Η τακτική σωματική άσκηση με ελαφρά-μέτρια ένταση προκαλεί μια σειρά προσαρμογών που παράγουν οφέλη για την υγεία. Μελέτες έχουν δείξει μια αντίστροφη σχέση μεταξύ της τακτικής άσκησης και του κινδύνου στεφανιαίας νόσου, καρδιακών επεισοδίων και θανάτου. Η άσκηση βελτιώνει το λιπιδαιμικό προφίλ και τον έλεγχο της γλυκόζης στο αίμα, μειώνει ή προλαμβάνει την υψηλή αρτηριακή πίεση, την παχυσαρκία και το στρες, ενώ παράλληλα βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και αυξάνει τη μακροζωία.
Η σωματική δραστηριότητα «είναι ένα κρίσιμο συστατικό του τρόπου ζωής και η άσκησή της έχει πολλαπλά οφέλη όσον αφορά τη μείωση των καρδιαγγειακών επιπλοκών», καταλήγει ο Carlos Guijarro, παθολόγος στο Hospital Universitario Fundación Alcorcón, καθηγητής και αντιπρύτανης Νοσοκομείων της Σχολής Επιστημών Υγείας του Universidad Rey Juan Carlos και πρόεδρος της Ισπανικής Εταιρείας Αρτηριοσκλήρωσης.
Ο ειδικός εξηγεί ότι, ακόμη και αν σε ορισμένες περιπτώσεις δεν επέλθει απώλεια βάρους, οι αλλαγές στη σύσταση του σώματος μπορεί να είναι ευεργετικές, με αύξηση της μυϊκής μάζας και απώλεια του κοιλιακού λίπους, το οποίο συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακών επιπλοκών, καθώς και με την επανεξισορρόπηση της ορμονικής ισορροπίας και τη μείωση της παρουσίας χοληστερόλης στο αίμα, με μείωση της χοληστερόλης των λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας (LDL-C), γνωστή ως «κακή» χοληστερόλη, και αύξηση της HDL-C, δηλαδή της καλής χοληστερόλης.
Η C-LDL είναι μία από τις συχνότερες αιτίες ανάπτυξης αθηρωματικής αγγειακής νόσου (AVD) και η επίμονη συσσώρευσή της στο αίμα μπορεί να οδηγήσει σε αθηρωματικές πλάκες στο τοίχωμα της αρτηρίας.
Τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει το επίπεδο της καλής χοληστερόλης και να μειώσει την κακή χοληστερόλη. Επιπλέον, ο δραστήριος τρόπος ζωής συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη και στον έλεγχό του όταν αυτός υπάρχει ήδη.
Ωστόσο, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής τις τελευταίες δεκαετίες έχουν οδηγήσει σε αύξηση του καθιστικού τρόπου ζωής. Σύμφωνα με τα στοιχεία μεγάλο ποσοστό των πολιτών δεν αθλείται ή δεν ασκείται σωματικά, γι' αυτό και οι επιστημονικές εταιρείες επιμένουν στη σημασία της συνέχισης της σύστασης της άσκησης σωματικής δραστηριότητας και προτείνουν στρατηγικές για την ενσωμάτωση αυτής της συνήθειας στην καθημερινή ζωή.
Πόση άσκηση είναι η σωστή ποσότητα
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής δραστηριότητας μέτριας έντασης την εβδομάδα. Εάν οι συστάσεις του ΠΟΥ ακολουθούνταν στην Ευρώπη, θα μπορούσαν δυνητικά να αποφευχθούν 3,8 εκατομμύρια περιπτώσεις καρδιαγγειακών παθήσεων και να αποφευχθούν περισσότεροι από 10.000 πρόωροι θάνατοι κάθε χρόνο.
