Πρόσφατα ο πρόεδρος Μπάιντεν μπέρδεψε τον πρόεδρο της Αιγύπτου με τον πρόεδρο του Μεξικού. Στα τέλη Ιανουαρίου, ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φάνηκε να μπερδεύει τη Ρεπουμπλικανή αντίπαλό του Νίκι Χέιλι με τη Δημοκρατική βουλευτή Νάνσι Πελόζι. Αλλά οι ειδικοί σε θέματα άνοιας λένε ότι τέτοια ολισθήματα, από μόνα τους, δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας.

«Όλοι τα έχουμε πάθει», λέει ο Δρ Ζάλντι Ταν, ο οποίος διευθύνει το Πρόγραμμα Μνήμης και Υγιούς Γήρανσης στο Ιατρικό Κέντρο Cedars-Sinai στο Λος Άντζελες. «Απλώς δεν είμαστε δημόσια πρόσωπα και επομένως αυτό δεν είναι τόσο αισθητό».

Επίσης, τα κενά μνήμης γίνονται πιο συχνά με την ηλικία, ακόμη και σε άτομα των οποίων ο εγκέφαλος είναι απολύτως υγιής.

Η προσωρινή αδυναμία να θυμηθούμε ονόματα, ειδικότερα, «είναι πολύ συχνή καθώς μεγαλώνουμε», λέει η δρ Σάρον Σα, κλινική καθηγήτρια νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.

Οι γνωστικές αλλαγές συνδέονται συχνά με ασθένειες όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας. Αλλά όλοι οι εγκέφαλοι χάνουν ένα ή δύο «βήματα» με την ηλικία.

Ένας πιο αργός εγκέφαλος

Ένας λόγος για την πτώση είναι η μείωση της ταχύτητας με την οποία ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Η πιο αργή επεξεργασία σημαίνει ότι το άτομο μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να απαντήσει σε μια ερώτηση ή να λάβει μια απόφαση.

Αυτό μπορεί να αποτελεί πρόβλημα για έναν οδηγό αγωνιστικών αυτοκινήτων ή έναν πιλότο αεροπορικής εταιρείας, λέει ο Tan. Αλλά είναι λιγότερο πιθανό να κάνει τη διαφορά για κάποιον που κάνει «μια δουλειά σε εκτελεστικό επίπεδο, όπου υπάρχει μεγάλη υποστήριξη και πολύ περισσότερος χρόνος για σχεδιασμό και λήψη αποφάσεων».

Μια άλλη γνωστική αλλαγή που σχετίζεται με την ηλικία αφορά τη μνήμη εργασίας, η οποία μας επιτρέπει να κρατήσουμε στο μυαλό μας έναν κωδικό πρόσβασης ή έναν αριθμό τηλεφώνου για μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά.

Ένα τυπικό άτομο στη δεκαετία των 20 μπορεί να είναι σε θέση να κρατήσει αξιόπιστα επτά ψηφία στην εργαζόμενη μνήμη, λέει η Σα. «Καθώς μεγαλώνουμε, αυτό μπορεί να μειωθεί στα έξι ψηφία, αλλά όχι στο μηδέν».

Ένας υγιής εγκέφαλος συνήθως διατηρεί την ικανότητά του να μαθαίνει και να αποθηκεύει πληροφορίες. Αλλά σε πολλούς ηλικιωμένους, η ικανότητα του εγκεφάλου να ανακαλεί γρήγορα αυτές τις πληροφορίες γίνεται λιγότερο αξιόπιστη.

«Το να προσπαθούν να θυμηθούν το όνομα του εστιατορίου στο οποίο πήγαν την περασμένη εβδομάδα ή το όνομα του ατόμου που συνάντησαν για καφέ, αυτό από μόνο του δεν είναι σημάδι άνοιας», λέει ο Tan, «αλλά είναι σημάδι γνωστικής γήρανσης».

Δυσλειτουργία ή πρόβλημα;

Η νόσος Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας γίνονται πιο συχνές με κάθε δεκαετία που περνάει. Υπολογίζεται ότι το 40% των ανθρώπων μεταξύ 80 και 85 ετών έχουν είτε άνοια, η οποία δυσχεραίνει την ανεξάρτητη διαβίωση, είτε αυτό που είναι γνωστό ως ήπια γνωστική εξασθένηση.

Αλλά η διάγνωση αυτών των καταστάσεων απαιτεί περισσότερες από μια ώρα εξετάσεων και ένα λεπτομερές ιστορικό της ζωής κάποιου, λέει ο Tan, και όχι απλώς την παρακολούθηση μερικών δευτερολέπτων μιας συνέντευξης Τύπου.

«Μερικοί άνθρωποι διαβάζουν πάρα πολλά σε μικρά αποσπάσματα συνεντεύξεων χωρίς να γνωρίζουν πραγματικά τι συμβαίνει στα παρασκήνια», λέει.

Μέρος της διαδικασίας διάγνωσης ενός εγκεφαλικού προβλήματος είναι ο αποκλεισμός άλλων παραγόντων.

«Συχνά ρωτάμε για τον ύπνο, επειδή αυτός μπορεί να επηρεάσει τη μνήμη», λέει η Σα. «Ρωτάμε για την κατάθλιψη και το άγχος, ρωτάμε για τη φαρμακευτική αγωγή».

Είναι επίσης σημαντικό να μετράμε τις τρέχουσες γνωστικές επιδόσεις ενός ατόμου σε σχέση με τις επιδόσεις του νωρίτερα στη ζωή, λέει η Σα. Ένας συνταξιούχος καθηγητής, για παράδειγμα, μπορεί να τα πάει καλά στα γνωστικά τεστ παρά τη σημαντική πνευματική του έκπτωση.

Αξιολόγηση ενός προέδρου

Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι «αρίστευσε» σε ένα τεστ που ονομάζεται Montreal Cognitive Assessment ή MoCA. Αλλά η Sha λέει ότι πρόκειται για ένα 10λεπτο τεστ διαλογής που έχει σχεδιαστεί για να επισημαίνει σημαντικά ελλείμματα και όχι για μια εις βάθος εξέταση της γνωστικής λειτουργίας.

Τόσο η Sha όσο και ο Tan συμφωνούν ότι οι ψηφοφόροι θα πρέπει να βλέπουν τα οφέλη ενός μεγαλύτερου σε ηλικία εγκεφάλου όταν εξετάζουν τους υποψήφιους προέδρους. Επομένως, είναι σημαντικό να εξετάζουμε όχι μόνο τις γνωστικές ικανότητες ενός υποψηφίου, λέει, αλλά και «τη σοφία του και τις αρχές με τις οποίες ζει».