Ένα ολοένα και πιο διαδεδομένο χρόνιο νόσημα είναι ο διαβήτης τύπου 2, με τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι η εξάπλωσή του αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον δυτικό τρόπο ζωής και κυρίως σε μια διατροφή πλούσια σε απλούς υδατάνθρακες, επεξεργασμένο κόκκινο κρέας και υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα εν γένει.
Με απλά λόγια, όσον αφορά τους ασθενείς με διαβήτη, είτε το πάγκρεας αδυνατεί να παράγει επαρκείς ποσότητες ινσουλίνης, είτε τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται σωστά στην ινσουλίνη (μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη), με αποτέλεσμα να ανεβαίνουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
Για τη διαχείριση της νόσου, οι ασθενείς καλούνται να υιοθετήσουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, με περισσότερη σωματική άσκηση και μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, με προτίμηση στους σύνθετους υδατάνθρακες έναντι των απλών και του άπαχου, λευκού κρέατος και του ψαριού έναντι του κόκκινου κρέατος και των αλλαντικών.
Εντούτοις, σε αρκετές περιπτώσεις οι αλλαγές στο lifestyle δεν αρκούν και έτσι ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει κάποια φαρμακευτική αγωγή, με ενέσεις ινσουλίνης ή χάπια, τα οποία περιέχουν ουσίες που ενθαρρύνουν την έκκριση ινσουλίνης από τον οργανισμό.
Το μπαχαρικό που πρέπει να προσέχουν οι διαβητικοί
Ένα μπαχαρικό… δίκοπο μαχαίρι για τους διαβητικούς είναι η κανέλα, η οποία έχει αποδειχτεί από μελέτες ότι μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου σε άτομα με ή χωρίς διαβήτη, αυξάνοντας την ευαισθησία τους στην ινσουλίνη. Σημειώνουμε ότι το παρόν κείμενο αναφέρεται κυρίως στην ποικιλία Κασσία, η οποία είναι και η πιο διαδεδομένη.
Σύμφωνα, λοιπόν, με μεγάλη μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό «Nutrients», η κανέλα μπορεί να μιμηθεί τις επιδράσεις της ινσουλίνης, καθώς και να αυξήσει την κινητικότητα της ζάχαρης από την κυκλοφορία του αίματος προς τα κύτταρα.
Μια από τις μεγαλύτερες αναλύσεις πάνω στο θέμα αφορά μια μετα-ανάλυση 16 μελετών συμπέρανε ότι σε άτομα με διαβήτη και προδιαβήτη, η κανέλα θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά το σάκχαρο νηστείας και την αντίσταση στην ινσουλίνη, χωρίς κάποια αλλαγή στη διατροφή ή την άσκησή των ασθενών.
Ένας άλλος βιοδείκτης που θεωρείται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στον μακροπρόθεσμο έλεγχο του σακχάρου είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (ΗbA1c), την οποία επίσης φαίνεται πως η κανέλα θα μπορούσε να μειώσει. Ειδικότερα, με μετα-ανάλυση ερευνών η καθημερινή κατανάλωση κανέλας μείωσε την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 κατά 0,27 – 0,83%, ενώ μείωσε το σάκχαρο νηστείας κατά 52,2 mg ανά δεκατόλιτρο.
Παράλληλα, η κανέλα είναι πλούσια και σε αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες θεωρείται πως μειώνουν το οξειδωτικό στρες που προκαλείται στον οργανισμό από τις βλαβερές ελεύθερες ρίζες. Επισημαίνουμε ότι το οξειδωτικό στρες έχει συνδεθεί με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης πολλών χρόνιων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένου και του διαβήτη τύπου 2.
Το πρόβλημα με την κανέλα
Αν και υπάρχει μεγάλος αριθμός μελετών σχετικά με τις επιδράσεις της κανέλας στο σάκχαρο, πρέπει να τονίσουμε ότι κανένα μπαχαρικό δεν είναι δυνατόν να αντικαταστήσει την φαρμακευτική αγωγή, όπου αυτή κρίνεται απαραίτητη.
Το μεγάλο πρόβλημα, ωστόσο, με την κανέλα είναι ότι περιέχει υψηλές ποσότητες μιας ουσίας που λέγεται κουμαρίνη και η οποία σε μεγάλες δόσεις μπορεί να είναι τοξική για το συκώτι, όπως έχει φανεί από πολλές μελέτες σε τρωκτικά.
Ειδικότερα για την κουμαρίνη, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων έχει θέσει ως όριο το 0,1 mg ουσίας ανά κιλό σωματικού βάρους.
Με βάση την περιεκτικότητα κουμαρίνης στην Κασσία, αυτό σημαίνει ότι το όριο θα ήταν περίπου μισό κουταλάκι του γλυκού (2,5 γρ.) κανέλας Κασσίας ημερησίως, για ένα άτομο 75 κιλών. Παρόλα αυτά, πολλοί ειδικοί συστήνουν να μην ξεπερνάτε το 0,5 – 1 γρ. κανέλας την ημέρα, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις η Κασσία μπορεί να έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε κουμαρίνη, πράγμα που είναι δύσκολο να το γνωρίζει ο καταναλωτής.
Γίνεται, λοιπόν, εμφανές ότι όποιος δεν έχει κάποια αλλεργία, μπορεί άφοβα να πασπαλίσει λίγη κανέλα στο ρυζόγαλό του, ωστόσο η πρόσληψη πολύ μεγάλων ποσοτήτων κανέλας και ιδίως σε καθημερινή βάση αποθαρρύνεται.
Φυσικά, δεν είναι εύκολο για το μέσο άνθρωπο να καταναλώσει έστω και μισό κουταλάκι του γλυκού κανέλα ημερησίως μέσω της διατροφής του, επομένως ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται στο εκχύλισμα κανέλας και άλλα συμπληρώματα διατροφής με κανέλα, τα οποία μπορούν να περιέχουν άνω του ορίου ποσότητες κουμαρίνης.
Πέρα, όμως, από τις πιθανές παρενέργειες που θα μπορούσε η κουμαρίνη να προκαλέσει στο ήπαρ, οι διαβητικοί που λαμβάνουν αγωγή διατρέχουν και έναν ακόμα κίνδυνο: την απότομη πτώση του σακχάρου, η οποία πολλές φορές μπορεί να είναι σοβαρή.
Όπως η διδάκτωρ φαρμακολογίας δρ.Nataly Martini τονίζει σε σχετική της αναφορά στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Primary Health Care»:
«Οι ασθενείς που λαμβάνουν αγωγή για το διαβήτη ή άλλα συμπληρώματα που επίσης μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα της γλυκόζης, όπως π.χ. το συμπλήρωμα σκόρδου ή τζίνσενγκ, θα πρέπει να παρακολουθούν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα τους πάρα πολύ στενά. Αλλά και τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα που μπορούν να επηρεάσουν το συκώτι, όπως είναι τα αντιπηκτικά, επίσης πρέπει να προσέχουν γιατί η ταυτόχρονη λήψη τους με τα συμπληρώματα που περιέχουν κανέλα μπορεί να αυξήσει το ρίσκο αιμορραγίας ή/και βλαβών στο ήπαρ».
