Ο μέσος όρος των ανδρών ήταν 1,62 το 1896, ενώ οι γυναίκες ήταν περίπου 1,51. Εκατό χρόνια αργότερα, οι άνδρες είναι 14 εκατοστά ψηλότεροι και οι γυναίκες 12. Εκατό χρόνια αργότερα, οι άνδρες είναι 14 εκατοστά ψηλότεροι και οι γυναίκες 12.
Η αύξηση του ύψους είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που μέχρι σήμερα έχει ιντριγκάρει τους επιστήμονες, οι οποίοι ήταν πάντα σαφείς για τη σχέση μεταξύ της ανάπτυξης και της βελτιωμένης διατροφής, αλλά δεν γνώριζαν τον ακριβή μηχανισμό με τον οποίο ενεργοποιείται αυτή η διαδικασία.
Με άλλα λόγια, αναρωτήθηκαν πώς μπορεί ο οργανισμός να αναγνωρίσει ότι ζει σε ένα πλαίσιο αφθονίας και να αναπτυχθεί ανάλογα. Μια μελέτη, με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, μαζί με ομάδες από το Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και το Πανεπιστήμιο Vanderbilt, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, βρήκε τώρα το κλειδί. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα που εξήχθησαν μετά τη μελέτη μισού εκατομμυρίου εθελοντών που είχαν εγγραφεί στη βρετανική βιοτράπεζα - μία από τις μεγαλύτερες βάσεις δεδομένων γενετικών πληροφοριών στον κόσμο - ο ένοχος είναι ένας υποδοχέας του εγκεφάλου που ονομάζεται MC3R, ο οποίος συνδέει τη σίτιση, την ανάπτυξη και τη σεξουαλική ωριμότητα.
«Αυτός ο αισθητήρας λέει στον οργανισμό ότι είμαστε υπέροχοι, έχουμε πολύ φαγητό, οπότε μεγαλώνουμε γρήγορα, περνάμε νωρίς την εφηβεία και κάνουμε πολλά μωρά», εξηγεί σε παιδαγωγικό τόνο ο Sir Stephen O'Rahilly, επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Βιοϊατρικών Ερευνών του Κέιμπριτζ και υπογράφων την εργασία.
«Δεν είναι μια μαγική διαδικασία, έχουμε ένα πλήρες διάγραμμα που εξηγεί πώς συμβαίνει», λέει. Η MC3R είναι μια πρωτεΐνη που αντιδρά σε μια ομάδα ορμονών, τις μελανοκορτίνες, οι οποίες καθορίζουν βασικές φυσιολογικές λειτουργίες όπως η όρεξη, ο χρωματισμός, η ενεργειακή ισορροπία και η σεξουαλική δραστηριότητα. Οι Βρετανοί επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όταν αυτές οι ορμόνες στέλνουν σήματα διατροφικής υγείας στον MC3R, ο υποδοχέας δρα «στη γραμμική ανάπτυξη, τη συσσώρευση άλιπης μάζας και τη σεξουαλική ωρίμανση». Όλα αυτά αποτελούν δείκτες της εφηβείας.
Από την άποψη αυτή, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα παιδιά με γενετικές μεταλλάξεις που μεταβάλλουν τον υποδοχέα MC3R είναι κοντύτερα και ζυγίζουν λιγότερο από τα υπόλοιπα. Μάλιστα, ανέδειξαν την περίπτωση ενός ατόμου με μεταλλάξεις και στα δύο αντίγραφα του γονιδίου MC3R. Το ύψος του ήταν αφύσικα μικρό και η εφηβεία του δεν άρχισε παρά μόνο όταν ήταν στα τέλη της δεκαετίας του 20. Το εύρημα αυτό ανοίγει μια πόρτα σε πιθανές θεραπείες για νέους ανθρώπους με σοβαρά αναπτυξιακά προβλήματα. «Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να διερευνήσει αν τα φάρμακα που ενεργοποιούν επιλεκτικά τον MC3R μπορούν να βοηθήσουν στην ανακατεύθυνση των θερμίδων στους μυς και σε άλλους άλιπους ιστούς, με την προοπτική βελτίωσης της σωματικής λειτουργίας σε αυτούς τους ασθενείς», λέει ο O'Rahilly.
Πού είναι το ανώτατο όριό μας;
Οι Ολλανδοί είναι οι ψηλότεροι άνθρωποι στον κόσμο, με μέσο ύψος 1,82 για τους άνδρες και 1,69 για τις γυναίκες. Η ανοδική τάση ξεκίνησε πριν από έναν αιώνα και συνεχίστηκε μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, τα στοιχεία της Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ολλανδίας (CBS) δείχνουν μια στασιμότητα στην αύξηση του ύψους: οι 19χρονοι είναι τώρα ένα εκατοστό κοντύτεροι από εκείνους που γεννήθηκαν το 1980, ενώ οι γυναίκες είναι 1,4 εκατοστά κοντύτερες.
