Είναι γνωστό πως το τσάι έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία, καθώς η κατανάλωσή του συνδέεται με τη μακροζωία και την καλή υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος, καθώς και με χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2.
Μετά το νερό, το τσάι είναι το δεύτερο δημοφιλέστερο ρόφημα παγκοσμίως και η παρουσία του έχει καταγραφεί εδώ και χιλιάδες χρόνια σε πολλές περιοχές του κόσμου. Ως τσάι ορίζεται το αφέψημα που παρασκευάζεται όταν προστίθεται ζεστό νερό σε αποξηραμένα φύλλα του φυτού Camellia sinensis. Το συγκεκριμένο φυτό έχει προέλευση από την Κίνα, και οι ιστορικές πηγές της εποχής το περιγράφουν ως φαρμακευτικό ρόφημα.
Κατά τον 19ο αιώνα, το τσάι «ταξίδεψε» μέσω του εμπορίου στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες τσαγιού, οι οποίες διαφέρουν στη γεύση, το άρωμα, την περιεκτικότητα σε καφεΐνη αλλά και τις ουσίες που απελευθερώνουν, με την πιο δημοφιλή να είναι το μαύρο τσάι. Ακολουθεί το πράσινο, το oolong και το λευκό τσάι.
Στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Μεσόγειο, που δεν υπήρχε το Camellia sinensis, απολαμβάναμε το λεγόμενο «τσάι του βουνού», αφεψήματα δηλαδή από διάφορα αποξηραμένα βότανα τα οποία επίσης χρησιμοποιούνταν πολλές φορές στην ιατρική και κατά κανόνα δεν περιέχουν καφεΐνη (σε αντίθεση με το παραδοσιακό, κινέζικο τσάι).
Πόσο τσάι πρέπει να πίνετε για καλύτερη υγεία
Όπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα του πανεπιστημίου του Harvard, πολλές μελέτες έχουν συνδέσει την τακτική κατανάλωση τσαγιού με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και καλύτερη υγεία.
Οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι ευεργετικές ιδιότητες του τσαγιού οφείλονται κυρίως στην περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικές ουσίες και κυρίως σε πολυφαινόλες και φλαβανοειδείς ενώσεις. Οι εν λόγω ουσίες προστατεύουν τον οργανισμό από τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.
Οι ελεύθερες ρίζες είναι ασταθείς χημικές ενώσεις που συσσωρεύονται σε μεγάλες ποσότητες καθώς γερνάμε, όταν είμαστε υπέρβαροι, όταν καπνίζουμε, όταν κάνουμε καθιστική ζωή κ.τ.λ. Μπορούν να προκαλέσουν μεταβολές στο DNA, να αυξήσουν την LDL χοληστερόλη ή να επηρεάσουν τις κυτταρικές μεμβράνες, με αρνητικές συνέπειες για την υγεία.
Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι το τσάι, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε πολυφαινόλες, μπορεί να προσφέρει οφέλη στην υγεία. Οι έρευνες σε ανθρώπους είναι λιγότερο σαφείς, αλλά τα ευρήματα είναι ενθαρρυντικά.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει το δημοσίευμα του Harvard, μελέτες παρατήρησης έχουν συνδέσει την κατανάλωση 2-3 φλιτζανιών τσαγιού καθημερινά με μειωμένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού και διαβήτη τύπου 2 κατά 11 – 13%.
Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύτηκε το 2023 στο επιστημονικό περιοδικό «Diabetes in America», αποκάλυψε ότι τα άτομα που πίνουν περισσότερο σκέτο τσάι, καφέ ή νερό από το μέσο όρο, είχαν χαμηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από οποιοδήποτε αίτιο κατά 25% περίπου.
Τι πρέπει να προσέχετε
Αν και μια μέτρια κατανάλωση ζεστού τσαγιού (2-3 φλιτζάνια την ημέρα) έχει πολλά πιθανά οφέλη για την υγεία, υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να έχετε υπόψη. Συγκεκριμένα, ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει έναν ενδεχόμενο αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του οισοφάγου και του στομάχου από την κατανάλωση τσαγιού σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (πάνω από 55-60°C).
Επιπλέον, τα οφέλη του τσαγιού αφορούν σκέτο τσάι, χωρίς δηλαδή την προσθήκη ζάχαρης. Αλλά και η προσθήκη γάλακτος στο τσάι μπορεί να μειώσει την αντιοξειδωτική του δράση. Οι φλαβονοειδείς ενώσεις «απενεργοποιούνται» όταν συνδέονται με τις πρωτεΐνες του γάλακτος, κάτι που εξηγεί επιστημονικά αυτόν τον μηχανισμό.