Υπό αυτή την έννοια, ο Guijarro επισημαίνει ότι πέρα από τη γνωστή σύσταση των 10.000 βημάτων την ημέρα, «σχεδόν κάθε είδος άσκησης έχει καρδιαγγειακά οφέλη- γνωρίζουμε ότι το να κάνεις μία ώρα είναι καλύτερο από το να το κάνεις για μισή ώρα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το να το κάνεις για 30 λεπτά δεν θα είναι ευεργετικό».
Σε ασθενείς με πολύ υψηλή χοληστερόλη, ωστόσο, τα μη φαρμακευτικά μέτρα συχνά αποτυγχάνουν να φέρουν τα επίπεδα χοληστερόλης τους στα συνιστώμενα όρια και συχνά χρειάζονται φαρμακολογικές θεραπείες που είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές.
Οι στατίνες, οι οποίες χρησιμοποιούνται για περισσότερα από 30 χρόνια, αποτελούν τον κύριο πυλώνα της φαρμακολογικής θεραπείας της υπερχοληστερολαιμίας. Τα μόρια αυτά είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στη μείωση της χοληστερόλης μέσω της αναστολής της κυτταρικής παραγωγής χοληστερόλης και πολυάριθμες μελέτες έχουν υποστηρίξει την αποτελεσματικότητά τους στη μείωση των αγγειακών επιπλοκών.
Τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά για χιλιάδες ασθενείς, αλλά δεν είναι η απάντηση για όλους. Στην πραγματικότητα, ως μονοθεραπεία είναι σε πολλές περιπτώσεις ανεπαρκείς για την επίτευξη βέλτιστου ελέγχου της LDL-χοληστερόλης. Επιπλέον, έως και 5-10% των ασθενών εμφανίζουν δυσανεξία στις στατίνες και αναπτύσσουν μυϊκό πόνο ή μυαλγία, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη διακοπή της θεραπείας.
Ένα άλλο φάρμακο που είναι διαθέσιμο εδώ και σχεδόν μια δεκαετία για τον έλεγχο της χοληστερόλης είναι η εζετιμίμπη, η οποία διατίθεται για την ενίσχυση της ισχύος των στατινών γενικά και ειδικότερα σε ασθενείς που για διάφορους λόγους δεν μπορούν να λάβουν στατίνες στις μέγιστες δόσεις, αναφέρει. Σε αντίθεση με τις στατίνες, το φάρμακο αυτό δρα αναστέλλοντας την εντερική απορρόφηση της χοληστερόλης.
Πριν από λίγα χρόνια, μπήκαν στο θεραπευτικό οπλοστάσιο οι αναστολείς PCSK9, μονοκλωνικά αντισώματα που δρουν προωθώντας την ανακύκλωση των υποδοχέων της LDL, αυξάνοντας έτσι τον αριθμό των λειτουργικών υποδοχέων στο ήπαρ, γεγονός που οδηγεί σε μείωση των κυκλοφορούντων στο αίμα επιπέδων LDL-C-LDL. Εκτός από τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης, σε ασθενείς υψηλού κινδύνου έχουν επιδείξει ευεργετική δράση στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών επιπλοκών.
Δύο επαναστατικά μόρια
Τα τελευταία δύο χρόνια εμφανίστηκαν νέα μόρια που έφεραν επανάσταση στην προσέγγιση της χοληστερόλης και υποδηλώνουν αλλαγή παραδείγματος στη διαχείριση της υπερχοληστερολαιμίας και στη βελτίωση της καρδιαγγειακής πρόληψης, παρέχοντας λύση για ασθενείς που μέχρι σήμερα δεν μπορούσαν να επιτύχουν τους στόχους που είχαν τεθεί με το διαθέσιμο θεραπευτικό οπλοστάσιο.
Μία από τις καινοτομίες είναι το βενμπεδοϊκό οξύ, το οποίο δρα περιορίζοντας την κυτταρική παραγωγή χοληστερόλης «μερικά βήματα νωρίτερα στη μεταβολική οδό από ό,τι οι στατίνες», εξηγεί ο Guijarro, και επιτυγχάνει μειώσεις της LDL-χοληστερόλης.
