Οι αυξομειώσεις βάρους στα άτομα που ακολουθούν μία δίαιτα είναι ένα συχνό φαινόμενο. Πρόκειται για το λεγόμενο «yo-yo effect», όταν δηλαδή η ζυγαριά μπορεί να δείχνει ανά περιόδους λιγότερα ή περισσότερα κιλά, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η επίτευξη ενός σταθερού βάρους.
Σύμφωνα με ευρήματα που δημοσιεύτηκαν στο Nature, το σώμα μπορεί να «θυμάται» ότι υπήρξε υπέρβαρο, και να παραμένει ως ένα βαθμό κολλημένο σε αυτή την κατάσταση».
Ερευνητές από το ETH της Ζυρίχης μελέτησαν το φαινόμενο «yo-yo» σε ποντίκια, αναλύοντας λιποκύτταρα από υπέρβαρα τρωκτικά που έχασαν βάρος κάνοντας δίαιτα. Είναι ενδιαφέρον ότι τα παχύσαρκα ποντίκια παρουσίασαν αλλαγές στα λιποκύτταρά τους, και αφού έχασαν βάρος, αυτές οι τροποποιήσεις παρέμειναν σταθερές. Όταν όμως έκαναν ξανά μια διατροφή με πολλά λιπαρά, ανέκτησαν βάρος πιο γρήγορα από εκείνα τα ποντίκια των οποίων τα κύτταρα δεν είχαν αυτές τις … «αναμνήσεις».
«Τα λιποκύτταρα θυμούνται την υπέρβαρη κατάσταση και μπορούν να επιστρέψουν σε αυτήν πιο εύκολα», εξήγησε ο Ferdinand von Meyenn, καθηγητής διατροφής και μεταβολικής επιγενετικής στο ETH της Ζυρίχης.
Η «μνήμη» των λιποκυττάρων της παχυσαρκίας τους, τα προετοιμάζει στη συνέχεια «να ανταποκριθούν ταχύτερα, και ίσως και με ανθυγιεινούς τρόπους, στα σάκχαρα των λιπαρών οξέων», είπε ο von Meyenn στον Guardian.
Επίσης, οι ερευνητές βρήκαν στοιχεία αυτής της μοριακής βάσης για το φαινόμενο «yo - yo» στους ανθρώπους. Για να το κάνουν αυτό, ανέλυσαν βιοψίες λιπώδους ιστού από υπέρβαρους ανθρώπους που είχαν υποβληθεί σε μείωση στομάχου ή χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης και τις συνέκριναν με λίπος από άτομα με υγιές βάρος που δεν ήταν ποτέ παχύσαρκοι. Όπως συνοψίζει o Guardian, τα λιποκύτταρα που είχαν βιώσει παχυσαρκία ανταποκρίθηκαν διαφορετικά στο φαγητό κατά τη διάρκεια των δοκιμών, εμφανίζοντας ταχύτερη ανάπτυξη και λαμβάνοντας τα θρεπτικά συστατικά γρηγορότερα.
Αυτά τα λιποκύτταρα μπορεί να μην είναι τα μόνα με μνήμη: Άλλα μέρη του σώματος θα μπορούσαν να συμβάλλουν στο φαινόμενο «yo - yo», είπε ο von Meyenn. Απαιτείται μελλοντική έρευνα για να εξεταστεί εάν τα κύτταρα στον εγκέφαλο, τα αιμοφόρα αγγεία ή άλλα όργανα θα μπορούσαν να παίξουν κάποιο ρόλο.
Όμως, αν και οι ερευνητές μπορεί να προχώρησαν σε μια σημαντική ανακάλυψη, δεν είναι αρκετά σαφές το πόσο καιρό τα λιπώδη κύτταρα θυμούνται την παχυσαρκία.
