Ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο μέταλλο για το σώμα μας κυρίως για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, τα οποία είναι σημαντικά για ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, την νοητική λειτουργία, την μυϊκή δύναμη και την ενέργειά μας.

Στα ερυθρά αιμοσφαίρια, ο σίδηρος αποτελεί μέρος μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται αιμοσφαιρίνη. Η αιμοσφαιρίνη μεταφέρει οξυγόνο μέσω του αίματός μας και από τους πνεύμονές μας σε όλα τα κύτταρα ώστε να μπορούν να λειτουργούν σωστά.

Το σώμα μας δεν μπορεί να παράγει σίδηρο, επομένως πρέπει να τον λαμβάνουμε από τη διατροφή σας, ενώ η έλλειψη σιδήρου είναι η πιο κοινή διατροφική διαταραχή στον κόσμο.

Είναι σημαντικό να έχουμε τη σωστή ποσότητα σιδήρου στο σώμα μας. Εάν έχουμε χαμηλά επίπεδα μπορεί να αναπτύξουμε αναιμία, ενώ εάν έχουμε πολύ σίδηρο, μπορεί να αποβεί τοξικό για τον οργανισμό μας.

Ποια είναι τα συμπτώματα της έλλειψης σιδήρου;

Εάν έχετε ανεπάρκεια σιδήρου, μπορεί να μην το συνειδητοποιήσετε, καθώς μπορεί απλώς να αισθάνεστε πολύ κουρασμένοι.

Τα συμπτώματα χαμηλού σιδήρου περιλαμβάνουν:

• αίσθημα κόπωσης, ατονίας και αδυναμίας
• δύσπνοια, ζαλάδα
• δυσκολία στη συγκέντρωση
• προβλήματα συμπεριφοράς στα μικρά παιδιά
• μειωμένη απόδοση στο σχολείο
• συνεχείς λοιμώξεις ως συνέπεια ενός αδύναμου ανοσοποιητικού

Τι προκαλεί την έλλειψη σιδήρου;

Υπάρχουν 3 κύριες αιτίες έλλειψης σιδήρου.

Δεν τρώτε αρκετά τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο: Το σώμα σας μπορεί να αποθηκεύσει σίδηρο αλλά δεν μπορεί να τον παράγει. Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται περισσότερο σίδηρο από άλλους, όπως για παράδειγμα, τα παιδιά, οι γυναίκες, οι έγκυες, οι μητέρες που θηλάζουν καθώς και τα άτομα που ακολουθούν μια χορτοφαγική διατροφή.

Δυσκολία στην απορρόφηση του σιδήρου: Ο σίδηρος στα τρόφιμα απορροφάται μέσω του στομάχου και του εντέρου σας. Ορισμένες καταστάσεις υγείας επηρεάζουν την ποσότητα του σιδήρου που απορροφάται, όπως η κοιλιοκάκη. Εάν έχετε κάνει χειρουργική επέμβαση στομάχου, αυτό μπορεί επίσης να επηρεάσει το πόσο σίδηρο μπορείτε να απορροφήσετε.

Απώλεια αίματος: Όταν χάνετε αίμα λόγω αιμορραγίας, αυτό σημαίνει ότι χάνετε και σίδηρο.

Μια κοινή αιτία υπερβολικής απώλειας αίματος είναι η έντονη έμμηνος ρύση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο καλύτερος έλεγχος της περιόδου μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της έλλειψης σιδήρου.

Μια άλλη κοινή αιτία είναι η αιμορραγία στο στομάχι ή στο έντερο. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με:

• λήψη φαρμάκων όπως η ασπιρίνη ή άλλα αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• έλκος στομάχου
• πολύποδες του εντέρου
• καρκίνο

Πότε πρέπει να δείτε τον γιατρό σας;

Εάν νομίζετε ότι μπορεί να έχετε χαμηλά επίπεδα σιδήρου, επισκεφθείτε το γιατρό σας. Είναι σημαντικό να μάθετε γιατί έχετε έλλειψη σιδήρου και τι μπορείτε να κάνετε για αυτό. Κάνοντας τις απαραίτητες εξετάσεις, θα λάβετε και τα κατάλληλα συμπληρώματα.

Πώς αντιμετωπίζεται η έλλειψη σιδήρου;

Η σωστή θεραπεία για εσάς θα εξαρτηθεί από την αιτία της ανεπάρκειας σιδήρου σας.

Λήψη σιδήρου από τα τρόφιμα

Ο στόχος της θεραπείας είναι να επαναφέρει τα επίπεδα σιδήρου σας στο φυσιολογικό. Ανάλογα με τις ανάγκες σας, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει:

• να τρώτε περισσότερα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο
• να τρώτε περισσότερες τροφές που περιέχουν βιταμίνη C για να σας βοηθήσουν να απορροφήσετε καλύτερα τον σίδηρο

Σημειώστε ότι ορισμένα τρόφιμα και ποτά σας εμποδίζουν να απορροφήσετε σωστά τον σίδηρο. Μπορείτε να δοκιμάσετε να καταναλώνετε λιγότερο τα εξής, εάν έχετε ανεπάρκεια σιδήρου:

• τσάι
• καφές
• κρασί
• τροφές που περιέχουν ασβέστιο και φυτικές ίνες

Συμπληρώματα σιδήρου

Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας προτείνει να παίρνετε δισκία σιδήρου ή υγρά συμπληρώματα σιδήρου. Εάν παίρνετε συμπληρώματα σιδήρου, θα χρειαστεί να τα παίρνετε για αρκετούς μήνες και ενδεχομένως περισσότερο. Μπορεί να σας προκαλέσουν δυσκοιλιότητα. Εάν έχετε σοβαρή ανεπάρκεια σιδήρου, μπορεί να χρειαστείτε ενδοφλέβια έγχυση σιδήρου.

Θα πρέπει να λαμβάνετε συμπληρώματα σιδήρου μόνο υπό ιατρική επίβλεψη. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί:

• τυχόν λήψη μεγαλύτερης από τη συνιστώμενη δόση μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση από σίδηρο
• μπορούν επίσης να επηρεάσουν άλλα μέταλλα στο σώμα σας
• μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα

Επιπλοκές έλλειψης σιδήρου

Η έλλειψη σιδήρου όπως είπαμε μπορεί να προκαλέσει αναιμία. Η αναιμία είναι μια παθολογική κατάσταση του οργανισμού, κατά την οποία κυκλοφορεί μικρότερη από τη φυσιολογική μάζα αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα. Η αναιμία αναγνωρίζεται με τον εργαστηριακό προσδιορισμό δεικτών της μάζας των κυκλοφορούντων ερυθρών αιμοσφαιρίων, όπως είναι ο αιματοκρίτης, η συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης στο αίμα και ο αριθμός των ερυθρών ανά κυβικό χιλιοστό αίματος.

Η αναιμία δεν αποτελεί στην ουσία κλινική εκδήλωση (σύμπτωμα), αλλά εργαστηριακό εύρημα. Δεν αποτελεί νόσο, αφού είναι αποτέλεσμα ποικίλων ασθενειών και, κατά συνέπεια, η διάγνωση «αναιμία» δεν έχει ουσιαστικό νόημα. Για να είναι η διάγνωση σαφής, θα πρέπει να προσδιορίζεται η συγκεκριμένη νόσος που προκαλεί την αναιμία ή να αναφέρεται σε συγκεκριμένο τύπο αναιμίας.

Η έλλειψη σιδήρου μπορεί επίσης να προκαλέσει:

• ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
• κακή αθλητική απόδοση
• επιπλοκές εγκυμοσύνης