με μια μελέτη του 2015. Μερικοί άνθρωποι βιώνουν μειωμένη απόδοση και ατονία σε αυτήν την περίοδο αφού πρώτα κλείσουν το πρωί το ξυπνητήρι τους. Τα αποτελέσματα της αδράνειας ύπνου συνήθως υποχωρούν μετά από 15 έως 60 λεπτά, αλλά μπορεί να διαρκέσουν έως και μερικές ώρες.

Η αδράνεια του ύπνου επηρεάζει αρνητικά την σκέψη, την λήψη αποφάσεων, τη δημιουργικότητα κα, και χειροτερεύει όσο περισσότερο στερείται ύπνου ένα άτομο. Σε γενικές γραμμές η αδράνεια ύπνου για πολλές ώρες μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής ενός ατόμου.

Αναζητήστε τις αιτίες

1. Κούραση

«Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που προκαλούν κόπωση, αλλά δεν κάνουν απαραίτητα τους ανθρώπους να νιώθουν έτοιμοι να αποκοιμηθούν», δήλωσε η Jennifer Martin, καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή David Geffen στο UCLA. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν καταστάσεις χρόνιου πόνου, μεταβολικές ή θυρεοειδικές παθήσεις, αναιμία και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου, οι υγιείς ενήλικες χρειάζονται επτά έως εννέα ώρες ύπνου τη νύχτα. Επομένως μπορεί να χρειάζεστε περισσότερες από οκτώ ώρες ύπνου για να αποκτήσετε ενέργεια. Θα μπορούσατε να δοκιμάσετε να κοιμηθείτε μια ώρα νωρίτερα ή να ξυπνήσετε μια ώρα αργότερα από το συνηθισμένο και να δείτε αν αυτό κάνει τη διαφορά, είπε ο Christopher Barnes, καθηγητής διαχείρισης στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον που μελετά τη σχέση ύπνου και εργασίας.

2. Καθιστική ζωή

Εάν κάνετε καθιστική ζωή, το σώμα σας μπορεί να έχει συνηθίσει να ξοδεύει χαμηλά επίπεδα ενέργειας. Έτσι μπορεί να αισθάνεστε πιο κουρασμένοι από όσο θα έπρεπε όταν προσπαθείτε να κάνετε βασικές καθημερινές δραστηριότητες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει στους ενήλικες να κάνουν τουλάχιστον 150 λεπτά (2½ ώρες) μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα, ενώ οι έγκυες θα πρέπει να κάνουν τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας αερόβιας άσκησης και ασκήσεις ενδυνάμωσης την εβδομάδα.

3. Άγχος ή κατάθλιψη

Το άγχος ή η κατάθλιψη μπορεί να είναι ενεργειακά επιβαρυντικά, λένε οι ειδικοί. Αυτές οι συνθήκες μπορούν επίσης να επηρεάσουν αρνητικά τον χρόνο που χρειάζεται κάποιος για να αποκοιμηθεί καθώς και το αν (και πόσες φορές) ξυπνάει κατά τη διάρκεια της νύχτας.

4. Ασυνεπής ύπνος

Το πρόγραμμά μας συνήθως διαφέρει τις καθημερινές σε σχέση με τα Σαββατοκύριακα, γεγονός που μπορεί να επηρεάζει τις ώρες ύπνου. Αν για παράδειγμα το Σαββατοκύριακο χάσουμε κάποιες ώρες ύπνου και μετά μέσα στην εβδομάδα μπούμε απότομα στο κανονικό μας πρόγραμμα, αυτό ισοδυναμεί με jet lag σύμφωνα με τους ειδικούς.

5. Αφυδάτωση

Πάνω από το 50% του σώματός σας αποτελείται από νερό, το οποίο είναι απαραίτητο για πολλαπλές λειτουργίες. Η αφυδάτωση έχει συνδεθεί με μειωμένη εγρήγορση και αυξημένη υπνηλία και κόπωση.

6. Κακό περιβάλλον ύπνου

Η καλή υγιεινή του ύπνου περιλαμβάνει να διατηρείτε την κρεβατοκάμαρά σας σκοτεινή, ήσυχη και δροσερή τη νύχτα και να τη χρησιμοποιείτε μόνο για ύπνο και σεξ. Η έκθεση σε οποιοδήποτε φως κατά τη διάρκεια του ύπνου συνδέεται με παχυσαρκία, σοβαρά προβλήματα υγείας, σύμφωνα με μελέτες. Αποφύγετε την κατανάλωση ροφημάτων με καφεΐνη έξι ώρες πριν τον ύπνο και περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ και βαριών ή πικάντικων φαγητών τουλάχιστον δύο ώρες πριν τον ύπνο.

7. Προβλήματα ύπνου του συντρόφου

«Το άτομο (ή το κατοικίδιο ενδεχομένως) με το οποίο μοιράζεστε ένα κρεβάτι έχει μεγάλο αντίκτυπο στον ύπνο σας», επισημαίνουν οι ειδικοί. Ίσως ο σύντροφός σας στο κρεβάτι να έχει διαταραχές ύπνου, να ροχαλίζει ή να στριφογυρίζει. Ή ίσως το άτομο έχει διαφορετικό πρόγραμμα που διαταράσσει τον ύπνο σας. Τα κατοικίδια μπορούν επίσης να διαταράξουν το πρόγραμμα ύπνου σας, καθώς δεν έχουν τα ίδια πρότυπα ύπνου με τους ανθρώπους.

8. Διαταραχές ύπνου

Οι διαταραχές ύπνου είναι ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να μειώσει δραματικά την ποιότητα του ύπνου. Κάποιος με υπνική άπνοια μπορεί να ξυπνήσει 50, 100 ή και περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας.