Η συντροφιά ενός σκύλου η μιας γάτας εκτιμάται σε πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 44,6% των νοικοκυριών έχει τουλάχιστον έναν σκύλο και το 26% έχει τουλάχιστον μία γάτα.
Συνολικά, εκατομμύρια κατοικίδια αποτελούν μέρος των οικογενειών σε όλο τον κόσμο, και πολλοί άνθρωποι που μοιράζονται τη ζωή τους με συντροφικά ζώα τα εκτιμούν όσο και τα άλλα ανθρώπινα μέλη της οικογένειας.
Είναι, ωστόσο, φυσικό να νιώσετε έντονη θλίψη, σοκ ακόμη και θυμό μετά την απώλεια ενός κατοικίδιου. Το πένθος είναι διαφορετικό για το καθένα. Όταν όμως οι αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα επιμένουν όλη την ημέρα, σχεδόν κάθε μέρα, το πένθος μπορεί να συνδυάζεται με συμπτώματα κατάθλιψης.
Είναι φυσιολογικό να νιώθετε κατάθλιψη μετά την απώλεια ενός κατοικίδιου;
Μια προσωρινή καταθλιπτική διάθεση μετά την απώλεια ενός κατοικίδιου είναι συχνή, αλλά η κλινική κατάθλιψη, γνωστή επισήμως ως μείζων καταθλιπτική διαταραχή (MDD), είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που δεν θεωρείται φυσικό μέρος της διαδικασίας του πένθους.
Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, 5η έκδοση, αναθεώρηση κειμένου (DSM-5-TR), το πένθος μπορεί να είναι έντονο, αλλά συνήθως δεν οδηγεί σε MDD. Όταν συμβαίνει, τείνει να εμφανίζεται σε άτομα που είναι ήδη προδιατεθειμένα για άλλες καταθλιπτικές διαταραχές.
Παρά το γεγονός ότι η μείζων καταθλιπτική διαταραχή δεν είναι μια αναμενόμενη εμπειρία κατά την περίοδο πένθους για ένα κατοικίδιο, συμβαίνει.
Παλαιότερες έρευνες που εξακολουθούν να αναφέρονται στη σύγχρονη βιβλιογραφία υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι που πρόσφατα έχουν χάσει ένα κατοικίδιο είναι τρεις φορές πιο πιθανό να αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Ενώ η MDD δεν αναμένεται σε κανονικό πένθος, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν νιώθετε καταθλιπτικοί. Όταν χάνετε ένα κατοικίδιο, είναι δυνατόν να έχετε καταθλιπτικά συμπτώματα χωρίς να πληρείτε τα κριτήρια για διάγνωση MDD.
Αυτά τα συναισθήματα πρέπει να παίρνονται σοβαρά και ίσως να έχετε ωφέλεια από τη συζήτηση με ένα θεραπευτή ή σύμβουλο για το πένθος σας.
Η διαφορά μεταξύ πένθους και κατάθλιψης
Το πένθος από μόνο του δεν είναι μια σταθερή κατάσταση. Μπορεί να είναι έντονο, ειδικά τις πρώτες μέρες μετά την απώλεια, αλλά μέσα σε αυτές τις περιόδους θλίψης, υπάρχει ακόμα χώρος για ευτυχισμένες αναμνήσεις και χαρά όταν σκέφτεστε τον χρόνο σας με το κατοικίδιό σας.
Αφού βελτιωθεί το σοκ από την απώλεια, είστε ακόμα σε θέση να λειτουργείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας, αν και μπορεί να σας κυριεύουν στιγμές του πένθους. Με την πάροδο του χρόνου, το πένθος τυπικά βελτιώνεται.
Η MDD είναι μια ψυχική διαταραχή. Περιλαμβάνει συνεχή χαμηλή διάθεση όλη την ημέρα, σχεδόν καθημερινά, μαζί με συμπτώματα όπως απώλεια αυτόνομης δραστηριότητας, ακατάλληλα αισθήματα ενοχής, αίσθημα αναξιοπρεπούς, διαταραχές ύπνου και χαμηλή ενέργεια - ανάμεσα σε πολλά άλλα.
Αντίθετα με το κανονικό πένθος, η ανάρρωση από την MDD μπορεί να απαιτεί ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις και τη στήριξη φαρμάκων, όπως αντικαταθλιπτικά.
Είναι κατάθλιψη ή διαταραχή παρατεταμένου πένθους;
Το πένθος που είναι ανελέητο και είναι μακροχρόνιο μπορεί να εμπίπτει στην κατηγορία της παρατεταμένης διαταραχής πένθους (PGD), γνωστής επίσης ως επιπλοκή του πένθους. Αυτή η ψυχική διαταραχή μπορεί να μοιάζει με τη MDD, αλλά τα συμπτώματα σχετίζονται άμεσα με την πρόσφατη απώλεια και περιλαμβάνουν:
- συμπτώματα παρατεταμένου πένθους που δεν βελτιώνονται
- αίσθημα απώλειας της ταυτότητας από το θάνατο
- αίσθημα αμηχανίας για την απώλεια
- αποφυγή υπενθυμίσεων του αγαπημένου προσώπου
- έντονο συναισθηματικό πόνο
- συναισθηματική αναισθησία
- σκέψεις ότι η ζωή δεν έχει νόημα λόγω της απώλειας
- κοινωνική απομόνωση και απομάκρυνση
- έντονα αισθήματα μοναξιάς λόγω της απουσίας του αγαπημένου
- σημαντική αναστάτωση σε σημαντικούς τομείς της καθημερινότητας
Η PGD μπορεί να επηρεάσει τους κηδεμόνες κατοικίδιων. Δεν περιορίζεται σε απώλειες που αφορούν μόνο τους ανθρώπους. Αντίθετα με τη PGD, η MDD έχει ένα ευρύτερο φάσμα συμπτωμάτων και συμβαίνει σε διάφορες συνθήκες που δεν είναι αποκλειστικά σχετικές με απώλεια.
Είναι η απώλεια ενός κατοικιδίου ένα τραύμα;
Η απώλεια ενός κατοικιδίου σίγουρα μπορεί να είναι τραυματική. Για πολλούς ανθρώπους, η απώλεια ενός κατοικιδίου είναι ίδια με την απώλεια ενός αγαπημένου ανθρώπου.
Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Η σχέδη ανθρώπου με τα ζώα θεωρείται ότι στηρίζει την ψυχική ευεξία. Τα κατοικίδια μπορούν να παρέχουν ανεκτίμητη συντροφιά, υποστήριξη και αγάπη. Είναι πηγή παρηγοριάς.
Πολλοί άνθρωποι νιώθουν επίσης ένα αίσθημα υπερηφάνειας για την ιδιοκτησία κατοικιδίου, και τα κατοικίδια παρέχουν ένα λόγο για να ξυπνήσουν το πρωί και να ξεκινήσουν την ημέρα. Η απώλεια μιας ρουτίνας, μαζί με το κατοικίδιο σας, μπορεί να σας αναστατώση έντονα τόσο σε πρακτικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο.
Η απώλεια ενός κατοικιδίου μπορεί να είναι επίσης τραυματική επειδή χάνουμε ένας μέλος της οικογένειάς μας. Μερικές φορές θεωρούνται πιο υποστηρικτικά από τους ανθρώπους και μπορεί να είναι ένα πολύ σημαντικό μέρος του συστήματος υποστήριξής σας, επομένως είναι φυσικό αυτή η απώλεια να είναι τραυματική.
Ο χρόνος και το πένθος για ένα κατοικίδιο
Δεν υπάρχει χρονικό όριο στο πένθος - είναι διαφορετικό για κάθε άνθρωπο. Δεν υπάρχει επίσης διαφορά στο χρόνο που απαιτείται για να πενθήσετε ένα κατοικίδιο σε σύγκριση με την περίοδο πένθους για ένα άτομο. Πράγματι, μερικές έρευνες υποδεικνύουν ότι το πένθος για ένα κατοικίδιο μπορεί να διαρκέσει περισσότερο.
Παλαιότερες έρευνες από το 2012 σημειώνουν ότι το πένθος για το κατοικίδιο τυπικά αρχίζει να βελτιώνεται περίπου 2 μήνες μετά την απώλεια, με την PGD να διατηρείται 6 μήνες ή περισσότερο.
Πώς να αντιμετωπίσετε τη θλίψη μετά την απώλεια ενός κατοικιδίου
Επιτρέψτε στον εαυτό σας να περάσει από μια περίοδο θλίψης μετά την απώλεια ενός κατοικιδίου. Αφήνοντας τη θλίψη να ακολουθήσει τη φυσική της πορεία μπορεί να σας βοηθήσει να ανακάμψετε πιο γρήγορα απ' ό,τι αν την κρατούσατε μέσα ή αν την αμελούσατε.
Πέρα από την αποδοχή της εμπειρίας, οι στρατηγικές αντιμετώπισης μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τα έντονα συναισθηματικά και σωματικά συμπτώματα που μπορούν να συνοδεύουν την απώλεια ενός κατοικιδίου.
Στηριχτείτε στους αγαπημένους σας
Δεν χρειάζεται να περάσετε μόνοι την απώλεια ενός κατοικιδίου.
Οι αγαπημένοι σας μπορούν να είναι εκεί για να μοιραστούν ευτυχισμένες αναμνήσεις και συνομιλίες για το κατοικίδιο σας, αλλά μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να πλοηγηθείτε στις καθημερινές εργασίες που ξαφνικά μπορεί να φανούν αποπροσανατολιστικές κατά τη διάρκεια της περιόδου θλίψης σας.
Τιμήστε το κατοικίδιό σας
Η τιμή της μνήμης ενός κατοικιδίου μπορεί να σας βοηθήσει να επικεντρωθείτε σε όλες τις χαρούμενες στιγμές που μοιραστήκατε και προσφέρει έναν τρόπο να εκφράσετε την εκτίμησή σας για την προσφορά που έκανε το κατοικίδιο στη ζωή σας. Φωτογραφικά αφιερώματα, ποιήματα, ακόμα και γράμμα στο κατοικίδιό σας μπορούν να σας βοηθήσουν να αισθανθείτε ένα αίσθημα κλεισίματος.
Ημερολόγιο
Ωστόσο, δεν έχουν όλοι αγαπημένα πρόσωπα για να στηριχτούν μετά την απώλεια ενός κατοικιδίου. Αν δεν έχετε κάποιον με τον οποίο να μιλήσετε, το να καταγράφετε στο ημερολόγιό σας τα συναισθήματά σας μπορεί να είναι ένας τρόπος να εκφράσετε ασφαλώς τον εαυτό σας χωρίς φόβο κριτικής.
Πρακτική αυτοφροντίδα
Βεβαιωθείτε ότι αφιερώνετε χρόνο για να ξεκουραστείτε και να κοιμηθείτε καλά κατά τη διάρκεια της περιόδου θλίψης. Δώστε στον εαυτό σας χώρο να νιώθετε λύπη χωρίς να αποκλείετε τις δραστηριότητες που σας αρέσουν. Η καλή διατροφή και ο καθαρός αέρας είναι επίσης σημαντικά κατά τη διάρκεια της θλίψης.
Συνομιλήστε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας
Οι θεραπευτές και οι σύμβουλοι μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τη διαδικασία θλίψης σας και να προσφέρουν εισηγήσεις για άλλα συμπτώματα που μπορεί να υποδεικνύουν ψυχική διαταραχή όπως η MDD ή η PGD.
Όταν είστε έτοιμοι, τα καταφύγια θα είναι εκεί
Συνήθως δεν συνιστάται να βιαστείτε σε μια μεγάλη απόφαση ζωής, όπως η υιοθεσία ενός κατοικιδίου, όταν πενθείτε. Δώστε στον εαυτό σας χρόνο για να τιμήσετε το αγαπημένο σας κατοικίδιο και να επεξεργαστείτε οποιαδήποτε έντονα συναισθήματα ή ανησυχίες.
Μόλις νιώσετε ότι έχετε αναρρώσει, ακόμα και αν υπάρχει κάποια θλίψη γύρω από τη μνήμη, κάντε απολογισμό της τρέχουσας κατάστασης της ζωής σας. Μπορεί να έχετε διαφορετικές προτεραιότητες ή να βρίσκεστε σε διαφορετική κατάσταση από την τελευταία φορά που υιοθετήσατε ένα κατοικίδιο.
Συμπέρασμα
Η θλίψη μετά την απώλεια ενός κατοικιδίου μπορεί να είναι έντονη και περιοριστική και συχνά περιλαμβάνει συναισθήματα όπως η λύπη και η μοναξιά. Ενώ η θλίψη μπορεί να συνοδεύεται από καταθλιπτική διάθεση και συμπτώματα κατάθλιψης, η μείξη θλίψης με τη μεγάλη καταθλιπτική διαταραχή δεν θεωρείται φυσιολογικό μέρος της όλης διαδικασίας.
Η υποστήριξη από αγαπημένα πρόσωπα, αλλά και ο απαραίτητος χρόνος μπορούν να βοηθήσουν κατά τη δύσκολη αυτή περίοδο.
Αν η θλίψη δεν βελτιώνεται ή αν συνοδεύεται από χαμηλή διάθεση και έλλειψη κίνητρων, ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να διαπιστώσει την παρουσία της ΜΔΔ ή της PGD.
