Το βραβείο Goya για την καλύτερη ιβηροαμερικανική ταινία φέτος πήγε στην ταινία «La memoria infinita», ένα αξιαγάπητο ντοκιμαντέρ για την ιστορία αγάπης μεταξύ του δημοσιογράφου Augusto Góngora, που διαγνώστηκε με Αλτσχάιμερ, και της ηθοποιού Paulina Urrutia. Παρά το τρομερό πρόσωπο της ασθένειας, που σταδιακά σβήνει τις αναμνήσεις του, η υπομονή και η στοργή, που είναι τόσο παρούσες στην ταινία, για να την αντιμετωπίσει, είναι συγκινητική.
Αυτό το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ, η πιο συχνή αιτία άνοιας. Η γήρανση του πληθυσμού έχει οδηγήσει σε δραματική αύξηση του επιπολασμού της (υπάρχουσες περιπτώσεις). Ωστόσο, είναι περίεργο να σημειωθεί ότι η επίπτωση (νέοι πάσχοντες) έχει στην πραγματικότητα μειωθεί. Αυτό είναι το συμπέρασμα τουλάχιστον αρκετών επιδημιολογικών μελετών.
Ο Adolfo Jiménez Huete, ειδικός νευρολόγος στην Clínica Universidad de Navarra (CUN), εξηγεί στο CuídatePlus ότι, αν και είναι αλήθεια ότι οι μελέτες αυτές δείχνουν μείωση της επίπτωσης, «αυτό έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση, διότι είναι πιθανό η μείωση αυτή να εξαρτάται, κυρίως, από περιπτώσεις αγγειακής επιδείνωσης. Με άλλα λόγια, αντί να οφείλεται στη νόσο Αλτσχάιμερ, η χαμηλότερη επίπτωση μπορεί να οφείλεται στη βελτίωση των καρδιαγγειακών βλαβών».
Ο ειδικός δεν αναφέρεται μόνο στον μεγαλύτερο έλεγχο του αγγειακού κινδύνου, αλλά και στο στοιχείο της εκπαίδευσης. Υπό αυτή την έννοια, τα άτομα με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο επιτυγχάνουν καλύτερη βαθμολογία στα τεστ που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της άνοιας.
Υπάρχουν εκλυτικοί παράγοντες για την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ κατά των οποίων δεν μπορεί να γίνει τίποτα, με κυριότερο την ηλικία. Άλλοι είναι γενετικοί. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορούν να προληφθούν. Μία από αυτές είναι οι προαναφερθέντες αγγειακοί παράγοντες κινδύνου. Σύμφωνα με τον Jiménez, οι σημαντικότεροι είναι η υπέρταση, ο διαβήτης, η υπερχοληστερολαιμία και το κάπνισμα. «Πρέπει να ελέγχονται από νεαρή ηλικία. Εάν υπάρχει γνωστική επιδείνωση, η πρόληψη δεν είναι πλέον πρωταρχική και αυτό που πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε τότε είναι να αλλάξουμε την πορεία της νόσου. Για το λόγο αυτό, πρέπει να δράσουμε από νεαρή ηλικία», προειδοποιεί.
Ο νευρολόγος αναφέρεται επίσης σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, που βασίζεται στη μεσογειακή διατροφή (πλούσια σε ωμέγα 3, τα οποία είναι ευεργετικά για την υγεία του εγκεφάλου) και στη σωματική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τον ειδικό, «υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι η άσκηση μπορεί να βελτιώσει την πορεία της νόσου. Θα πρέπει να είναι συγκεκριμένης έντασης, εφόσον δεν υπάρχει ιατρική αντένδειξη». Από την άλλη πλευρά, το άγχος ή η χρόνια κατάθλιψη μπορεί να συμβάλλουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στην ανάπτυξη γνωστικών διαταραχών.
Έγκαιρη ανίχνευση έναντι υποδιάγνωσης
Δυστυχώς, δεν υπάρχει ακόμη θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά μπορεί να ανιχνευθεί αρκετά νωρίς ώστε να βελτιωθεί η πορεία της νόσου. Τα στοιχεία είναι αδιάσειστα: περίπου το 50% των περιπτώσεων δεν διαγιγνώσκονται έως ότου ο ασθενής αναπτύξει ένα μέτριο στάδιο της νόσου. Επιπλέον, μεταξύ 30 και 50% των ατόμων που πάσχουν από κάποια μορφή άνοιας δεν διαγιγνώσκονται ποτέ επίσημα, οπότε το ποσοστό της υποδιάγνωσης είναι πολύ υψηλό.
Η Montse Alegret, λέκτορας στη Σχολή Ιατρικής και Επιστημών Υγείας του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Καταλονίας (UIC Barcelona), αναφέρει ότι είναι δυνατή η πρόληψη της νόσου σχεδόν στις μισές περιπτώσεις άνοιας. Για να γίνει αυτό, προτρέπει στην ανάγκη να δράσουμε στους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου.
Όσον αφορά τις διαθέσιμες σήμερα θεραπείες, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει ακόμη θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, ο Xavier Morató, καθηγητής στο Τμήμα Ιατρικής του UIC της Βαρκελώνης, εξήγησε ότι υπάρχουν δύο φάρμακα που, «για πρώτη φορά, έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν την εξέλιξη της γνωστικής επιδείνωσης κατά 27-35% στα αρχικά στάδια της νόσου».
Οι θεραπείες αυτές, εκ των οποίων η μία εγκρίθηκε πρόσφατα για κλινική χρήση στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, την Κίνα, τη Νότια Κορέα, το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η άλλη μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι «μονοκλωνικά αντισώματα που στρέφονται κατά του αμυλοειδούς και είναι πολύ αποτελεσματικά στην εξάλειψη αυτής της πρωτεΐνης που συσσωρεύεται στον εγκέφαλο για περισσότερα από 20 χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα».
