Το άγχος ως σύμπτωμα είναι μια φυσιολογική και υγιής αντίδραση σε μια απειλή ή έναν κίνδυνο. Μετατρέπεται σε διαταραχή όταν η αντίδραση αυτή εμφανίζεται επίμονα ή σε καταστάσεις που συνήθως δεν είναι απειλητικές και μη επικίνδυνες, σε σημείο που να παρεμβαίνει σημαντικά στην καθημερινή ζωή. Σε τέτοιες περιπτώσεις, παίρνει συχνά τη μορφή κρίσεων ή κρίσεων.
«Μια κρίση ή κρίση άγχους είναι μια έντονη αντίδραση του σώματος και του νου σε μια κατάσταση που θεωρείται επικίνδυνη ή συντριπτική, είτε υπάρχει εξωτερική απειλή είτε όχι», εξηγεί στο CuídatePlus η Virginia del Palacio Llorca, ψυχολόγος στο Blua de Sanitas.
Οι άνθρωποι που κινδυνεύουν περισσότερο να υποστούν μια κρίση αυτού του τύπου είναι όσοι έχουν ιστορικό αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης ή προηγούμενων τραυμάτων. Επίσης όσοι αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα στρες, όπως οι φοιτητές την περίοδο των εξετάσεων, οι εργαζόμενοι σε απαιτητικά εργασιακά περιβάλλοντα ή όσοι περνούν σημαντικές αλλαγές στη ζωή τους, όπως η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή οικονομικά προβλήματα.
Από την άλλη πλευρά, «η κατάχρηση ουσιών και η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο», τονίζει η ίδια.
Συμπτώματα μιας κρίσης άγχους
Μια κρίση άγχους, χωρίς να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, δημιουργεί μια κατάσταση πανικού που εκδηλώνεται μέσω συμπτωμάτων που μοιάζουν πολύ με εκείνα της καρδιακής προσβολής, σε σημείο που συχνά συγχέεται με αυτήν. Εμφανίζεται ακαριαία, χωρίς προειδοποίηση, και φτάνει στη μέγιστη έντασή της μέσα σε λίγα λεπτά. Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα μπορούν να ταξινομηθούν ως σωματικά και ψυχικά.
Σωματικά συμπτώματα
- Ταχεία ταχυπαλμία.
- Δύσπνοια ή αίσθηση πνιγμού.
- υπερβολική εφίδρωση
- Τρέμουλο
- ζάλη
- Σφίξιμο στο στήθος
- ναυτία
Ψυχικά συμπτώματα
- Πανικόβλητες σκέψεις
- Έντονος φόβος για καρδιακή προσβολή ή λιποθυμία.
- απορρύθμιση
- αίσθημα αποσύνδεσης από το περιβάλλον
- Αίσθημα απώλειας του ελέγχου.
Τι να κάνετε για να ανακτήσετε την ηρεμία
Όταν ένα άτομο παθαίνει κρίση άγχους, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει είναι «να προσπαθήσει να ανακτήσει την ηρεμία του εξασκώντας τεχνικές βαθιάς αναπνοής, όπως η αργή εισπνοή από τη μύτη και η εκπνοή από το στόμα, για να βοηθήσει στον μετριασμό της σωματικής αντίδρασης στο άγχος», λέει η del Palacio.
Από την άλλη πλευρά, είναι χρήσιμο «να εστιάσετε το μυαλό σε θετικές σκέψεις ή δραστηριότητες που προσφέρουν αντιπερισπασμό και χαλάρωση, όπως το να ακούτε ήσυχη μουσική ή να κάνετε ασκήσεις μυϊκής χαλάρωσης». Τέλος, συμβουλεύει να «βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε σε ασφαλές περιβάλλον και να μιλήσετε με κάποιον που εμπιστεύεστε και σας προσφέρει συναισθηματική υποστήριξη».
Πότε να πάτε στα επείγοντα περιστατικά
Η ψυχολόγος εξηγεί πότε πρέπει να πάτε στα επείγοντα για τα συμπτώματα που περιγράφονται: «Εάν υπάρχει πόνος στο στήθος που θα μπορούσε να θεωρηθεί λανθασμένα ως καρδιακή προσβολή ή τα συμπτώματα είναι εξαιρετικά έντονα και δεν υποχωρούν μετά από αρκετά λεπτά, καλό είναι να πάτε στο νοσοκομείο.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεση βοήθεια «εάν το άτομο έχει σοβαρή δύσπνοια, λιποθυμία, σύγχυση ή σκέψεις αυτοκτονίας».
Εάν πρόκειται για το πρώτο περιστατικό ή εάν υπάρχει ιατρικό ιστορικό που θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση, όπως καρδιακά προβλήματα, καλό είναι επίσης να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.
Τι πρέπει να κάνουν όσοι συνοδεύουν κάποιον με αγχώδη κρίση
Όσοι συνοδεύουν κάποιον που πάσχει από κρίση άγχους θα πρέπει να παραμείνουν ήρεμοι και να παρέχουν ένα ήρεμο περιβάλλον: «Είναι χρήσιμο να ακούτε χωρίς να κρίνετε και να αποφεύγετε να ελαχιστοποιείτε τα συναισθήματά του», λέει η ειδικός. «Το να ενθαρρύνετε το άτομο να εξασκηθεί σε τεχνικές βαθιάς αναπνοής και να το συνοδεύετε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας είναι μια άλλη επιλογή που πρέπει να εξετάσετε».
Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό να «σεβαστείτε τον χώρο τους, αν το ζητήσουν, και, αν χρειαστεί, να συνεργαστείτε για την αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας». Μπορείτε πάντα να «παρέχετε συναισθηματική υποστήριξη και να είστε διαθέσιμοι για συζήτηση όταν η κρίση έχει περάσει».
Πότε να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια
Η Del Palacio θεωρεί σκόπιμο να αναζητήσετε τη βοήθεια επαγγελματιών υγείας «εάν οι κρίσεις άγχους είναι συχνές, έντονες ή δεν ανταποκρίνονται στις τεχνικές αυτοβοήθειας». Θεωρεί επίσης «υπερβατικό να συμβουλευτείτε έναν ειδικό, είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω βιντεο-συμβουλευτικής, εάν οι κρίσεις επηρεάζουν σοβαρά την ποιότητα ζωής, παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες ή εάν υπάρχουν επίμονα συμπτώματα κατάθλιψης, σκέψεις αυτοκτονίας ή υποκείμενα προβλήματα υγείας».
Ο γιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ο ψυχολόγος ή ο ψυχίατρος «θα παράσχει την κατάλληλη αξιολόγηση, θα διαγνώσει πιθανές διαταραχές και θα παράσχει αποτελεσματικές θεραπείες ή στρατηγικές διαχείρισης συναισθημάτων».
