Τo άσθμα είναι μία συνήθης χρόνια νόσος που επηρεάζει το 1 με 18% του παγκόσμιου ενήλικα και παιδιατρικού πληθυσμού, και υπολογίζεται ότι ευθύνεται για πάνω από 450.000 θανάτους ετησίως. Είναι μια χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών η οποία οδηγεί σε στένωση των αεραγωγών και σύσπαση των μυών γύρω από τους μικρούς αεραγωγούς. Αυτό προκαλεί μία υπεραντιδραστικότητα των αεραγωγών και συμπτωματολογικά χαρακτηρίζεται από συριγμό, δύσπνοια, σφίξιμο στο στήθος και βήχα, καθώς και από μεταβαλλόμενο εκπνευστικό περιορισμό της ροής του αέρα.
Ας δούμε, όμως, ορισμένους παράγοντες κινδύνου άσθματος και πώς αυξάνουν την πιθανότητα να εμφανίσει ένα άτομο τα συμπτώματα άσθματος, όπως βήχας, συριγμός και δύσπνοια που σχετίζονται με τη νόσο.
Αφού προσδιορίσετε τους προσωπικούς σας παράγοντες κινδύνου για άσθμα, αποφασίστε για εκείνους που μπορείτε να ελέγξετε και προσπαθήστε να κάνετε κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας. Η αποφυγή των παραγόντων κινδύνου που μπορείτε να ελέγξετε είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη των συμπτωμάτων του άσθματος. Μπορείτε να αποφύγετε το κάπνισμα, την αναπνοή μολυσμένου αέρα, τα αλλεργιογόνα και να φροντίσετε τη γενική σας υγεία ώστε να μην γίνετε υπέρβαροι. Πάρτε τον έλεγχο του άσθματός σας ελέγχοντας τους παράγοντες κινδύνου για το άσθμα. Με την κατανόηση όλων των παραγόντων κινδύνου, μπορεί να είστε σε θέση να προλάβετε ή να ελέγξετε το άσθμα σας.
Φύλο και άσθμα
Το παιδικό άσθμα εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια από ό,τι στα κορίτσια. Είναι άγνωστο γιατί συμβαίνει αυτό, αν και ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι το μέγεθος των αεραγωγών ενός νεαρού άνδρα είναι μικρότερο σε σύγκριση με τους αεραγωγούς των γυναικών, γεγονός που μπορεί να συμβάλλει στον αυξημένο κίνδυνο συριγμού μετά από κρυολόγημα ή άλλη ιογενή λοίμωξη. Γύρω στην ηλικία των 20 ετών, η αναλογία άσθματος μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι η ίδια. Στην ηλικία των 40 ετών, περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες έχουν άσθμα ενηλίκων.
Οικογενειακό ιστορικό άσθματος
Η κληρονομική γενετική σας σύνθεση σας προδιαθέτει να έχετε άσθμα. Στην πραγματικότητα, πιστεύεται ότι τα 3/5 όλων των περιπτώσεων άσθματος είναι κληρονομικά. Σύμφωνα με μια έκθεση του CDC, εάν ένα άτομο έχει έναν γονέα με άσθμα, έχει τρεις έως έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει άσθμα από κάποιον που δεν έχει γονέα με άσθμα.
Ατοπία και άσθμα
Η ατοπία αναφέρεται σε μια γενετική τάση για την ανάπτυξη εκζέματος (ατοπική δερματίτιδα), αλλεργικής ρινίτιδας, αλλεργικής επιπεφυκίτιδας και άσθματος. Η ατοπία προκαλεί αυξημένη ευαισθησία στα κοινά αλλεργιογόνα, ιδίως σε εκείνα που βρίσκονται στα τρόφιμα και στον αέρα.
Ορισμένα παιδιά με έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα αναπτύσσουν άσθμα. Ορισμένα ευρήματα δείχνουν ότι τα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα μπορεί να έχουν πιο σοβαρό και επίμονο άσθμα ως ενήλικες.
