Οι αιματολογικές κακοήθειες, όπως η λευχαιμία, το λέμφωμα και το πολλαπλούν μυέλωμα, επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμια κλίμακα, ωστόσο συχνά δεν αποτελούν κεντρικό θέμα στη συζήτηση για τον καρκίνο.
Ο τρέχων μήνας είναι μια σημαντική ευκαιρία για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, για την υποστήριξη των ασθενών και των οικογενειών τους, καθώς και για την ανάδειξη της αναγκαιότητας περισσότερης έρευνας και οικονομικών πόρων για νέες θεραπείες. Όπως τονίζει ο Θάνος Δημόπουλος (πρώην Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, και Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής στο Νοσοκομείο "Αλεξάνδρα"), αυτά τα κακοήθη νοσήματα απαιτούν περισσότερη προσοχή.
Ο καρκίνος του αίματος περιλαμβάνει διάφορες μορφές καρκίνου που επηρεάζουν τα λευκά αιμοσφαίρια, το μυελό των οστών και το λεμφικό σύστημα. Οι πιο συχνές μορφές είναι η λευχαιμία, το λέμφωμα και το πολλαπλούν μυέλωμα, οι οποίες εμφανίζονται με διαφορετικούς τρόπους και απαιτούν εξειδικευμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Η λευχαιμία επηρεάζει τον μυελό των οστών και το αίμα, προκαλώντας την παραγωγή ανώμαλων λευκών αιμοσφαιρίων που δυσχεραίνουν την ικανότητα του σώματος να καταπολεμά λοιμώξεις. Μπορεί να είναι είτε οξεία (π.χ. οξεία λεμφοβλαστική ή μυελογενής λευχαιμία) είτε χρόνια (χρόνια λεμφοκυτταρική ή μυελογενής λευχαιμία). Κάποιες πιο σπάνιες μορφές περιλαμβάνουν τη χρόνια μυελομονοκυτταρική λευχαιμία και τη λευχαιμία εκ τριχωτών κυττάρων. Οι θεραπείες ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της λευχαιμίας, και περιλαμβάνουν συνδυασμούς χημειοθεραπείας και ανοσοθεραπείας. Σε ανθεκτικές περιπτώσεις, έχουν εγκριθεί θεραπείες με CAR Τ-λεμφοκύτταρα, που έχουν βελτιώσει σημαντικά την επιβίωση και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Το λέμφωμα, το οποίο προσβάλλει το λεμφικό σύστημα, προκαλεί ανώμαλη ανάπτυξη λεμφοκυττάρων και μπορεί να εξαπλωθεί στο σώμα. Υπάρχουν πολλοί τύποι λεμφώματος με διαφορετική εξέλιξη, όπως το λέμφωμα Hodgkin και τα μη-Hodgkin λεμφώματα. Η χρήση ανοσοθεραπειών όπως τα CAR Τ-λεμφοκύτταρα και τα αμφι-ειδικά αντισώματα έχει βελτιώσει τα αποτελέσματα σε ασθενείς με ανθεκτικές ή υποτροπιάζουσες μορφές της νόσου. Νέες θεραπείες, όπως το epcoritamab και το mosunetuzumab, έχουν ήδη δείξει αποτελεσματικότητα σε προχωρημένα στάδια λεμφώματος.
Το πολλαπλούν μυέλωμα ξεκινά από τα πλασματοκύτταρα στον μυελό των οστών, διαταράσσοντας την παραγωγή αντισωμάτων και καθιστώντας τον οργανισμό ευάλωτο σε λοιμώξεις. Αν και οι περισσότεροι ασθενείς ανταποκρίνονται στην αρχική θεραπεία, πολλές φορές η νόσος υποτροπιάζει. Στις περιπτώσεις υποτροπιάζοντος ή ανθεκτικού μυελώματος, οι νεότερες ανοσοθεραπείες, όπως τα CAR Τ-λεμφοκύτταρα και τα αμφι-ειδικά αντισώματα, προσφέρουν βελτιωμένες θεραπευτικές επιλογές, με τις κλινικές μελέτες να στοχεύουν σε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα.
Η ενημέρωση για τις αιματολογικές κακοήθειες είναι κρίσιμη για δύο λόγους. Πρώτον, τα συμπτώματα όπως κόπωση, πυρετός, νυχτερινές εφιδρώσεις, ανεξήγητη απώλεια βάρους ή πρησμένοι λεμφαδένες είναι συχνά μη ειδικά, οδηγώντας σε καθυστερημένη διάγνωση. Η ευαισθητοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη διάγνωση, όταν η ασθένεια είναι ακόμη διαχειρίσιμη. Δεύτερον, οι αιματολογικές κακοήθειες παραμένουν ένα σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας, καθώς αποτελούν περίπου το 10% των νέων περιπτώσεων καρκίνου στις ΗΠΑ ετησίως. Ωστόσο, η χρηματοδότηση για την έρευνα παραμένει χαμηλότερη σε σύγκριση με άλλους τύπους καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού ή του πνεύμονα.
