Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον (WashUMed) στο Σεντ Λούις του Μιζούρι, ανέλυσαν τις σαρώσεις εγκεφάλου, το ιστορικό καπνίσματος και τον γενετικό κίνδυνο 32.094 συμμετεχόντων ευρωπαϊκής καταγωγής από τη βάση δεδομένων UK Biobank.
Όσοι κάπνιζαν ένα πακέτο ημερησίως, βρέθηκε ότι είχαν μειωμένο όγκο εγκεφάλου σε σύγκριση με εκείνους που δεν κάπνισαν ποτέ ή είχαν καπνίσει λιγότερα από 100 συνολικά τσιγάρα.
Με κάθε επιπλέον χρόνο καπνίσματος, η συρρίκνωση ήταν μεγαλύτερη.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Ιανουαρίου 2024 του Biological Psychiatry: Global Open Science, βοηθά να εξηγηθεί γιατί οι ηλικιωμένοι που καπνίζουν διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για νόσο του Αλτσχάιμερ και άνοια, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Τα άτομα που καπνίζουν είναι πιο πιθανό να έχουν επιδείνωση της φαιάς και λευκής ουσίας, γεγονός που παρέχει μια πιθανή εξήγηση γιατί το 14% των παγκόσμιων περιπτώσεων νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί να αποδοθεί στο κάπνισμα.
«Μέχρι πρόσφατα, όλοι παρέβλεπαν τις επιπτώσεις του καπνίσματος στον εγκέφαλο, εν μέρει επειδή ήταν επικεντρωμένοι σε όλες τις τρομερές επιπτώσεις του καπνίσματος στους πνεύμονες και την καρδιά», δήλωσαν μεταξύ άλλων επιστήμονες. «Όμως, καθώς αρχίσαμε να εξετάζουμε τον εγκέφαλο πιο προσεκτικά, έγινε φανερό ότι το κάπνισμα είναι επίσης πολύ κακό για τον εγκέφαλό σας», επισήμαναν.
Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι η γήρανση συνδέεται με τη σταδιακή μείωση του όγκου του εγκεφάλου και αυτή η μελέτη δείχνει ότι το κάπνισμα επιταχύνει αυτή τη διαδικασία. Αυτό είναι σημαντικό καθώς ο πληθυσμός μας μεγαλώνει, επειδή η γήρανση και το κάπνισμα είναι και οι δύο παράγοντες κινδύνου για άνοια.
Ένα θετικό εύρημα ήταν ότι η διακοπή της συνήθειας μπορεί να αποτρέψει την απώλεια πρόσθετου εγκεφαλικού ιστού... ωστόσο, η συρρίκνωση δεν μπορεί να αναστραφεί. Δεν μπορείτε να αναιρέσετε τη ζημιά που έχει ήδη γίνει, αλλά μπορείτε να αποφύγετε να προκαλέσετε περαιτέρω ζημιά.
Το κάπνισμα είναι ένας τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου. Μπορείτε, δηλαδή, να κόψετε το κάπνισμα για να σταματήσετε τη γήρανση του εγκεφάλου σας και να περιορίσετε τους κινδύνους για άνοια.
Μπορούμε να γερνάμε με χάρη επιλέγοντας να αποφύγουμε τοξίνες όπως το αλκοόλ και το κάπνισμα, που αυξάνουν την παραγωγή τοξικών ελεύθερων ριζών, γνωστών και ως οξειδωτικό στρες, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Όταν κάποιος καπνίζει, οι επενδύσεις των αιμοφόρων αγγείων του ατόμου «βομβαρδίζονται» από ελεύθερες ρίζες, οι οποίες είναι ηλεκτρόνια που προκαλούν κυτταρική βλάβη. Αυτό επηρεάζει όχι μόνο την καρδιά και τους πνεύμονες, αλλά και τον εγκέφαλο.
Όταν καπνίζετε, ο εγκέφαλος συρρικνώνεται και αυτό είναι εμφανές στην μαγνητική τομογραφία.
Το κάπνισμα χτυπά και τον εγκέφαλο
Οι περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο από το κάπνισμα είναι ο μετωπιαίος φλοιός (που εμπλέκεται στην εκτελεστική λειτουργία, τη μνήμη και τη διάθεση), η παρεγκεφαλίδα (συντονισμός), η γέφυρα πληροφοριών μεταξύ των δύο ημισφαιρίων και η αμυγδαλή (συναισθηματική απόκριση και μνήμη).
Είναι επίσης τεκμηριωμένο ότι ο όγκος του ιππόκαμπου, ή ο όγκος του πρωτογενούς μας κέντρου, μειώνεται στους καθημερινούς καπνιστές. Δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη, επομένως, ότι υπάρχει αυξημένη συχνότητα εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ στους καπνιστές.
Ο εγκέφαλος παρουσιάζει χαμηλότερη ικανότητα ανάκαμψης, επομένως το καλύτερο που μπορείτε να ελπίζετε είναι η επιβράδυνση της προκαλούμενης βλάβης όταν σταματήσετε.
Θυμηθείτε... το να παραμείνετε υγιείς δια βίου σημαίνει να κάνετε τις σωστές επιλογές για τον μετριασμό της κυτταρικής βλάβης που είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου που ονομάζουμε γήρανση, στην οποία κανείς από εμάς δεν έχει ανοσία!
Κάντε ό,τι περνάει από το χέρι σας για να το επιβραδύνετε, αντί να επιταχύνετε τη διαδικασία με το κάπνισμα. Και μην ξεχνάτε ότι ένας στους πέντε θανάτους στις ΗΠΑ μπορεί να αποδοθεί στο κάπνισμα, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Συμβουλές για να κόψετε την «κακιά συνήθεια»
Το πρώτο βήμα είναι να αφαιρέσετε όλα τα ίχνη τσιγάρων και άλλων μορφών καπνίσματος.
Είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει ένα ισχυρό κλίμα υποστήριξης.
Προτείνεται επίσης, να αναζητήσετε πιο υγιεινές δραστηριότητες για να καλύψετε το κενό, όπως περπάτημα ή τζόκινγκ, ακρόαση χαλαρωτικής μουσικής, διαλογισμό ή γιόγκα.
Μερικοί άνθρωποι θεωρούν ότι είναι πιο εύκολο για εκείνους να «απογαλακτιστούν» σταδιακά από το κάπνισμα αντί να το κόψουν οριστικά μέσα σε μία μέρα.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη σταδιακή μείωση του αριθμού των τσιγάρων έως ότου τελικά τα κόψετε τελείως, μειώνοντας για παράδειγμα έναν ορισμένο αριθμό τσιγάρων την εβδομάδα.
Για όσους δεν μπορούν να σταματήσουν το κάπνισμα μόνοι τους, μπορείτε να συμβουλευθείτε έναν γιατρό για να λάβετε βοήθεια.
Ο γιατρός σας μπορεί να παρέχει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με το πώς να κόψετε το κάπνισμα, να συνταγογραφήσει φάρμακα που μπορεί να βοηθήσουν και επίσης να παρακολουθεί την πρόοδό σας.
