Ο δυτικός τρόπος ζωής και κυρίως η δυτικού τύπου διατροφή θεωρείται ότι ευθύνονται για την επιδημία της παχυσαρκίας, του διαβήτη, καθώς και την σημαντική αύξηση των περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου στους νέους. Αυτός είναι και ο λόγος που τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική κοινότητα αλλά και οι καταναλωτές έχουν αρχίσει να ενδιαφέρονται περισσότερο για την υγιεινή διατροφή και τον περιορισμό των τροφών που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, κορεσμένων λιπαρών και καρκινογόνων ουσιών.
Δυστυχώς, πολλές είναι οι εταιρίες που έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι τα προϊόντα τους ωφελούν την υγεία μας, μέσα από έξυπνο μάρκετινγκ που αφορά ακόμα και την προώθηση σε παιδιά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τρόφιμα αυτά είναι δυνατόν να καταναλώνονται περιστασιακά και με μέτρο, στα πλαίσια μιας υγιεινής διατροφής, όπως ακριβώς και τα πατατάκια ή τα γλυκά. Όταν, όμως, πολλά από αυτά καταναλώνονται σε καθημερινή βάση, τότε μακροπρόθεσμα υποβαθμίζεται η ποιότητα της διατροφής μας, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, εφόσον οι τροφές αυτές «πλασάρονται» ως υγιεινές.
Καπνιστή/βραστή γαλοπούλα σε φέτες και άλλα αλλαντικά
Πολλοί γνωρίζουμε ότι το μπέικον και η μορταδέλα δεν πρέπει να καταναλώνονται τακτικά, όμως το κοτόπουλο και η γαλοπούλα σε φέτες (καπνιστό ή βραστό) θεωρείται από πολλούς ως μια καλή πηγή πρωτεΐνης και έχει τη θέση του στο κολατσιό πολλών παιδιών.
Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζετε ότι όλα αλλαντικά είναι επικίνδυνα, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να τα έχει χαρακτηρίσει ως «γνωστή καρκινογόνο ουσία», κατατάσσοντάς τα στα καρκινογόνα ομάδας 1 (η κορυφαία ομάδα όσον αφορά την επικινδυνότητα).
Δημητριακά πρωινού
Τα δημητριακά πρωινού είναι ένας εύκολος και γρήγορος τρόπος να ετοιμάσουμε ένα νόστιμο πρωινό γεύμα, ωστόσο οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ενέχουν και κάποιους κινδύνους, εάν καταναλώνονται σε καθημερινή βάση.
«Η ζάχαρη είναι αυτή που κάνει τα δημητριακά πρωινού τόσο νόστιμα και υπάρχει σε πολύ μεγάλες ποσότητες στα προϊόντα αυτά. Κοιτώντας κανείς τις ετικέτες, η ποσότητα της ζάχαρης ανά μερίδα δεν φαίνεται τρομακτικά μεγάλη, ωστόσο, αξίζει να έχουμε υπόψη μας ότι οι περισσότεροι από εμάς σερβίρουμε την διπλάσια ή και την τριπλάσια ποσότητα από αυτό που αναγράφεται στο κουτί ως μερίδα», τονίζει η διαιτολόγος Natalie Olsen στην ιατρική ιστοσελίδα «Health Line».
Κατά μέσο όρο, 100 γρ. δημητριακών πρωινού ολικής άλεσης έχουν 10 – 25 γρ. ζάχαρης, με τις μεγαλύτερες ποσότητες να περιέχονται στα προϊόντα που διαφημίζονται ως παιδικά. Σημειώνουμε ότι τόσο ο Αμερικανικός Καρδιολογικός Οργανισμός, όσο και το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας, συστήνουν να μην υπερβαίνονται τα 24 γρ. ζάχαρης ημερησίως για τα παιδιά και τους εφήβους.
«Τρώγοντας γεύματα πλούσια σε ζάχαρη, η ινσουλίνη και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας ανεβαίνουν απότομα. Μετά από λίγες ώρες, σημειώνεται μια απότομη πτώση, η οποία μας αφήνει πεινασμένους και δίχως ενέργεια. Μακροπρόθεσμα, τα σκαμπανεβάσματα αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακών νοσημάτων και προβλημάτων με τα νεφρά. Ασφαλώς, το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην περιστασιακή προσθήκη των δημητριακών πρωινού στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, αλλά στην καθημερινή τους κατανάλωση, ιδίως σε μεγάλες ποσότητες», εξηγεί η διαιτολόγος.
