Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ένας όγκος που προκαλεί περίπου 300.000 περιπτώσεις ετησίως παγκοσμίως. Η συχνότητά του δεν είναι πολύ υψηλή, αλλά λόγω των μη ειδικών συμπτωμάτων του τείνει να διαγιγνώσκεται αργά σε πολλές περιπτώσεις.
«Η επιβίωση είναι περιορισμένη, αν και αυξάνεται για διάφορους λόγους: ο κυριότερος είναι ότι πρόκειται για έναν σιωπηλό καρκίνο που σπάνια δίνει συμπτώματα στα αρχικά του στάδια και όταν τα δίνει, είναι εύκολο να συγχέονται με άλλες παθολογίες και εμφανίζονται επειδή βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο», λέει η Pilar Barretina, ιατρική ογκολόγος στο Καταλανικό Ινστιτούτο Ογκολογίας.
Η πρόκληση της διάγνωσης του καρκίνου των ωοθηκών
Ως εκ τούτου, η ανίχνευση αυτής της νόσου, η οποία στην πραγματικότητα αποτελείται από διάφορους τύπους και της οποίας ο συχνότερος όγκος είναι ο επιθηλιακός καρκίνος -συγκεκριμένα ο ορώδης καρκίνος υψηλού βαθμού, ο οποίος αντιπροσωπεύει το 70% των περιπτώσεων- αποτελεί πρόκληση για διάφορους λόγους. Πρώτον, επειδή δεν υπάρχει στρατηγική προσυμπτωματικού ελέγχου, όπως στον καρκίνο του μαστού με τη μαστογραφία ή στον καρκίνο του παχέος εντέρου με την εξέταση αίματος στα κόπρανα, ενώ στην περίπτωση του καρκίνου των ωοθηκών δεν υπάρχουν διαγνωστικές εξετάσεις που να βοηθούν στη διάγνωση της νόσου από μια συγκεκριμένη ηλικία ή με την παρουσία συγκεκριμένων συμπτωμάτων.
Σύμφωνα με την Barretina, προς το παρόν δεν έχουμε στρατηγική για την έγκαιρη διάγνωση, οπότε το πρόβλημα είναι ότι μεταξύ του γεγονότος ότι δεν κάνουμε έγκαιρη διάγνωση και ότι η διάγνωση μπορεί να καθυστερήσει, οι ασθενείς αντιμετωπίζονται σε προχωρημένα στάδια της νόσου».
Συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών
Τα σημάδια που εμφανίζονται όταν ο καρκίνος των ωοθηκών κάνει είναι πολύ απροσδιόριστα, αλλά μεταξύ των πιο συνηθισμένων είναι:
- Κοιλιακή διάταση ή φούσκωμα.
- Πόνος στην περιοχή της πυέλου ή της κοιλιάς.
- Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, είτε με την εμφάνιση δυσκοιλιότητας είτε με διάρροια.
- Επείγουσα ή συχνή ανάγκη για ούρηση: όταν εμφανίζονται αλλαγές στη συχνότητα ούρησης χωρίς λοίμωξη.
- Αίσθημα γρήγορης πληρότητας κατά την κατανάλωση ακόμη και μικρών ποσοτήτων τροφής.
- Κόπωση: Επίμονη κόπωση που δεν ανακουφίζεται με την ανάπαυση.
Ο Charo Hierro, πρόεδρος του Συλλόγου ατόμων που πάσχουν από καρκίνο των ωοθηκών και άλλους γυναικολογικούς όγκους (Asaco), υπενθυμίζει στις γυναίκες ότι πρέπει να ενημερώνονται ώστε αν έχουν αυτά τα συμπτώματα να απευθύνονται στο γιατρό τους. «Πολλές γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο των ωοθηκών δεν φτάνουν την ηλικία των 40 ετών. Η νόσος κλασικά εμφανιζόταν στην περιεμμηνόπαυση, αλλά βλέπουμε όλο και περισσότερες ασθενείς σε μικρότερες ηλικίες», προσθέτει ο Hierro. Σε αυτές τις ασθενείς πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλες πτυχές της ζωής, ιδίως σε σεξουαλικό επίπεδο.
Στην πραγματικότητα, η μέση ηλικία των γυναικών που πάσχουν από καρκίνο των ωοθηκών είναι μεταξύ 60 και 65 ετών.
Ακριβώς η παροχή σαφούς και επικαιροποιημένης πληροφόρησης για την όλη διαδικασία, από τα προειδοποιητικά σημάδια έως τον τρόπο προσέγγισης, και η οποία απευθύνεται στον γενικό πληθυσμό και στους γιατρούς, είναι ο στόχος της έκθεσης HEaLS (Health Evidence Achieving Long Survival), στην οποία συνεργάστηκε η Ένωση Γυναικών που πάσχουν από καρκίνο των ωοθηκών και γυναικολογικό καρκίνο (Asaco), Asociación Mama y Ovario Hereditario (AMOH), Grupo Español de Investigación en Cáncer Ginecológico (Geico), Sociedad Española de Oncología Médica (SEOM), Sociedad Española de Anatomía Patológica (SEAP), Sociedad Española de Ginecología y Obstetricia (SEGO), Sociedad Española de Enfermería Oncológica (SEEO) και η Sociedad Española de Psicooncología (SEPO).
Προκλήσεις στη θεραπεία του καρκίνου των ωοθηκών
Ωστόσο, χάρη στην πρόοδο της θεραπείας, οι γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών ζουν περισσότερο. Πρέπει επίσης να το κάνουν με καλύτερη ποιότητα ζωής, λέει η Barretina. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύει ότι είναι απαραίτητο:
- Να συνεχιστεί η έρευνα για την επίτευξη μιας μεθόδου έγκαιρης διάγνωσης.
- Να συγκεντρωθούν τα περιστατικά σε κέντρα αναφοράς.
- Να γνωρίζουμε τα βιολογικά και μοριακά χαρακτηριστικά της νόσου με σωστή διάγνωση.
- Να υπάρχει διεπιστημονική ομάδα για την επιλογή της καλύτερης θεραπευτικής στρατηγικής και την εξατομίκευσή της για κάθε ασθενή.
- Να υπάρχουν μονάδες αναφοράς που να μελετούν οικογενειακά περιστατικά και να μπορούν να πραγματοποιούν πρόληψη για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
- Έρευνα για τις γυναίκες που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία ή γίνονται ανθεκτικές σε αυτήν.
