Με τα Χριστούγεννα έρχονται η χαρά, η ευτυχία, η αγάπη, η μαγεία... Αλλά τι γίνεται αν δεν καταφέρουμε να πετύχουμε αυτούς τους στόχους; Ορισμένοι άνθρωποι δεν απολαμβάνουν αυτές τις γιορτές απλώς και μόνο επειδή δεν τους αρέσουν.

Για άλλους, η πίεση για μια τέλεια χριστουγεννιάτικη εμπειρία μπορεί να προκαλέσει τόσο άγχος που καταλήγει να καταστρέφει τις γιορτές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, γιατί να μην αλλάξουμε τη σκοπιά μας και να αποδεχτούμε ότι τα Χριστούγεννα είναι ατελή; Με αυτόν τον τρόπο, η πίεση μειώνεται. Μπορεί να μην είναι εύκολο, αλλά με τη βοήθεια της ψυχολογίας μπορεί να γίνει λίγο πιο απλό.

Η Silvia dal Ben, ψυχολόγος και διευθύντρια της κλινικής Unobravo στην Ισπανία, εξηγεί ότι τα άτομα που είναι πιο ευάλωτα στην πίεση να ζήσουν αξέχαστες γιορτές είναι «συνήθως εκείνα που έχουν τάση προς την υπερβολική αυτοαπαιτητικότητα, την τελειομανία και τη σύγκριση με άλλους». Σε αυτά περιλαμβάνονται «όσοι βιώνουν άγχος, κατάθλιψη ή πένθος, καθώς η εορταστική περίοδος μπορεί να εντείνει τα αρνητικά τους συναισθήματα». Ιδιαίτερα ευάλωτοι είναι επίσης όσοι αντιμετωπίζουν «μοναξιά, οικογενειακές συγκρούσεις ή οικονομικές δυσκολίες, καθώς αυτές οι καταστάσεις έρχονται σε έντονη αντίθεση με την εξιδανικευμένη εικόνα που προβάλλουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο πολιτισμός».

Γενικά, «οι οικογένειες με συγκρουσιακές δυναμικές, άκαμπτες προσδοκίες ή έλλειψη επικοινωνίας τείνουν να δημιουργούν μεγαλύτερη πίεση», σημειώνει η ψυχολόγος. Επιπλέον, «τα άτομα με προσωπικότητες που είναι επιρρεπείς σε ανασφάλεια ή έχουν ανάγκη εξωτερικής επιβεβαίωσης, μπορεί να νιώσουν μεγαλύτερο συναισθηματικό βάρος κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου».

Πώς να αφήσετε πίσω την πίεση για τελειότητα τα Χριστούγεννα

Η Dal Ben θεωρεί σημαντικό τα άτομα που νιώθουν πίεση ή άγχος να «επιτρέψουν στον εαυτό τους να αποδεχτεί τα συναισθήματά τους και το γεγονός ότι δεν είναι δυνατόν να είναι πάντα χαρούμενοι». Σε αυτό το πλαίσιο, εξηγεί ότι είναι «φυσιολογικό να βιώνει κανείς ανάμεικτα συναισθήματα, και η αποδοχή αυτού μπορεί να ανακουφίσει από την ενοχή και την υπερβολική αυστηρότητα προς τον εαυτό μας».

Επιπλέον, προτείνει «να αποφεύγουμε να φορτώνουμε τον εαυτό μας με εκδηλώσεις ή υποχρεώσεις που δεν μας προσφέρουν ευεξία, να δίνουμε προτεραιότητα σε ό,τι έχει πραγματικά σημασία και να λέμε ‘όχι’ όταν κάτι μας προκαλεί άγχος». Εάν οι οικογενειακές παραδόσεις προκαλούν δυσφορία, «μπορούν να αντικατασταθούν με δραστηριότητες που αντικατοπτρίζουν τις αξίες και τις επιθυμίες του ατόμου, όπως ένας ήρεμος περίπατος, ένα απλό γεύμα ή χρόνος για τον εαυτό μας».

Είναι επίσης χρήσιμο να αναγνωρίζουμε «στιγμές ή καταστάσεις που μπορεί να μας δυσκολέψουν (όπως σύνθετες οικογενειακές συναντήσεις) και να σχεδιάζουμε πώς θα τις διαχειριστούμε, θέτοντας ξεκάθαρα όρια».

