Επιστήμονες διευκρινίζουν ότι η μουσική στο χώρο εργασίας μπορεί να ενισχύσει ή να εμποδίσει την παραγωγικότητα, να βοηθήσει στη συγκέντρωση ή να αποσπάσει την προσοχή ενός ατόμου από την εργασία του.
Φανταζόμαστε ότι για όλα τα παραπάνω θα παίζει ρόλο το είδος της μουσικής που ακούμε κάθε φορά, η έντασή της και ενδεχομένως η ώρα που βάζουμε μουσική. Ας αφήσουμε όμως τους ειδικούς να μας τα εξηγήσουν καλύτερα.
Ζούμε σε μία εποχή η οποία μας επιτρέπει ελεύθερη πρόσβαση σε μία μεγάλη γκάμα μουσικών κομματιών. «Έχετε μια λίστα μουσικών κομματιών στη διάθεσή σας ανά πάσα στιγμή», λέει ο Manuel Gonzalez, οργανωτικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Seton Hall στο South Orange του New Jersey. «Θα χρειαζόταν κάποιος μέχρι τον 27ο αιώνα για να ακούσει τα 100 εκατομμύρια τραγούδια που είναι διαθέσιμα αυτήν τη στιγμή στο Spotify — χωρίς ποτέ να ακούσει ένα τραγούδι δύο φορές ή ό,τι προστεθεί από εδώ και στο εξής» προσθέτει.
Υπάρχει επίσης ένας άπειρος αριθμός επιλεγμένων playlist ανάλογα με τη διάθεση ή τη δραστηριότητα ενός ακροατή, και μπορεί να συμβάλλουν στην ενίσχυση της απόδοσης της φυσικής κατάστασης, στην ηρεμία του μυαλού ή στην αύξηση της παραγωγικότητας. Πολλοί επιστήμονες ακούνε μουσική ενώ διεξάγουν πειράματα, αναλύουν δεδομένα ή καταγράφουν τα συμπεράσματά τους. Τελικά η μουσική ενισχύει πραγματικά την παραγωγικότητα στο χώρο εργασίας;
Η μουσική επηρεάζει την γνώση και την αντίληψη
Η αξιολόγηση της επίδρασης της μουσικής στην παραγωγικότητα ενός ατόμου είναι περίπλοκη. «Ο καθένας είναι διαφορετικός. Κάθε τραγούδι είναι διαφορετικό. Κάθε περιβάλλον στο οποίο ακούμε ένα τραγούδι είναι διαφορετικό», λέει ο Daniel Levitin, μουσικός και νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ του Καναδά, ο οποίος μελετά πώς η μουσική επηρεάζει τη γνώση και την αντίληψη. Τα αποτελέσματα ποικίλλουν ανάλογα με το πού βρίσκεται κάποιος, την ώρα της ημέρας, τη διάθεσή του, τις πρόσφατες αλληλεπιδράσεις και πολλούς άλλους παράγοντες. «Δεν είσαι ποτέ ακριβώς το ίδιο άτομο όταν ακούς ξανά το ίδιο τραγούδι», λέει ο Levitin, ο οποίος έχει εργαστεί ως μουσικός σύμβουλος και μηχανικός ηχογράφησης για διάφορους καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένων των Steely Dan, Stevie Wonder, The Grateful Dead και Santana.
Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει πώς η μουσική επηρεάζει το ανθρώπινο νευρικό σύστημα, εμπλέκοντας κάθε περιοχή του εγκεφάλου που έχει χαρτογραφηθεί. Όταν παίζει ένα τραγούδι, τα ηχητικά κύματα φτάνουν στο αυτί, όπου οι δονήσεις μεταφράζονται σε ηλεκτρικά σήματα. Αυτά υποβάλλονται σε επεξεργασία πρώτα στο εγκεφαλικό στέλεχος, το οποίο μπορεί να προκαλέσει ένα αντανακλαστικό ξάφνιασμα και απελευθέρωση αδρεναλίνης.
Τα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης της έντασης, του τόνου, του ρυθμού και της χροιάς, αναλύονται ξεχωριστά σε κύκλους τόσο στον ακουστικό φλοιό αλλά και στον προμετωπιαίο φλοιό. «Στη συνέχεια, όλα συνδυάζονται περίπου 40 χιλιοστά του δευτερολέπτου αργότερα, και έτσι ακούμε τη μουσική. Αυτά τα 40 χιλιοστά του δευτερολέπτου είναι μια ζωή στη χρονομετρία του εγκεφάλου», λέει ο Levitin.
Ενώ συμβαίνουν όλα τα παραπάνω, περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στο κινητικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων των βασικών γαγγλίων και της παρεγκεφαλίδας, επεξεργάζονται τον ρυθμό, με αποτέλεσμα συχνά την κίνηση τμημάτων του σώματός μας. «Ο ήχος έρχεται μέσω της ακουστικής αίσθησης, αλλά εκδηλώνεται σε ολόκληρο το σώμα - το κεφάλι, ο κορμός, τα χέρια και τα πόδια θέλουν να κινηθούν με τη μουσική», λέει ο Levitin.
Ποιες ουσίες απελευθερώνονται όταν ακούμε μουσική
Όταν ακούμε μουσική απελευθερώνονται διάφορες νευροχημικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένης της ντοπαμίνης, η οποία βοηθά τους ανθρώπους να δώσουν προσοχή και τους παρακινεί να αναζητήσουν ευχάριστες δραστηριότητες. Σύμφωνα με τον Levitin, η ωκυτοκίνη, μια ορμόνη που μπορεί να βοηθήσει στον κοινωνικό δεσμό, απελευθερώνεται συχνά όταν οι άνθρωποι τραγουδούν ή ακούν μουσική με άλλους. Και η λυπημένη μουσική έχει προταθεί ότι απελευθερώνει προλακτίνη, μια καταπραϋντική ορμόνη. Όλα αυτά μεταφράζονται στο πώς αισθάνονται και πόσο παραγωγικοί - μέσα από τη μουσική - μπορεί να γίνουν οι άνθρωποι στο χώρο εργασίας.
