Τα μάτια και οι διαταραχές στην όραση μπορούν να αποκαλύψουν πολλά για την υγεία του εγκεφάλου μας. Πράγματι, τα προβλήματα με τα μάτια μπορεί να είναι ένα από τα πρώτα σημάδια γνωστικής έκπτωσης. Μία νέα μελέτη, δείχνει ότι η απώλεια της οπτικής ευαισθησίας μπορεί να προβλέψει την άνοια 12 χρόνια πριν διαγνωστεί.
Η έρευνα βασίστηκε σε 8.623 υγιείς ανθρώπους στο Νόρφολκ της Αγγλίας, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για πολλά χρόνια. Μέχρι το τέλος της μελέτης, 537 συμμετέχοντες είχαν αναπτύξει άνοια, οπότε οι επιστήμονες κατάφεραν να δουν ποιοι παράγοντες μπορεί να προηγήθηκαν αυτής της διάγνωσης.
Στην αρχή της μελέτης, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να κάνουν ένα τεστ οπτικής ευαισθησίας.
Για τη δοκιμή, έπρεπε να πατήσουν ένα κουμπί μόλις έβλεπαν ένα τρίγωνο να σχηματίζεται σε ένα πεδίο κινούμενων κουκκίδων. Τα άτομα που ανέπτυξαν άνοια κατάφεραν να δουν αυτό το τρίγωνο στην οθόνη πολύ πιο αργά, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν ανέπτυξαν άνοια.
«Τα οπτικά προβλήματα μπορεί να αποτελούν πρώιμο δείκτη γνωστικής εξασθένησης καθώς οι τοξικές πλάκες αμυλοειδούς που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ μπορεί πρώτα να επηρεάσουν περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την όραση, με τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και να καταστρέφονται καθώς εξελίσσεται η ασθένεια» σημειώνουν οι ειδικοί.
Υπάρχουν, επίσης, πολλές άλλες πτυχές της οπτικής επεξεργασίας που επηρεάζονται στη νόσο του Αλτσχάιμερ, όπως η ικανότητα να βλέπει κάποιος περιγράμματα αντικειμένων (ευαισθησία αντίθεσης) και να διακρίνει ορισμένα χρώματα. Όλα αυτά μπορούν να επηρεάσουν τις ζωές των ανθρώπων χωρίς να το αντιληφθούν αμέσως.
Ένα άλλο πρώιμο σημάδι του Αλτσχάιμερ είναι το έλλειμμα στον «ανασταλτικό έλεγχο» των κινήσεων των ματιών.
Υπάρχουν επίσης κάποια στοιχεία, που υποδηλώνουν ότι τα άτομα με άνοια τείνουν να επεξεργάζονται τα πρόσωπα νέων ανθρώπων αναποτελεσματικά. Με άλλα λόγια, δεν ακολουθούν το συνηθισμένο «μοτίβο σκαναρίσματος» του προσώπου του ατόμου με το οποίο μιλάνε.
Σε υγιείς ανθρώπους, χωρίς άνοια, αυτή η διαδικασία είναι πολύ απλή. Ξεκινούν να «σκανάρουν» τα άτομα με τα οποία συναναστρέφονται από τα μάτια και καταλήγουν στη μύτη και το στόμα. Αυτό το κάνουμε για να «αποτυπώσουμε» το πρόσωπο και να το θυμόμαστε για αργότερα.
Τα άτομα με άνοια μπορεί μερικές φορές να φαίνονται χαμένα, επειδή δεν κινούν σκόπιμα τα μάτια τους για να «σκανάρουν» το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένου του προσώπου κάποιου που μόλις γνώρισαν.
Μπορεί η κίνηση των ματιών μας να βελτιώσει τη μνήμη;
Ορισμένες μελέτες διαπίστωσαν ότι η κίνηση των ματιών μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη.
Ίσως αυτό εξηγεί γιατί οι άνθρωποι που βλέπουν περισσότερη τηλεόραση και διαβάζουν περισσότερο έχουν καλύτερη μνήμη και μικρότερο κίνδυνο άνοιας από αυτούς που δεν το κάνουν.
Ενώ παρακολουθούμε τηλεόραση ή διαβάζουμε, τα μάτια μας γυρίζουν πέρα δώθε πάνω από τη σελίδα και την οθόνη της τηλεόρασης. Ωστόσο, οι άνθρωποι που διαβάζουν συχνά τείνουν επίσης να έχουν εκπαιδευτεί περισσότερο. Η καλή εκπαίδευση παρέχει και μεγαλύτερη ικανότητα του εγκεφάλου να λειτουργήσει επαρκώς, έτσι ώστε όταν οι συνδέσεις στον εγκέφαλο είναι κατεστραμμένες, το αρνητικό αποτέλεσμα είναι μικρότερο.
