Τα καρδιαγγειακά νοσήματα εξακολουθούν να κατέχουν την πρώτη θέση παγκοσμίως σε νοσηρότητα και θνησιμότητα, ακόμη και στα χρόνια που o κορωνοϊός έχει πλήξει περισσότερο.
Τα τελευταία στοιχεία από το 2020 αποκαλύπτουν ότι στην Ισπανία ήταν υπεύθυνα για 120.000 θανάτους και ευθύνονται για έναν στους τέσσερις θανάτους στους άνδρες και έναν στους τρεις στις γυναίκες, μπροστά από τον κορονοϊό και τον καρκίνο.
Μία από τις αιτίες έγκειται στην ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης. «Ένα καρδιαγγειακό επεισόδιο είναι η αποτυχία της πρωτογενούς πρόληψης και προχωράμε στη δευτερογενή πρόληψη, αλλά η βάση της καρδιαγγειακής νόσου είναι πάντα η αθηροσκλήρωση», εξήγησε στο DM ο Vicente Pallares, συντονιστής της ομάδας για την αρτηριακή υπέρταση και τις καρδιαγγειακές παθήσεις της Ισπανικής Εταιρείας Ιατρών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Semergen).
Επιπλέον, ο Pallares υποστηρίζει ότι η έμφαση πρέπει να δοθεί στον έλεγχο και την ανίχνευση και στην «κατάλληλη σφαιρική διαχείριση» των μεμονωμένων παραγόντων κινδύνου, τόσο των τροποποιήσιμων όσο και των μη τροποποιήσιμων. Αυτοί είναι οι στόχοι της στρατηγικής του Εθνικού Συστήματος Υγείας για την Καρδιαγγειακή Υγεία (ESCAV) του ισπανικού Υπουργείου Υγείας, της οποίας ο Pallares, εκ μέρους της Semergen, είναι ένας από τους συγγραφείς.
Η αθηροσκλήρωση ή ο σχηματισμός αθηρωματικών πλακών στις αρτηρίες, που προέρχονται από τη συσσώρευση της LDL χοληστερόλης στο αίμα, είναι συνήθως η αιτία των αθηρωματικών αγγειακών αλλοιώσεων. «Αυτή είναι η βασική βλάβη πάνω στην οποία αναπτύσσονται σχεδόν όλες οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη πολλαπλών αθηρωματικών πλακών, οι οποίες σχηματίζονται βασικά από χοληστερόλη που καλύπτεται από ινώδη πλάκα, η οποία σε πολύ απλουστευμένη μορφή μπορεί να στενεύσει τον αυλό των τριχοειδών προοδευτικά ή απότομα με εξέλκωση της πλάκας, αιμορραγία και θρόμβωση της πλάκας, Αυτό είναι το υπόστρωμα για ισχαιμικά επεισόδια στο μυοκάρδιο, τον εγκέφαλο και τις περιφερικές αρτηρίες», εξηγεί η Eva María Moya Mateo, ειδικός στην Εσωτερική Ιατρική, Μονάδα Καρδιαγγειακού Κινδύνου στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Infanta Leonor της Μαδρίτης.
Στοιχεία που καταδεικνύουν τον αντίκτυπό της: στην ΕΕ περίπου 60 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με καρδιαγγειακά νοσήματα, τα οποία ευθύνονται για το 36% της συνολικής θνησιμότητας. Στην Ισπανία, 1 στους 4 ανθρώπους πεθαίνει από καρδιαγγειακά νοσήματα. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες που εστιάζουν σε ασυμπτωματικές ή υποκλινικές καρδιαγγειακές παθήσεις, η αθηροσκλήρωση είναι παρούσα σε περισσότερο από το 50% του πληθυσμού, γεγονός που αποτελεί αναμφίβολα δείκτη κινδύνου που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στον γενικό πληθυσμό και στις ομάδες κινδύνου.
Ωστόσο, υπάρχει 80% των ασθενών με υψηλό ή πολύ υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο που δεν επιτυγχάνουν τους θεραπευτικούς στόχους. Υπάρχει επίσης 40% των ασθενών με πολύ υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο που θα είχαν επίπεδα LDL μεταξύ 55 και 100 mg/dl, εκτός του στόχου ελέγχου, αλλά χωρίς πρόσβαση σε χρηματοδοτούμενη θεραπεία.
Πρόκειται για μια ομάδα που συχνά έχει άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως διαβήτη, νεφρική νόσο κ.λπ. και η θεραπεία με δίαιτα, σωματική άσκηση και αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν αποδίδει. Επίσης, δεν τηρούν τις στατίνες.
