Η υψηλή κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με την επιτάχυνση της βιολογικής γήρανσης, ανεξάρτητα από τη διατροφική ποιότητα της διατροφής, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό «The American Journal of Clinical Nutrition».
Η έρευνα διεξήχθη από τη Μονάδα Έρευνας Επιδημιολογίας και Πρόληψης του I.R.C.C.S. Neuromed στο Pozzilli, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο LUM της Casamassima, αμφότερα στην Ιταλία.
Οι Ιταλοί ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από περισσότερους από 22.000 συμμετέχοντες στη «Μελέτη Moli-sani», μια από τις μεγαλύτερες πληθυσμιακές κοορτές στην Ευρώπη, και χρησιμοποίησαν περισσότερους από τριάντα διαφορετικούς βιοδείκτες αίματος για τη μέτρηση της βιολογικής ηλικίας.
Σε αντίθεση με τη χρονολογική ηλικία, η οποία εξαρτάται αποκλειστικά από την ημερομηνία γέννησης, η βιολογική ηλικία αντανακλά τις βιολογικές συνθήκες του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των οργάνων, των ιστών και των συστημάτων, και μπορεί να διαφέρει από τη χρονολογική ηλικία.
Χρησιμοποιώντας ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο σχετικά με τη συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων, οι ερευνητές μπόρεσαν να εκτιμήσουν την κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, δηλαδή τροφίμων που παρασκευάζονται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει με ουσίες που δεν χρησιμοποιούνται συνήθως στο μαγείρεμα (π.χ. υδρολυμένες πρωτεΐνες, μαλτοδεξτρίνες, υδρογονωμένα λίπη), τα οποία συχνά περιέχουν διάφορα πρόσθετα όπως χρωστικές, συντηρητικά, αντιοξειδωτικά, αντιπηκτικά, ενισχυτικά γεύσης και γλυκαντικά.
Οι «αθώες» επεξεργασμένες τροφές
Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα δεν περιλαμβάνουν μόνο συσκευασμένα σνακ ή ζαχαρούχα ποτά, αλλά και φαινομενικά αθώα προϊόντα, όπως το ψωμί μαζικής παραγωγής ή συσκευασμένο ψωμί, το γιαούρτι φρούτων, ορισμένα δημητριακά πρωινού ή εναλλακτικά προϊόντα κρέατος, για παράδειγμα.
Η μελέτη έδειξε ότι η υψηλή κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με σημαντική επιτάχυνση της βιολογικής γήρανσης των συμμετεχόντων. Ουσιαστικά, οι άνθρωποι αποδείχθηκαν βιολογικά μεγαλύτεροι από την πραγματική χρονολογική τους ηλικία.
Η βιολογική γήρανση είναι, στην πραγματικότητα, ένα εσωτερικό ρολόι του σώματος, το οποίο μπορεί να πηγαίνει πιο γρήγορα ή πιο αργά από τα χρόνια που σημειώνονται στο ημερολόγιο, αντικατοπτρίζοντας την πραγματική κατάσταση της υγείας του οργανισμού.
Πέρα από την κακή ποιότητα διατροφής
«Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι η υψηλή κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων όχι μόνο έχει αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία, αλλά μπορεί επίσης να επιταχύνει την ίδια τη γήρανση, γεγονός που υποδηλώνει μια σύνδεση που υπερβαίνει την κακή διατροφική ποιότητα αυτών των τροφίμων», δήλωσε η ερευνήτρια της Μονάδας Επιδημιολογίας και Πρόληψης και πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Simona Esposito.
«Οι μηχανισμοί με τους οποίους τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να είναι επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητοί. Εκτός του ότι είναι διατροφικά ανεπαρκή, καθώς είναι πλούσια σε σάκχαρα, αλάτι και κορεσμένα ή τρανς λιπαρά, τα τρόφιμα αυτά υφίστανται έντονη βιομηχανική επεξεργασία που ουσιαστικά αλλοιώνει την τροφική τους μήτρα, με συνέπεια την απώλεια θρεπτικών συστατικών και φυτικών ινών», λέει η Marialaura Bonaccio, διατροφική επιδημιολόγος στη Μονάδα Έρευνας Επιδημιολογίας και Πρόληψης Neuromed-IRCCS Neuromed.
Σύμφωνα με την εμπειρογνώμονα, όλα αυτά «μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες για μια σειρά φυσιολογικών λειτουργιών, όπως ο μεταβολισμός της γλυκόζης, η σύνθεση και η λειτουργικότητα του εντερικού μικροβιόκοσμου. Επιπλέον, τα προϊόντα αυτά είναι βρίσκονται σε πλαστικές συσκευασίες, γεγονός που τα καθιστά φορείς ουσιών που είναι τοξικές για τον οργανισμό.
Για τους ερευνητές, η μελέτη αυτή προτρέπει «σε επαναξιολόγηση των σημερινών διατροφικών συστάσεων, οι οποίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν και προειδοποιήσεις για τον περιορισμό της πρόσληψης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων στην καθημερινή μας διατροφή».
«Στην πραγματικότητα, ορισμένα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά συσκευασμένα τρόφιμα μπορούν να ταξινομηθούν ως εξαιρετικά επεξεργασμένα, γεγονός που υποδηλώνει την ανάγκη καθοδήγησης των ανθρώπων προς διατροφικές επιλογές που λαμβάνουν επίσης υπόψη το βαθμό επεξεργασίας των τροφίμων», καταλήγει η Licia Iacoviello, επικεφαλής της ερευνητικής μονάδας επιδημιολογίας και πρόληψης στο IRCCS Neuromed και τακτική καθηγήτρια Υγιεινής στο LUM Casamassima.
