Όταν είμαστε νέοι, το ζελέ μέσα στο μάτι μας (το υαλώδες) είναι σταθερά προσκολλημένο στο πίσω μέρος του ματιού. Καθώς μεγαλώνουμε, το υαλώδες ζελέ φυσιολογικά γίνεται πιο υγρό και αποσπάται από τον αμφιβληστροειδή. Αυτό ονομάζεται οπίσθια αποκόλληση του υαλώδους σώματος (posterior vitreous detachment - PVD). Είναι πολύ συνηθισμένο και πιο πιθανό να συμβεί καθώς μεγαλώνουμε.

Όταν το υαλώδες απομακρύνεται από τον αμφιβληστροειδή, μπορεί να το αντιληφθείτε ως μια λάμψη φωτός σε ένα ή και στα δύο μάτια, σαν μικρές σπίθες, αστραπές ή πυροτεχνήματα. Οι λάμψεις συνήθως εμφανίζονται στις άκρες του οπτικού πεδίου και έρχονται και φεύγουν, χωρίς να καλύπτουν κάποιο μέρος της όρασης. Διαφέρουν από τις λαμπερές ή ζιγκ-ζαγκ γραμμές που μπορεί να αποτελούν μέρος μιας ημικρανίας. Σπάνια, οι λάμψεις μπορεί να είναι σημάδι αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς, το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατόν.

Τι είναι τα μυγάκια;

Όπως αναφέρει το lookafteryoureyes τα μυγάκια είναι μικρές, σκοτεινές ή διαφανείς κουκκίδες, γραμμές ή κάτι που μοιάζει με τρίχα ή μικρά κομμάτια ιστού αράχνης, που αιωρούνται στο υαλώδες ζελέ μέσα στο μάτι σας. Δημιουργούνται όταν το υαλώδες, που είναι η ζελατινώδης ουσία μέσα στο μάτι, διασπάται σε υγρό και κυματιστές ίνες κολλαγόνου. Οι ίνες αυτές φαίνονται να αιωρούνται μπροστά στα μάτια σας και κινούνται όταν προσπαθείτε να τις κοιτάξετε. Είναι πολύ συνηθισμένες και συνήθως αβλαβείς.

Ποιοι επηρεάζονται από τις λάμψεις και τα μυγάκια;

Οι λάμψεις και τα μυγάκια είναι πιο συνηθισμένα σε ηλικιωμένους, σε άτομα με μυωπία και σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε χειρουργικές επεμβάσεις στα μάτια.

Ποια είναι τα συμπτώματα

Οι λάμψεις εμφανίζονται σαν μικρές σπίθες, αστραπές, πυροτεχνήματα ή φλας, συνήθως στις άκρες του οπτικού πεδίου. Μπορεί να έρχονται και να φεύγουν.
Τα μυγάκια είναι πιο εμφανή σε έντονο φως ή όταν κοιτάζετε ένα μονόχρωμο, φωτεινό φόντο, όπως έναν ανέφελο ουρανό ή έναν λευκό τοίχο.

Συνήθως, τα συμπτώματα δεν είναι ανησυχητικά και μπορεί να τα συνηθίσετε. Ωστόσο, αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, πρέπει να επικοινωνήσετε με τον οφθαλμίατρο σας το συντομότερο δυνατόν:

• Ξαφνική αύξηση στα μυγάκια, ιδιαίτερα αν παρατηρήσετε επίσης λάμψεις φωτός.
• Ένα νέο, μεγάλο μυγάκι.
• Αλλαγή στα μυγάκια ή στις λάμψεις μετά από άμεσο χτύπημα στο μάτι ή στο κεφάλι.
• Μια σκιά ή ιστός αράχνης που εξαπλώνεται στην όραση του ενός ματιού.

Αν δεν μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον οφθαλμίατρό σας, θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση βοήθεια, ιδανικά από τμήμα επειγόντων περιστατικών οφθαλμολογίας στο νοσοκομείο.

Πώς αντιμετωπίζονται οι λάμψεις και τα μυγάκια;

Μόλις ο οπτομέτρης ή ο οφθαλμίατρος σας αποκλείσει τυχόν προβλήματα, οι λάμψεις συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγους μήνες χωρίς θεραπεία. Τα μυγάκια μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο, αλλά τείνετε να τα αγνοείτε με τον καιρό. Συνήθως, δεν απαιτείται καμία θεραπεία για αυτές τις καταστάσεις.

Ο μεγάλος κίνδυνος

Σύμφωνα με τον Χρήστο Σινάπη, Χειρουργό Οφθαλμίατρο «η ρωγμή του αμφιβληστροειδούς είναι πολύ σοβαρή πάθηση του ματιού: εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα με εφαρμογή laser γύρω από τη ρωγμή, τότε υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να περάσει υγρό μέσα από τη ρωγμή προς το χώρο κάτω από τον αμφιβληστροειδή και να τον ανασηκώσει προκαλώντας αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.

Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς συνιστά βαρύτατη πάθηση των οφθαλμών και, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα χειρουργικά από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο, οδηγεί στην τύφλωση.

Η νεότερη χειρουργική θεραπεία της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς συνίσταται στην αφαίρεση του υαλοειδούς, που είναι ο αιτιοπαθογενετικός παράγοντας της νόσου, τη θεραπεία των ρωγμών με laser ή κρυοπηξία και στο τέλος ένεση αερίου ή σιλικόνης μέσα στο μάτι. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται υαλοειδεκτομή, γίνεται σήμερα με πολύ μικρές τομές στο μάτι, που δε χρειάζονται ράμματα, και ο ασθενής δε χρειάζεται να νοσηλευτεί, αλλά παίρνει εξιτήριο μία ώρα μετά την επέμβαση.

Επειδή, όμως, η πρόληψη είναι καλύτερη της θεραπείας, είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία των οφθαλμών μας κάθε άτομο μετά την ηλικία των 45 να απευθύνεται επειγόντως σε οφθαλμίατρο εάν διαπιστώσει στην όρασή του μυγάκια ή λάμψεις. Με αυτόν τον τρόπο, εάν υπάρχει ρωγμή στον αμφιβληστροειδή, αυτή θα διαγνωστεί και θα θεραπευτεί έγκαιρα, πριν ακόμα προκαλέσει αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και οι πιθανότητες να σωθεί η όραση του ασθενούς θα είναι πολύ περισσότερες».