Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος ονομάζεται έτσι επειδή μπορεί να προσβάλει σχεδόν οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Είναι επίσης μια χρόνια αυτοάνοση ασθένεια.

Το πρώτο χαρακτηριστικό αναφέρεται στο γεγονός ότι το αμυντικό σύστημα (ανοσοποιητικό σύστημα) δεν αναγνωρίζει ορισμένα μέρη του σώματος ως δικά του και τους επιτίθεται. Το δεύτερο αναφέρεται στον μόνιμο χαρακτήρα της, αν και οι ασθενείς δεν έχουν πάντα συμπτώματα, καθώς περίοδοι δραστηριότητας της νόσου (εξάρσεις) εναλλάσσονται με περιόδους αδράνειας ή ύφεσης.

Η αντιμετώπιση της νόσου αυτής βρίσκεται σε ένα πολύ ελπιδοφόρο στάδιο, όπως εξήγησε στην CuídatePlus. Ο ειδικός επισημαίνει ότι πρόκειται για μια «πολύπλοκη παθολογία με ευρύ φάσμα εκδηλώσεων, δραστηριότητας και σοβαρότητας».

1. Είναι σπάνιο, αλλά όχι ασυνήθιστο

Σύμφωνα με την επιδημιολογική μελέτη Episer 2016, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος έχει επιπολασμό στην Ισπανία 2,1 άτομα ανά 1.000 ενήλικες. Ο Pego διευκρινίζει ότι δεν είναι συχνή παθολογία, αλλά ούτε μπορεί να θεωρηθεί σπάνια: «Εντός των συστηματικών αυτοάνοσων νοσημάτων, είναι ένα από τα πιο συχνά».

Αυτός ο τύπος ασθένειας προσβάλλει τις γυναίκες πολύ περισσότερο από ό,τι τους άνδρες, και αυτή η διαφορά μεταξύ των δύο φύλων είναι ιδιαίτερα έντονη στον λύκο, με το 90% των περιπτώσεων να εμφανίζεται σε γυναίκες.

Συχνά πιστεύεται ότι οι ρευματικές παθήσεις είναι χαρακτηριστικό των ηλικιωμένων, αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν ισχύει πάντα. Ο λύκος είναι ένα καλό παράδειγμα για το πόσο λανθασμένη είναι αυτή η γενίκευση, διότι η ηλικία εμφάνισής του είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, μεταξύ 20 και 40 ετών.

2. Αυτά είναι τα όργανα που επηρεάζονται περισσότερο

Ο λύκος μπορεί να επηρεάσει πολλά όργανα: δέρμα, αρθρώσεις, νεφρά, καρδιά, πνεύμονες, εγκέφαλο..., αλλά υπολογίζεται ότι οι μισοί ασθενείς έχουν σχεδόν
αποκλειστική προσβολή του δέρματος και των αρθρώσεων. «Ο όρος συστηματικός είναι πολύ αληθινός», λέει ο Pego.

Υπάρχει μια γενετική συνιστώσα, εξηγεί ο ειδικός, η οποία είναι πιο σημαντική σε ορισμένες μορφές λύκου. Αλλά, πάνω απ' όλα, «υπάρχει μια ορμονική συνιστώσα», η οποία ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων στις γυναίκες και η οποία παρατηρείται επίσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, «η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως έναυσμα για τη νόσο». Η Pego επισημαίνει ότι σήμερα η νόσος ελέγχεται πολύ καλύτερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Παρακολουθείται πιο στενά και η θεραπεία δεν διακόπτεται, αλλά γίνονται ανάλογες προσαρμογές.

Δεδομένου ότι μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε όργανο και κάθε περίπτωση λύκου είναι διαφορετική, τα συμπτώματα είναι πολύ μεταβλητά. Έτσι, είναι πολύ διαφορετικά σε έναν ασθενή με νεφρική προσβολή σε σύγκριση με έναν άλλο στον οποίο τα όργανα στα οποία εκδηλώνεται περισσότερο η νόσος είναι οι πνεύμονες ή η καρδιά. Αυτά είναι μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα:

• Πόνος ή πρήξιμο στις αρθρώσεις.
• ακραία κόπωση
• μυϊκός πόνος
• ευαισθησία στον ήλιο
• πληγές στο στόμα
• πυρετός χωρίς γνωστή αιτία
• χλωμά ή μοβ δάχτυλα στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών
• κόκκινα δερματικά εξανθήματα, συνήθως στο πρόσωπο και σε σχήμα πεταλούδας
• πόνος στο στήθος κατά τη βαθιά αναπνοή
• απώλεια μαλλιών
• πρήξιμο στα πόδια ή γύρω από τα μάτια.
• πρησμένοι αδένες

3. Διατίθεται αποτελεσματική φαρμακευτική θεραπεία

Η φαρμακολογική θεραπεία του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου βασίζεται στη χρήση διαφορετικών φαρμάκων, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τα όργανα που προσβάλλονται.

Αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Ανακουφίζουν από τον πόνο στις αρθρώσεις και μπορεί να καταστείλουν άλλα ήπια συμπτώματα, όπως οι μυϊκοί πόνοι.

Κορτικοστεροειδή

Βοηθούν στον έλεγχο πολλών από τα συμπτώματα και τις επιπλοκές της νόσου.

Αντιαλλεργικά

Αυτά τα αντιελονοσιακά φάρμακα, όπως η υδροξυχλωροκίνη, χρησιμοποιούνται για πολλαπλούς σκοπούς στον λύκο. Προλαμβάνουν την έξαρση της νόσου και θεραπεύουν τις δερματικές και αρθρικές εκδηλώσεις, μεταξύ άλλων.

Ανοσοκατασταλτικά.

Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται μόνο όταν υπάρχουν σημαντικές επιπλοκές της νόσου, ιδίως στα νεφρά.

Βιολογικά φάρμακα.

Τα βιολογικά φάρμακα χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο σε ασθενείς με λύκο. Πρόκειται για μια ομάδα θεραπευτικών παραγόντων που στοχεύουν επιλεκτικά μόρια-κλειδιά στην ανοσολογική απόκριση.

4. Οι εξάρσεις μπορούν να προληφθούν

Παρόλο που δεν υπάρχουν γνωστά αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη της εμφάνισης του λύκου, όταν διαγνωστεί, είναι δυνατόν να αποφευχθούν -ή τουλάχιστον να ελαχιστοποιηθούν- οι εξάρσεις. Για να γίνει αυτό, εκτός από τη φαρμακολογική αγωγή που συνταγογραφείται και ακολουθείται από τον ρευματολόγο, ο Pego τονίζει τη θετική επίδραση «ενός υγιεινού τρόπου ζωής με κατάλληλη διατροφή». Θεωρεί επίσης απαραίτητη την «αποφυγή τοξικών ουσιών, όπως ο καπνός και το αλκοόλ».

Ο λύκος έχει ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό: τον ρόλο της έκθεσης στον ήλιο στην ανάπτυξη των κρουσμάτων, ο οποίος ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα και πυροδοτεί διάφορα συμπτώματα της νόσου. Για το λόγο αυτό, ο ρευματολόγος συμβουλεύει ακραία μέτρα προστασίας από τον ήλιο: χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη αντηλιακής προστασίας, χρήση καπέλου, αποφυγή έκθεσης στις υπεριώδεις ακτίνες κατά τις κεντρικές ώρες της ημέρας κ.λπ.

5. Προσοχή στον κίνδυνο μόλυνσης

Οι ασθενείς με λύκο θα πρέπει να γνωρίζουν ότι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης λόγω ορισμένων προβλημάτων που σχετίζονται με τη νόσο τους, όπως η λευκοπενία (χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια), η οποία αποτελεί αιματολογική εκδήλωση. Μπορεί επίσης να έχουν χαμηλά επίπεδα συμπληρώματος (υποσυμπληρωματική αναιμία), το οποίο επίσης παίζει βασικό ρόλο στην άμυνα κατά των λοιμώξεων. Επιπλέον, ο ειδικός επισημαίνει ότι ορισμένες θεραπείες, όπως τα κορτικοστεροειδή, μπορούν να επηρεάσουν την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος στην καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.

«Αυτοί οι ασθενείς πρέπει να προσέχουν πολύ καλά τον εαυτό τους», τονίζει ο Pego. «Πρέπει να ακολουθούν αυστηρά τα γενικά μέτρα υγιεινής και να εμβολιάζονται κατά διαφόρων λοιμώξεων: γρίπης, πνευμονιόκοκκου, ιού των θηλωμάτων και έρπητα ζωστήρα, μεταξύ άλλων». Όσον αφορά τον τελευταίο ιό, ο εκπρόσωπος της SER επισημαίνει ότι ο λύκος «είναι ένα από τα συστηματικά αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα που συνδέονται περισσότερο με αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης από έρπητα ζωστήρα, οπότε θα πρέπει να συστήσουμε το νέο ανασυνδυασμένο εμβόλιο εναντίον του».