Επιπλέον, τα προϊόντα αυτά περιέχουν μια ποικιλία «πρόσθετων» συστατικών, όπως είναι τα τεχνητά χρώματα, τα ενισχυτικά γεύσης, ενώ όπως προσθέτει η Olsen «εάν δεν αναγράφεται ότι τα δημητριακά είναι βιολογικά, το πιθανότερο είναι να πρόκειται για γενετικά τροποποιημένα δημητριακά».
Αποξηραμένα φρούτα
Στο εμπόριο κυκλοφορεί μια μεγάλη ποικιλία αποξηραμένων φρούτων, όπως είναι τα αποξηραμένα δαμάσκηνα, οι αποξηραμένες μπανάνες, οι σταφίδες, οι χουρμάδες κ.ά.
Συγκριτικά με τα φρέσκα φρούτα, τα αποξηραμένα περιέχουν περισσότερες θερμίδες, υδατάνθρακες και ζάχαρη, ανά μερίδα. Τα καλά νέα είναι ότι είναι πλούσια και σε φυτικές ίνες, κάλιο και βιταμίνη C.
Αυτό σημαίνει ότι σε μικρές ποσότητες, τα αποξηραμένα φρούτα μπορούν εύκολα να αποτελέσουν μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής και σίγουρα είναι προτιμότερα από τα περισσότερα γλυκά. Εντούτοις, ακριβώς επειδή οι καταναλωτές έχουν στο μυαλό τους ότι τρώνε κάτι υγιεινό, συχνά ξεπερνούν τη συνιστώμενη μερίδα, με αποτέλεσμα να προσλαμβάνουν περίσσεια θερμίδων.
Επιδόρπια γιαουρτιού
Τα επιδόρπια γιαουρτιού διαφημίζονται ως μια καλή εναλλακτική του γιαουρτιού, γεμάτη πρωτεΐνες, ασβέστιο και προβιοτικά, με πολλούς να πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα υγιεινό παιδικό σνακ.
Ωστόσο, σύμφωνα με το «NOVA», ένα από τα δημοφιλέστερα συστήματα ταξινόμησης τροφίμων που διαχωρίζει τις τροφές σε 4 κατηγορίες, τα επιδόρπια γιαουρτιού ανήκουν στην πιο ανησυχητική ομάδα, εκείνη των «σούπερ επεξεργασμένων τροφίμων».
Σημειώνουμε ότι, με βάση τα στοιχεία του οργανισμού της California «Heart and Stroke» για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η μέση μερίδα ενός επιδορπίου γιαουρτιού περιλαμβάνει 30 γρ. ζάχαρη, το ίδιο περίπου με μια ολόκληρη σοκολάτα!
Χυμός φρούτων
Σε κάθε περίπτωση, τα ολόκληρα, φρέσκα φρούτα είναι προτιμότερα του φυσικού χυμού, για δύο λόγους. Ας πάρουμε για παράδειγμα την πορτοκαλάδα: αφενός θα στύψετε τουλάχιστον 3 πορτοκάλια για να γεμίσετε ένα ολόκληρο ποτήρι με χυμό (άρα περισσότερη ζάχαρη και περισσότερες θερμίδες), αφετέρου ο χυμός δεν έχει τις φυτικές ίνες του φρούτου, πράγμα που μειώνει τον κορεσμό και αυξάνει τον γλυκαιμικό δείκτη.
Μάλιστα, μια μελέτη του 2018 σε 8.492 γυναίκες διαπίστωσε ότι η συστηματική κατανάλωση χυμού φρούτων συνδέθηκε με αυξημένα επίπεδα αιμοσφαιρίνης A1C, η οποία χρησιμοποιείται ως δείκτης για να μετρήσουν οι επιστήμονες τον έλεγχο του σακχάρου μακροπρόθεσμα.
Ένα ποτήρι 240 mL φυσικού χυμού με πορτοκάλι περιέχει:
- 110 θερμίδες
- 2 γρ. πρωτεΐνης
- 23 γρ. ζάχαρης
- 0 γρ. λιπαρών
- 26 γρ. υδατανθράκων
- 0 γρ. φυτικών ινών
