Οι άνθρωποι συχνά εκπλήσσονται όταν ανακαλύπτουν ότι έχουν υψηλή χοληστερίνη ή τριγλυκερίδια, αλλά υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τα λίπη στο αίμα. Οι αιτίες που δεν υποψιαζόμαστε με την πρώτη ματιά περιλαμβάνονται στην παρακάτω λίστα.

1.Στρες

Το χρόνιο στρες προκαλεί μια σειρά από προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής χοληστερίνης. Έρευνες δείχνουν ότι αυξάνει τον κίνδυνο για υψηλή LDL («κακή») χοληστερίνη και μειώνει τα επίπεδα της HDL («καλής») χοληστερίνης. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, προκαλούν αλλαγές που μπορεί να οδηγήσουν σε υψηλότερο σάκχαρο στο αίμα και φλεγμονή. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να προκαλέσει το συκώτι σας να αντλεί περισσότερη χοληστερίνη και λίπη του αίματος που ονομάζονται τριγλυκερίδια.

2.Μη φιλτραρισμένος καφές

Αυτή η συνήθεια του τούρκικου καφέ ή του εσπρέσο μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη χοληστερίνη σας. Αυτοί οι καφέδες δεν χρησιμοποιούν φίλτρο, οπότε λιπαρές ενώσεις στους κόκκους που ονομάζονται διτερπένια μεταφέρονται στο φλιτζάνι. Αυτά τα έλαια μπορεί να αυξήσουν τη χοληστερίνη LDL. Ενώ μια μερίδα ή δύο την ημέρα είναι εντάξει, οι ειδικοί συνιστούν όχι περισσότερους από τέσσερις καφέδες χωρίς φίλτρο την ημέρα.

3.Φάρμακα

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να έχουν απροσδόκητη επίδραση στη χοληστερίνη. Σε αυτά περιλαμβάνονται ορισμένα αντισυλληπτικά χάπια, ρετινοειδή, κορτικοστεροειδή, αντιιικά και αντισπασμωδικά. Ορισμένα φάρμακα για την υψηλή αρτηριακή πίεση, όπως τα διουρητικά και οι παλαιότερες μορφές β-αναστολέων, μπορούν επίσης να αυξήσουν τη χοληστερίνη. Μιλήστε με το γιατρό σας για όλα τα φάρμακα που παίρνετε. Μπορεί να χρειάζεστε διαφορετική δόση ή άλλο φάρμακο συνολικά.

4.Θέματα θυρεοειδούς

Το σώμα σας χρησιμοποιεί θυρεοειδικές ορμόνες για να βοηθήσει στην απομάκρυνση της επιπλέον χοληστερίνης που δεν χρειάζεται. Έτσι, όταν έχετε υπολειτουργία του θυρεοειδούς ή υποθυρεοειδισμό, τα επίπεδα της ολικής και της LDL χοληστερίνης σας ανεβαίνουν. Μιλήστε με το γιατρό σας εάν έχετε συμπτώματα υποθυρεοειδισμού, όπως κόπωση, ξηρό δέρμα και μυϊκή αδυναμία και πόνους. Μια εξέταση αίματος μπορεί να ανιχνεύσει την πάθηση.

5.Διαβήτης τύπου 2

Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προκαλέσει υψηλό σάκχαρο στο αίμα. Όταν υπάρχει υπερβολική ποσότητα σακχάρου, μπορεί να προσκολληθεί σε πρωτεΐνες, όπως μόρια χοληστερόλης. Αυτό καθιστά τη χοληστερόλη πιο επιβλαβή. Για παράδειγμα, τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 τείνουν να έχουν περισσότερα μικρά, πυκνά σωματίδια LDL, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου. Έχουν επίσης χαμηλότερες ποσότητες προστατευτικής HDL χοληστερόλης. Αυτή η χοληστερόλη μπορεί να μην λειτουργεί τόσο καλά για να σαρώσει την «κακή» χοληστερόλη.

6.Εμμηνόπαυση

Η ορμόνη του φύλου, τα οιστρογόνα, επηρεάζει τα επίπεδα της χοληστερίνης. Όταν τα οιστρογόνα πέφτουν μετά την εμμηνόπαυση, η χοληστερίνη σας ανεβαίνει. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα επίπεδα της LDL και της ολικής χοληστερίνης αυξάνονται γύρω και μετά την τελευταία σας περίοδο. Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, οι γυναίκες παίρνουν κατά μέσο όρο 8 έως 10 κιλά μετά την εμμηνόπαυση. Επίσης, σταματούν να ασκούνται τόσο πολύ, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υψηλής χοληστερόλης.

