Ένα μπαχαρικό έχει προσελκύσει τεράστιο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια για την πιθανή ευεργετική επίδρασή του στον εντερικό μικροβιόκοσμο. Πρόκειται για τον κουρκουμά. Η χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα του κύριου ενεργού συστατικού του, της κουρκουμίνης, αποτελεί πρόκληση για τη συνεχιζόμενη έρευνα και υπάρχουν ακόμη πολλές εκκρεμότητες που πρέπει να λυθούν. Ωστόσο, ορισμένες από τις πιο σημαντικές ιδιότητές του αρχίζουν να αποκαλύπτονται.
Ο κουρκουμάς, γνωστός και ως θειάφι αλόγου, είναι ένα φυτό που εκτιμάται ιδιαίτερα επειδή προσφέρει μεγάλη γαστρονομική ευελιξία και έχει φαρμακευτικές ιδιότητες κατά του καρκίνου, του διαβήτη, της υψηλής χοληστερόλης και της οστεοαρθρίτιδας, μεταξύ άλλων ασθενειών. Κατάγεται από τη νοτιοδυτική Ινδία και ανήκει στην ίδια οικογένεια με το τζίντζερ.
Η κουρκουμίνη μειώνει την παραγωγή φλεγμονωδών μεσολαβητών και ελεύθερων ριζών, γεγονός που έχει οδηγήσει στην απόδοση αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων που εξηγούν τα ευεργετικά της αποτελέσματα.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν πειστικές αποδείξεις για τα οφέλη αυτά. «Τα επιστημονικά στοιχεία για την αποτελεσματικότητά του στη μείωση της φλεγμονής είναι ελπιδοφόρα αλλά περιορισμένα», λέει η διαιτολόγος-διατροφολόγος και τεχνολόγος τροφίμων Beatriz Robles.
Τρόφιμα ευεργετικά για την υγεία του εντέρου
Η υγεία του εντέρου διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από το τι τρώμε. Το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει από μόνο του πολλές από τις τροφές που τρώμε, αλλά έχει την ανεκτίμητη βοήθεια του μικροβιόκοσμου, ο οποίος αποτελείται από μια ολόκληρη κοινότητα μικροοργανισμών που ζουν στο έντερο: βακτήρια, μύκητες, αρχαία, ιούς και παράσιτα.
Οι τροφές που συμβάλλουν καλύτερα στη διατήρηση ενός ισορροπημένου εντερικού μικροβιόκοσμου είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα όσπρια. Όλα αυτά αποτελούν εξαιρετικές πηγές διαλυτών φυτικών ινών. Όταν τα βακτήρια στο έντερο ζυμώνουν αυτές τις φυτικές ίνες, παράγουν λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας, όπως βουτυρικό οξύ ή γαλακτικό οξύ. Αυτά τα οξέα συμβάλλουν στην υγεία του εντέρου με δύο κύριους τρόπους: χρησιμεύουν ως πηγή ενέργειας για τα κύτταρα του παχέος εντέρου και συμβάλλουν στην ενίσχυση του προστατευτικού βλεννογόνου του εντέρου.
Ο κουρκουμάς και άλλα μπαχαρικά μπορούν επίσης να προωθήσουν ευεργετικές δράσεις του μικροβιόκοσμου του εντέρου, οι οποίες έχουν αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης επιστημονικής έρευνας τα τελευταία χρόνια.
Κουρκουμάς, μικροβιόκοσμος και οφέλη για την υγεία
Πριν απαριθμήσουμε τα πιθανά οφέλη για την υγεία από την αλληλεπίδραση του κουρκουμά με τον μικροβιόκοσμο, θα πρέπει να τονιστεί ότι ο κουρκουμάς θα πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή από όσους πάσχουν από ορισμένες ασθένειες.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει ορίσει ως αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη κουρκουμίνης τα 210 mg/ημέρα για έναν ενήλικα με σωματικό βάρος 70 kg.
Εν ολίγοις, οι υγιείς άνθρωποι μπορούν να καταναλώνουν αυτό το μπαχαρικό σε τακτική βάση - χωρίς να το παρακάνουν - αλλά όσοι υποβάλλονται σε θεραπεία για κάποια πάθηση θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό ή το διατροφολόγο τους πριν τη λήψη του. Στην πραγματικότητα, έχει βρεθεί ότι αλληλεπιδρά με ορισμένα φάρμακα.
Τούτου λεχθέντος, μια ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο Microorganisms εξετάζει τις δράσεις του κουρκουμά στην υγεία του εντέρου. Ακολουθούν δύο καλά παραδείγματα:
Η κουρκουμίνη μεταβάλλει την αναλογία επιβλαβών και ωφέλιμων βακτηρίων, ευνοώντας την ανάπτυξη των τελευταίων. Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει σημαντική μείωση των βακτηρίων Prevotella και εξίσου σημαντική αύξηση των Bacteroidaceae, Rikenellacea, Bifidobacterium και Lactobacillus μετά την κατανάλωση αυτού του δραστικού συστατικού.
Η κουρκουμίνη μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση του εντερικού φραγμού. Αυτή η δομή προστατεύει από την είσοδο εξωτερικών παραγόντων στο σώμα και, ταυτόχρονα, επιτρέπει την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών. Υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις για τη σύνδεση μεταξύ της διαπερατότητας του εντερικού φραγμού και των αυτοάνοσων ή μεταβολικών ασθενειών, αν και ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι ακόμη γνωστός.