Σεβασμός σε όλους τους τρόπους εορτασμού των Χριστουγέννων

Η οικογένεια και οι φίλοι των ανθρώπων που δεν απολαμβάνουν τα Χριστούγεννα, δεν θέλουν να τα γιορτάσουν ή νιώθουν ιδιαίτερα ευάλωτοι, συχνά αποτελούν μια επιπλέον πηγή πίεσης και παρεξήγησης. Όπως εξηγεί η ψυχολόγος, «αυτές οι ημέρες συνδέονται πολιτισμικά με τη χαρά και τον ενθουσιασμό», γι’ αυτό θεωρείται «παραβίαση των κοινωνικών προσδοκιών» όταν κάποιος δεν θέλει ή δεν μπορεί να συμμετάσχει στο γενικό κλίμα ενθουσιασμού. Συχνά, προκύπτει η τάση, συνήθως καλοπροαίρετη, να προσπαθήσουμε «να διορθώσουμε την κατάσταση, θεωρώντας ότι η ευτυχία του άλλου εξαρτάται από τη συμμετοχή του στις εορταστικές εκδηλώσεις».

Για τη Dal Ben, «η ιδανική στάση από το περιβάλλον πρέπει να είναι ο σεβασμός και η αποδοχή». Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε «ότι δεν βιώνουν όλοι τις γιορτές με τον ίδιο τρόπο και ότι το να υποχρεώνουμε κάποιον να συμμετάσχει μόνο επιδεινώνει τη δυσφορία του». Αντί γι’ αυτό, «μπορούμε να προσφέρουμε συναισθηματική υποστήριξη και εναλλακτικές προτάσεις, αλλά πάντα με ενσυναίσθηση και χωρίς να επιβάλλουμε τίποτα».

Στάση απέναντι στη θλίψη

Είναι απόλυτα λογικό όσοι έχουν βιώσει πρόσφατα μια τραυματική εμπειρία ή έχουν χάσει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, να μην έχουν διάθεση να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, σύμφωνα με την ψυχολόγο, «όσοι τους στηρίζουν πρέπει να δείχνουν διαθέσιμοι και σεβαστικοί, αποφεύγοντας να μειώνουν τον πόνο τους με φράσεις όπως ‘πρέπει να είσαι δυνατός’». Είναι πολύ πιο χρήσιμο και συμπονετικό να προσφέρουμε «σιωπηλή συντροφιά, να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά τους και να ρωτάμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε, αντί να υποθέτουμε τι χρειάζονται, κάτι που πολλοί κάνουν ασυνείδητα».

Συμβουλές για Χριστούγεννα χωρίς άγχος και εντάσεις

Για όσους θέλουν να περάσουν καλές γιορτές και να απελευθερωθούν από την πίεση να είναι όλα τέλεια, οι παρακάτω συμβουλές της ψυχολόγου μπορούν να χρησιμεύσουν ως οδηγός:

• Πρακτική της αποδοχής: Η αποδοχή ότι οι ατέλειες αποτελούν μέρος της ζωής βοηθά στη μείωση της πίεσης. Η κατανόηση ότι δεν χρειάζεται όλα να είναι τέλεια και ότι είναι φυσιολογικό να υπάρχουν απρόοπτα ή συγκρούσεις, επιτρέπει να ζήσουμε τα Χριστούγεννα πιο χαλαρά.
• Εστίαση στο συναισθηματικό και όχι στο υλικό: Το να θυμόμαστε ότι ο στόχος των Χριστουγέννων είναι να τα ζήσουμε και να τα απολαύσουμε, χωρίς να είναι απαραίτητα τέλεια ή με άψογες διακοσμήσεις, είναι σημαντικό. «Η ευγνωμοσύνη για όσα είναι καλά μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την συναισθηματική ευεξία», τονίζει η Dal Ben.
• Διάλειμμα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Τα μέσα δείχνουν μια εξιδανικευμένη εκδοχή της ζωής. Ο περιορισμός του χρόνου σε αυτές τις πλατφόρμες ή η υπενθύμιση ότι προβάλλουν μόνο τα θετικά μπορεί να μειώσει τη σύγκριση και, κατά συνέπεια, την αυτοαπαιτητικότητα.
• Θέσπιση ορίων και προτεραιοτήτων: Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν χρειάζεται να τηρούμε κατά γράμμα όλες τις παραδόσεις. Η επιλογή των δραστηριοτήτων και των ανθρώπων που πραγματικά φέρνουν χαρά και ξεκούραση βοηθά να απολαύσουμε τις γιορτές.