Τα πολλαπλά μυελώματα «είναι ένας τύπος καρκίνου του μυελού των οστών, δηλαδή του οργάνου που παράγει τα κύτταρα του αίματος στο σώμα. Συγκεκριμένα, σε αυτόν τον τύπο καρκίνου, τα πλασματοκύτταρα που είναι υπεύθυνα για την αναπαραγωγή των αντισωμάτων που μας προστατεύουν από τις λοιμώξεις αναπαράγονται ανεξέλεγκτα», εξηγεί η María Linares, από το ερευνητικό ινστιτούτο i+12 του νοσοκομείου 12 de Octubre και του Πανεπιστημίου Complutense της Μαδρίτης.
Η νόσος αυτή είναι ένα κακοήθες νεόπλασμα πλασματοκυττάρων και αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιματολογική κακοήθεια μετά το λέμφωμα non-Hodgkin. Σύμφωνα με στοιχεία της Ισπανικής Ένωσης κατά του Καρκίνου, «δεν είναι μια πολύ γνωστή ασθένεια, καθώς αντιπροσωπεύει μόνο το 1% του συνόλου των καρκίνων. Εκτιμάται ότι 3.251 άτομα θα διαγνωστούν με πολλαπλό μυέλωμα στην Ισπανία το 2021, με ελαφρώς υψηλότερη επίπτωση στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες (με εκτιμώμενα 1.897 και 1.354 νέα περιστατικά αντίστοιχα το 2021)».
Το μυέλωμα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αν και συνήθως εμφανίζεται γύρω στα 65-70 έτη, ενώ, αν και σπανιότερα, μπορεί να προσβάλει και νεότερα άτομα (το 15% των περιπτώσεων διαγιγνώσκονται σε άτομα κάτω των 50 ετών).
Η νόσος «έχει ένα ασυμπτωματικό προ-κακοήθες στάδιο που ονομάζεται μονοκλωνική γαμμαπάθεια, το οποίο προηγείται σταθερά της ανάπτυξης της νόσου, και σχεδόν το 15% αυτών των ασθενών θα εξελιχθεί σε πολλαπλό μυέλωμα». Η εισαγωγή ορισμένων φαρμάκων «έχει παρατείνει την επιβίωση, αλλά τελικά οι περισσότεροι ασθενείς θα πεθάνουν από τη νόσο τους», αναφέρει.
Επομένως, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης της νόσου, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος. Και υπό αυτή την έννοια, η γιατρός και η ομάδα της διεξήγαγαν έρευνα που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας μπορεί να βελτιώσει την επιβίωση των ασθενών με πολλαπλό μυέλωμα και να προλάβει τη νόσο σε προ-κακοήθη στάδια. Η μελέτη διαπίστωσε ότι «ορισμένοι μικροοργανισμοί, οι οποίοι παράγουν αυτά τα οξέα στο παχύ έντερο κατά την πέψη, συνδέονται με καλύτερη ανταπόκριση στη θεραπεία σε ασθενείς με πολλαπλό μυέλωμα, πράγμα που σημαίνει επίσης ότι η ανίχνευσή τους στα κόπρανα και στο αίμα μπορεί να προβλέψει την ανταπόκριση στη θεραπεία».
Λαχανικά, φρούτα, όσπρια και γαλακτοκομικά προϊόντα
«Είδαμε ότι ορισμένοι μικροοργανισμοί στον μικροβιόκοσμο σχετίζονται με καλύτερη εξέλιξη της νόσου και ότι μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου σχετίζεται με αυτή τη βελτίωση», λέει η επικεφαλής ερευνητής. Όσο για τα τρόφιμα που περιέχουν αυτά τα θρεπτικά συστατικά: «Αυτά που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως τα λαχανικά, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής άλεσης». Επιπλέον, εξηγεί η ειδικός, «βρίσκονται και σε ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το τυρί παρμεζάνα».
Η δρ Linares εξηγεί ότι στόχος της είναι να εργαστεί κυρίως στην πρόληψη: «Θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτούς τους μικροβιακούς μεταβολίτες ως νέους θεραπευτικούς παράγοντες ή ακόμη και μέσω μιας διατροφής που ευνοεί την παραγωγή τους. Μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες θα ευνοήσει την ανάπτυξη βακτηρίων που παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου».
Επί του παρόντος, οι ασθενείς με μυέλωμα έχουν πρόσβαση σε διάφορες θεραπείες, ορισμένες από τις οποίες είναι πολύπλοκες και με παρενέργειες, σε συνδυασμό με μεταμόσχευση μυελού των οστών. Αυτή η έρευνα έχει ως στόχο να προσφέρει εναλλακτικές λύσεις χαμηλής τοξικότητας για την αποφυγή αυτών των επιπτώσεων, σε συνδυασμό με τις τρέχουσες θεραπείες του μυελώματος ή που θα μπορούσαν να χορηγηθούν σε ασθενείς με γαμμαπάθειες οι οποίοι σήμερα δεν λαμβάνουν καμία θεραπεία.