Αλλεργίες που συνδέονται με το άσθμα
Οι αλλεργίες και το άσθμα συχνά συνυπάρχουν. Οι αλλεργίες εσωτερικών χώρων αποτελούν προγνωστικό παράγοντα για το ποιος μπορεί να διατρέχει κίνδυνο διάγνωσης άσθματος. Μια πανεθνική μελέτη έδειξε ότι τα επίπεδα βακτηριακών τοξινών που ονομάζονται ενδοτοξίνες στη σκόνη του σπιτιού σχετίζονται άμεσα με τα συμπτώματα άσθματος.
Οι πηγές άλλων αλλεργιογόνων εσωτερικών χώρων περιλαμβάνουν ζωικές πρωτεΐνες (ιδίως αλλεργιογόνα γάτας και σκύλου), ακάρεα σκόνης, κατσαρίδες, μύκητες και μούχλα. Οι αλλαγές που έγιναν στα σπίτια για πιο ενεργειακά με την πάροδο των ετών πιστεύεται ότι αυξάνουν την έκθεση σε αυτές τις αιτίες του άσθματος.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες και άσθμα
Η ρύπανση του αέρα εσωτερικών χώρων, όπως ο καπνός του τσιγάρου, η μούχλα και οι βλαβερές αναθυμιάσεις από οικιακά καθαριστικά και χρώματα, μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις και άσθμα. Περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η ρύπανση, το διοξείδιο του θείου, το οξείδιο του αζώτου, το όζον, οι χαμηλές θερμοκρασίες και η υψηλή υγρασία είναι γνωστό ότι προκαλούν άσθμα σε ευαίσθητα άτομα. Στην πραγματικότητα, τα συμπτώματα άσθματος και οι εισαγωγές στο νοσοκομείο αυξάνονται σημαντικά σε περιόδους έντονης ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το όζον είναι το κύριο καταστροφικό συστατικό του νέφους. Προκαλεί βήχα, δύσπνοια, ακόμη και πόνο στο στήθος - και μπορεί να ενισχύσει την ευαισθησία σε λοιμώξεις. Το διοξείδιο του θείου, ένα άλλο συστατικό της αιθαλομίχλης, ερεθίζει επίσης τους αεραγωγούς και συστέλλει τις αεροφόρες οδούς, με αποτέλεσμα την πρόκληση κρίσεων άσθματος.
Οι σόμπες αερίου είναι επίσης η κύρια πηγή διοξειδίου του αζώτου σε εσωτερικούς χώρους. Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που μαγειρεύουν με γκάζι είναι πιο πιθανό να έχουν συριγμό, δύσπνοια, κρίσεις άσθματος και αλλεργική ρινίτιδα από εκείνους που μαγειρεύουν με άλλες μεθόδους.
Οι αλλαγές του καιρού μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε κρίσεις άσθματος σε ορισμένους ανθρώπους. Για παράδειγμα, ο κρύος αέρας προκαλεί συμφόρηση των αεραγωγών και αύξηση της παραγωγής βλέννας. Η αύξηση της υγρασίας μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή σε ορισμένο πληθυσμό.
Το κάπνισμα είναι παράγοντας κινδύνου άσθματος
Αρκετές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι το κάπνισμα συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι το κάπνισμα τσιγάρων μεταξύ των εφήβων αυξάνει τον κίνδυνο άσθματος. Ακόμη περισσότερα ευρήματα συνδέουν την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα με την ανάπτυξη άσθματος στην πρώιμη ζωή.
Η σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και άσθματος
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το άσθμα είναι πιο συχνό σε υπέρβαρους ενήλικες και παιδιά. Οι υπέρβαροι ασθματικοί φαίνεται να έχουν περισσότερο μη ελεγχόμενο άσθμα και λαμβάνουν περισσότερες ημέρες φάρμακα.
Εγκυμοσύνη και άσθμα
Το κάπνισμα της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης φαίνεται να οδηγεί σε χαμηλότερη πνευμονική λειτουργία στα βρέφη σε σύγκριση με εκείνα των οποίων οι μητέρες δεν κάπνιζαν. Η πρόωρη γέννηση αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη άσθματος.