7.Καθιστική ζωή

Είτε στο γραφείο σας είτε στον καναπέ, το να κάθεστε για ώρες ατελείωτες είναι κακό για την υγεία σας. Συνδέεται με την παχυσαρκία, τις καρδιακές παθήσεις και την υψηλή χοληστερίνη. Όταν κάθεστε για πολύ ώρα, ένα ένζυμο που μετατρέπει την επιβλαβή LDL χοληστερόλη σε καλή HDL χοληστερόλη πέφτει κατά 95%. Για να προστατεύσετε την καρδιά σας, κάντε συχνά διαλείμματα. Σηκωθείτε τουλάχιστον κάθε 30 λεπτά και, αν μπορείτε, πηγαίνετε για έναν 5λεπτο περίπατο κάθε ώρα.

8.Προβλήματα του ήπατος

Το συκώτι σας παράγει, επεξεργάζεται και διασπά τη χοληστερίνη. Όταν το συκώτι δεν λειτουργεί σωστά, μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα χοληστερίνης. Μία από τις πιο κοινές καταστάσεις είναι η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD), η οποία συμβαίνει όταν αποθηκεύεται επιπλέον λίπος στο ήπαρ. Επηρεάζει σχεδόν 1 στους 4 ενήλικες. Η πιο σοβαρή μορφή είναι γνωστή ως NASH (μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα). Προκαλεί διόγκωση του ήπατος και δημιουργία ουλής, οδηγώντας σε κίρρωση του ήπατος.

9.Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Μαζί με την επεξεργασία της χοληστερίνης, το συκώτι σας διασπά επίσης το αλκοόλ. Έτσι, όταν πίνετε πάρα πολύ, μπορεί να επηρεάσει τη χοληστερίνη σας. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνδρες που έπιναν πολύ - περίπου 4½ ποτά ή περισσότερα ταυτόχρονα - είχαν χειρότερα επίπεδα χοληστερίνης, σε σύγκριση με εκείνους που δεν έπιναν. Αυτό ίσχυε και για εκείνους που έπιναν μόνο περιστασιακά. Αν πίνετε, κρατήστε ένα μέτρο, όχι περισσότερο από ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και δύο για τους άνδρες.

10.Εγκυμοσύνη

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα χρησιμοποιεί χοληστερίνη για να βοηθήσει το έμβρυο να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα επίπεδα χοληστερίνης μπορεί να αυξηθούν έως και 50% κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο. Μπορεί να παραμείνουν αυξημένα για περίπου ένα μήνα μετά τη γέννηση. Αυτή η προσωρινή αύξηση συνήθως δεν βλάπτει τη μητέρα ή το μωρό. Αλλά αν έχετε ήδη υψηλή χοληστερόλη, ο γιατρός σας θα θέλει να παρακολουθεί τα επίπεδά σας.

11.Προβλήματα στα νεφρά

Η χοληστερόλη επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας των νεφρών σας. Έρευνες δείχνουν ότι η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να βλάψει τη λειτουργία των νεφρών και να αυξήσει τον κίνδυνο νεφροπάθειας. Από την άλλη πλευρά, τα νεφρικά προβλήματα μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα χοληστερόλης σας. Η έρευνα δείχνει ότι το νεφρωσικό σύνδρομο, ένας τύπος νεφρικής διαταραχής, αυξάνει τα επίπεδα της LDL και της ολικής χοληστερόλης σας. Η χρόνια νεφρική νόσος μειώνει επίσης τα επίπεδα της HDL σας.

12.Διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη

Τα κορεσμένα λιπαρά συχνά κατηγορούνται ως η κύρια διατροφική αιτία των καρδιακών παθήσεων. Αλλά και η πολλή ζάχαρη είναι επίσης ένοχη. Μια διατροφή πλούσια σε γλυκά προκαλεί το συκώτι να παράγει περισσότερη LDL χοληστερίνη και τριγλυκερίδια και λιγότερη HDL χοληστερίνη. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έπαιρναν το 10% ή περισσότερο των θερμίδων τους από πρόσθετα σάκχαρα είχαν έως και 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν χαμηλά επίπεδα HDL, σε σύγκριση με εκείνους που έπαιρναν λιγότερο από το μισό αυτής της ποσότητας.