Ο φούρνος μικροκυμάτων, παρά τη δημοτικότητά του για την παροχή μιας πρακτικής λύσης για τη θέρμανση των τροφίμων, έχει αποτελέσει αντικείμενο διαφόρων αντιπαραθέσεων και μύθων σχετικά με τις επιπτώσεις του στην υγεία των νοικοκυριών και τους σχετικούς κινδύνους.
Πρόσφατα, τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσο και το περιοδικό National Geographic διεξήγαγαν μια εμπεριστατωμένη ανάλυση αυτών των ζητημάτων, ρίχνοντας φως στο τι πραγματικά σημαίνει η χρήση ενός φούρνου μικροκυμάτων στην καθημερινή ζωή.
Από τις απαντήσεις για τις επιπτώσεις των ηλεκτρομαγνητικών ακτίνων που εκπέμπει αυτή η συσκευή, μέχρι τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει τη συντήρηση των τροφίμων, η ανάλυση των δύο οργανισμών καταρρίπτει ορισμένες πεποιθήσεις.
Πώς λειτουργεί ένας φούρνος μικροκυμάτων
Για να κατανοήσουμε τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη αυτής της συσκευής, είναι απαραίτητο να καταλάβουμε πώς λειτουργεί. Ένας φούρνος μικροκυμάτων λειτουργεί χρησιμοποιώντας ηλεκτρομαγνητικά κύματα, συγκεκριμένα μικροκύματα, τα οποία δονούν τα μόρια νερού στα τρόφιμα. Αυτή η δόνηση παράγει θερμότητα, μαγειρεύοντας ή ζεσταίνοντας το φαγητό.
Σε αντίθεση με τις ιοντίζουσες ακτινοβολίες, όπως οι ακτίνες Χ, οι οποίες έχουν την ικανότητα να αφαιρούν ηλεκτρόνια από τα άτομα και να προκαλούν δυνητικά βλάβες στο DNA, τα μικροκύματα που χρησιμοποιούνται σε αυτές είναι μια μορφή μη ιοντίζουσας ακτινοβολίας.
Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν επαρκή ενέργεια για να προκαλέσουν χημικές αλλαγές στα ανθρώπινα κύτταρα ή να προκαλέσουν γενετικές μεταλλάξεις. Το σημείο αυτό έχει επαναληφθεί από διάφορους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι έχουν συγκρίνει τα μικροκύματα με τα ραδιοκύματα από άποψη ενέργειας, τονίζοντας τη μη επικίνδυνη φύση τους.
Είναι ασφαλής η χρήση φούρνου μικροκυμάτων;
Ένας από τους πιο επίμονους μύθους γύρω από τη χρήση των μικροκυμάτων είναι η πεποίθηση ότι μπορεί να είναι καρκινογόνα. Ωστόσο, ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ έχουν διαψεύσει αυτή την ιδέα, εξηγώντας ότι ο τύπος της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από έναν φούρνο μικροκυμάτων δεν έχει την ικανότητα να βλάψει το DNA ή να προκαλέσει καρκίνο.
Στην πραγματικότητα, η ιονίζουσα ακτινοβολία, η οποία θα μπορούσε να έχει αυτές τις βλαβερές συνέπειες, δεν υπάρχει στη λειτουργία ενός οικιακού φούρνου μικροκυμάτων. Ο ΠΟΥ, υποστηριζόμενος από πολλαπλές επιστημονικές μελέτες, έχει επίσης επικυρώσει την ασφάλεια της χρήσης μικροκυμάτων, εφόσον πληρούνται ορισμένα βασικά κριτήρια.
Μεταξύ αυτών, είναι σημαντικό η συσκευή να βρίσκεται σε καλή κατάσταση λειτουργίας, χωρίς ορατές ζημιές, όπως ρωγμές στην πόρτα ή στις σφραγίδες, οι οποίες θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη διαφυγή ακτινοβολίας.
Επιπλέον, είναι ζωτικής σημασίας να χρησιμοποιούνται κατάλληλα δοχεία ειδικά σχεδιασμένα για μικροκύματα, αποφεύγοντας υλικά που θα μπορούσαν να λιώσουν, να εκραγούν ή να απελευθερώσουν τοξικές ουσίες όταν εκτεθούν στη θερμότητα που παράγεται από τα μικροκύματα.
Τι λένε οι μελέτες σχετικά με τις επιπτώσεις των φούρνων μικροκυμάτων στην υγεία
Οι έρευνες σχετικά με την ασφάλεια των μικροκυμάτων είναι εκτεταμένες και ποικίλες. Αρκετές μελέτες και επιστημονικές ανασκοπήσεις έχουν αξιολογήσει τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τη χρήση αυτών των συσκευών, καταλήγοντας σταθερά στο συμπέρασμα ότι, υπό κανονικές συνθήκες χρήσης, τα μικροκύματα δεν αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για την υγεία.
Ο ΠΟΥ έχει δημοσιεύσει αρκετές εκθέσεις που υποστηρίζουν αυτά τα συμπεράσματα, τονίζοντας ότι δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία που να συνδέουν τη χρήση των μικροκυμάτων με σοβαρά προβλήματα υγείας.
Επίσης, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Food Control το 2019, για παράδειγμα, εξέτασε τη μετανάστευση χημικών ουσιών από πλαστικά δοχεία στα τρόφιμα όταν αυτά μαγειρεύονται σε φούρνο μικροκυμάτων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, όταν ακολουθήθηκαν οι συστάσεις ασφαλούς χρήσης, οι συγκεντρώσεις των δυνητικά επιβλαβών ουσιών παρέμειναν εντός των ασφαλών ορίων που έχουν θέσει οι υγειονομικές αρχές.
Πώς να χρησιμοποιείτε σωστά τους φούρνους μικροκυμάτων
Αν και τα μικροκύματα είναι ασφαλή, είναι σημαντικό να ακολουθείτε ορισμένες βασικές προφυλάξεις για να αποφύγετε προβλήματα. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τη χρήση κατάλληλων δοχείων, αλλά και την αποφυγή υπερθέρμανσης των υγρών, η οποία μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα.
Είναι επίσης σημαντικό να μην χρησιμοποιείτε τον φούρνο μικροκυμάτων για να ζεστάνετε τρόφιμα τυλιγμένα σε αλουμινόχαρτο ή μεταλλικά δοχεία, καθώς τα υλικά αυτά μπορεί να προκαλέσουν σπινθήρες και να καταστρέψουν τη συσκευή.
Εάν ο φούρνος μικροκυμάτων παρουσιάζει σημάδια φθοράς, όπως πόρτες που δεν κλείνουν σωστά ή ορατές ζημιές στη δομή, καλό είναι να τον επισκευάσετε ή να τον αντικαταστήσετε για να διασφαλίσετε την ασφαλή χρήση του. Η διατήρηση της συσκευής καθαρής και σε καλή κατάσταση συμβάλλει επίσης στην ασφαλή και αποτελεσματική λειτουργία της.