Τι παίρνουν όσοι δεν ανταποκρίνονται στις στατίνες
Σε αυτούς τους ασθενείς, μία από τις επιλογές είναι το βενμπεδοϊκό οξύ. Το φάρμακο ανταποκρίνεται σε αυτή την ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη με μια βολική και αποτελεσματική θεραπεία και στοχεύει κυρίως στη γκρίζα ζώνη των ασθενών που βρίσκονται σε επίπεδα μεταξύ 55 και 100 και δεν ελέγχονται (αυτός είναι ο στόχος του φαρμάκου).
Η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών με αθηροσκληρωτική αγγειακή νόσο (AVD) που θεωρούνται με πολύ υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο δεν επιτυγχάνουν τους στόχους ελέγχου των κατευθυντήριων οδηγιών για LDL κάτω από 55 mg/dl και μείωση κατά 50% της βασικής γραμμής. Αυτοί οι στόχοι, που ισχύουν στην Ευρώπη και την Ισπανία, προέρχονται από κλινικές δοκιμές με θεραπείες μείωσης των λιπιδίων, οι οποίες εξακολουθούν να μην αντικρούουν την παραδοχή ότι η χαμηλότερη LDL είναι καλύτερη.
Τα υψηλά επίπεδα LDL στο αίμα συσχετίζονται με το σχηματισμό αθηρωματικών πλακών στις αρτηρίες και αθηρωματικές αγγειακές αλλοιώσεις. Σύμφωνα με το Ciber CV, ένα μη βέλτιστο επίπεδο LDL μπορεί να συμβάλλει στο 60% των καρδιακών προσβολών ή της στηθάγχης και στο 40% των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Αρκετές μελέτες έχουν αναλύσει την κατάσταση του ελέγχου της LDL, όπως οι ευρωπαϊκές μελέτες Euroaspire, Da Vinci, Santori και, στην περίπτωση της Ισπανίας, Reality. Η Ισπανική Καρδιολογική Εταιρεία (SEC) επισημαίνει ότι μόνο το 18% των ασθενών με πολύ υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο στην Ευρώπη επιτυγχάνουν επίπεδο κάτω από 55 mg/dl. Στην Ισπανία, σύμφωνα με την Ισπανική Εταιρεία Αρτηριοσκλήρωσης (SEA), το ποσοστό ελέγχου σε αυτούς τους ασθενείς που βρίσκονται σε κόκκινο συναγερμό λόγω υψηλού κινδύνου εκδήλωσης συμβάντων είναι κάπως καλύτερο και ανέρχεται στο 25%.
Ποια είναι αυτή η θεραπευτική επίλογή
Το βεμπεδοϊκό οξύ είναι ένας από του στόματος χορηγούμενος παράγοντας μείωσης των λιπιδίων που έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός στη μείωση των καρδιαγγειακών επιπλοκών σε ασθενείς υψηλού αγγειακού κινδύνου, ιδίως εάν δεν ανέχονται τις στατίνες.
Η SEA αναδεικνύει την αξία αυτής της θεραπευτικής επιλογής ανάμεσα στις καινοτομίες που έχουν προσγειωθεί στο φαρμακείο κατά της χοληστερόλης τον τελευταίο χρόνο. «Πρόκειται για ένα φάρμακο που μειώνει την παραγωγή χοληστερόλης στο ήπαρ με μηχανισμό παρόμοιο με αυτόν των στατινών. Δεν δρα στους μύες, οπότε αποφεύγεται ο πόνος που υφίστανται τα άτομα με δυσανεξία στις στατίνες», εξηγεί ο Lluís Masana, μέλος του SEA, καθηγητής Ιατρικής στο Universitat Rovira i Virgili στο Reus (Tarragona) και διευθυντής της Μονάδας Αγγειακής Ιατρικής και Μεταβολισμού στο Hospital Universitario Sant Joan de Reus.
Επιπλέον, «μειώνει τις συγκεντρώσεις της LDL χοληστερόλης κατά 16 έως 23% ανάλογα με το αν χορηγείται ή όχι με στατίνες και έως 38% σε συνδυασμό με εζετιμίμπη. Έχει επίσης αντιφλεγμονώδη δράση. Έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά της στη μείωση των καρδιαγγειακών ατυχημάτων, οπότε θα πρέπει να την ενσωματώσουμε ως ένα νέο εργαλείο στην πρόληψη», λέει η Masana.
