Η άνοια επηρεάζει περισσότερους από 55 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ιδιαίτερα σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, η άνοια είναι μια προοδευτική, νευρολογική ασθένεια που μπορεί να εμφανίζεται ως εξής: Να ξεχνάτε πράγματα και πληροφορίες, να έχετε έντονο αίσθημα άγχους μην ξεχάσετε κάτι σημαντικό κλπ...
Η παρατήρηση αυτών των συμπτωμάτων μπορεί να είναι τρομακτική και η συνεχής εγρήγορση μπορεί να μην είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσετε την ψυχική σας υγεία και τη συναισθηματική σας ευεξία.
Ταυτόχρονα, το να γνωρίζετε ποια συμπτώματα να εντοπίσετε, μπορεί να είναι χρήσιμο. Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι όμως πάντα αναμενόμενα.
Πώς η άνοια επηρεάζει την ικανότητα κάποιου να μυρίζει
Ένα περίεργο σημάδι της άνοιας μπορεί να εμφανιστεί ενώ κάνετε ντους. Όταν δεν μπορείτε να μυρίσετε ή να αναγνωρίσετε το άρωμα του σαμπουάν ή του αφρόλουτρου σώματος σας, αποκλείοντας ωστόσο σίγουρα άλλα θέματα που μπορεί να επηρεάσουν τις οσφρητικές σας αισθήσεις, όπως ο COVID-19 ή η βουλωμένη μύτη ή ένα απλό συνάχι.
Πρώτον, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η απώλεια όσφρησης σε μεγαλύτερη ηλικία δεν είναι απαραίτητα σημάδι άνοιας.
«Καθώς μεγαλώνουμε, είναι φυσιολογικό να αλλάζουν οι αισθήσεις μας», αναφέρει η Δρ. Meredith Bock, MD, πιστοποιημένη νευρολόγος και επικεφαλής ιατρός στο Remo Health.
Από την πλευρά της η Δρ. Fouzia Siddiqui, νευρολόγος και διευθύντρια του κέντρου ύπνου για το Sentara RMH Medical Center, επισημαίνει: «Έχει εντοπιστεί αυξημένος κίνδυνος γνωστικής έκπτωσης και άνοιας από τη νόσο του Αλτσχάιμερ σε άτομα με οσφρητική δυσλειτουργία. Η αναγνώριση οσμών έχει αναγνωριστεί ως ένα χρήσιμο εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου που προβλέπει τη μετατροπή από ήπια γνωστική εξασθένηση σε άνοια της νόσου του Αλτσχάιμερ».
Aυτό συμβαίνει επειδή η άνοια είναι μια νευροεκφυλιστική ασθένεια. Επηρεάζει τον εγκέφαλο, ο οποίος, με τη σειρά του, επηρεάζει τις αισθήσεις και σαφώς κι άλλες σωματικές λειτουργίες.
Η διαδικασία του νευροεκφυλισμού που προκαλεί άνοια μπορεί επίσης να επηρεάσει την αίσθηση και την αισθητηριακή επεξεργασία που σχετίζεται με την όσφρηση, καθιστώντας πιο δύσκολο για αυτούς τους ανθρώπους, να αναγνωρίσουν οικείες μυρωδιές όπως το αγαπημένο τους σαμπουάν ή το αφρόλουτρο.
Η απώλεια της όσφρησης συνήθως συμβαίνει αργά με την πάροδο του χρόνου, σύμφωνα με τους νευρολόγους, και μπορεί στην πραγματικότητα να συμβεί πριν ένα άτομο παρατηρήσει οποιαδήποτε γνωστική εξασθένηση.
Στην περίπτωση της άνοιας σωματίων Lewy (LBD), η οσφρητική δυσλειτουργία φαίνεται να αποτελεί μέρος της διαδικασίας της νόσου και γενικά προηγείται των συμπτωμάτων σχεδόν μια δεκαετία, σε ορισμένες περιπτώσεις.
Επίσης, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο τύπος της άνοιας έχει σημασία όταν εξετάζετε αυτό το σύμπτωμα.
Η Δρ. Meredith Bock αναφέρει ότι η απώλεια της όσφρησης μπορεί να μην είναι αισθητή σε κάποιον με Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, για τα άτομα με LBD και τη νόσο του Πάρκινσον, είναι συνήθως κοινό και αισθητό.
Τι μπορείτε να κάνετε εάν παρατηρήσετε απώλεια της αίσθησης της όσφρησης
«Η σύστασή μου σε κάποιον που μπορεί να παρουσιάσει απώλεια όσφρησης είναι να συμβουλευτεί τον γιατρό σας για γνωστικό έλεγχο και φυσική εξέταση» αναφέρει η Δρ. Bock.
Να θυμάστε ότι η απώλεια όσφρησης δεν ισοδυναμεί πάντα με άνοια. Υπάρχουν βέβαια πιο κοινές αιτίες απώλειας όσφρησης, όπως το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη, ο πυρετός, η αλλεργική ρινίτιδα και ο COVID-19.
Δυστυχώς όμως, εάν η απώλεια της όσφρησης και της γεύσης οφείλεται σε μια νευροεκφυλιστική διαταραχή, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ ή η νόσος του Πάρκινσον, η όσφρηση δεν επανέρχεται.