Η αίσθηση ότι τα μάτια μας καίνε ή τσούζουν είναι μια κατάσταση που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει και συνήθως οφείλεται σε κάποιον ερεθισμό, ή έλλειψη δακρύων και λίπανσης (ξηροφθαλμία).

Μπορεί να επηρεάζει το ένα ή και τα δύο μάτια, με το «κάψιμο» που νιώθουμε να κυμαίνεται από μια ελαφριά ενόχληση, μέχρι και ένα πολύ έντονο, επώδυνο τσούξιμο που επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητά μας.

Γιατί «καίνε» τα μάτια μου

Πολλοί είναι οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν αίσθημα τσουξίματος ή καύσου στα μάτια. Παρακάτω, θα δείτε τους 11 πιο συχνούς, σύμφωνα με την κλινική του Cleveland:

• Αλλεργίες: Εάν πάσχετε από αλλεργική ρινίτιδα ή κάποια άλλη αλλεργία, τα μάτια σας μπορεί να «καίνε» όταν βρίσκεστε κοντά σε γύρη, σκόνη ή κάποιο άλλο αλλεργιογόνο. Παρόμοια αντίδραση μπορεί να υπάρξει εάν αγγίξετε το αλλεργιογόνο και στην συνέχεια τα μάτια σας.
• Βλεφαρίτιδα: Η βλεφαρίτιδα ουσιαστικά είναι μια φλεγμονή/ενόχληση που εντοπίζεται στις άκρες των βλεφάρων σας. Εάν πάσχετε από βλεφαρίτιδα, πιθανώς θα έχετε παρατηρήσει και άλλα συμπτώματα που συνοδεύουν το τσούξιμο του ματιού, όπως ερεθισμός ή πρήξιμο στο βλέφαρο, εκκρίματα ή και κρούστα (τσίμπλες) που σχηματίζεται γύρω από το μάτι. Πολλές φορές είναι χρόνια (με περιόδους έξαρσης και ύφεσης) και δεν είναι μεταδοτική.
• Ξηροφθαλμία: Η ξηροφθαλμία είναι μια κατάσταση κατά τη οποία τα μάτια δεν παράγουν αρκετά δάκρυα, ή τα δάκρυα εξατμίζονται πολύ γρήγορα, λόγω έλλειψης του ελαιώδους σμήγματος. Συχνά, αλλά όχι πάντα, η αίσθηση καύσου στα μάτια συνοδεύεται με άλλα συμπτώματα όπως είναι η ευαισθησία στο φως, η θολή όραση, ή η αίσθηση ξένου σώματος (σαν να υπάρχει ένας κόκκος άμμου μέσα στο μάτι). Η ίδια η ξηροφθαλμία μπορεί να προκαλείται από μια σειρά διαφορετικούς παράγοντες 9 (π.χ.: πολλές ώρες μπροστά σε οθόνες, φαρμακευτικές αγωγές, αλλεργίες, αυτοάνοσα κ.τ.λ.). Εάν πιστεύετε ότι πάσχετε από ξηροφθαλμία, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας. Εάν δε λάβετε την κατάλληλη καθοδήγηση, το πρόβλημα μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνιο, με σοβαρές επιπτώσεις στην όρασή σας και στην υγεία των ματιών σας.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Είναι πιθανό τα μάτια σας να είναι ευαίσθητα σε συγκεκριμένα χημικά που βρίσκονται σε καθημερινά προϊόντα, με αποτέλεσμα τον ερεθισμό και το τσούξιμο. Κοινοί ερεθιστικοί παράγοντες είναι η χλωρίνη, ο καπνός των τσιγάρων, τα αρώματα, ή τα διάφορα συντηρητικά που υπάρχουν σε καλλωπιστικά και καθαριστικά προϊόντα.
• Χαμηλή υγρασία: Ο ξηρός αέρας μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα στο δέρμα, τα μαλλιά σας αλλά και τα μάτια σας. Συχνά, η αίσθηση αυτή παρατηρείται σε εσωτερικούς χώρους, οι οποίοι θερμαίνονται από κλιματιστικό. Αυτό το πρόβλημα είναι διαφορετικό από την χρόνια ξηροφθαλμία, η οποία παραμένει ανεξαρτήτως του κλίματος.
• Οφθαλμική ροδόχρους νόσος: Στους ασθενείς με τη συγκεκριμένη νόσο παρατηρείται φλεγμονή στα μάτια και το δέρμα γύρω από αυτά. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν ερυθρότητα, πρήξιμο και εκκρίσεις που σχηματίζουν κρούστα. Τα συμπτώματα της ροδόχρου νόσου είναι παρόμοια με εκείνα της βλεφαρίδας, αλλά συνήθως χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη ένταση. Κάποιες φορές, οι ασθενείς έχουν ροδόχρου νόσο και σε άλλα σημεία του προσώπου, όπως η μύτη ή τα μάγουλα.
• Φωτοκερατίτιδα: Πρόκειται για μια επώδυνη, προσωρινή πάθηση, η οποία προκαλείται μετά από έκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου (ή του solarium/laser κ.ά). Ουσιαστικά πρόκειται για έγκαυμα ματιών και συχνά συνοδεύεται με ευαισθησία στο φως, δακρύρροια, πόνο και πρήξιμο. Κάποιες φορές παρατηρούνται συσπάσεις των βλεφάρων και θολή όραση. Εάν πάσχετε από φωτοκερατίτιδα, θα πρέπει να πάτε σε έναν σκοτεινό εσωτερικό χώρο και να βάζετε συχνά σταγόνες στα μάτια σας. Μπορείτε επίσης να λάβετε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν μετά από ένα 24ωρο, επικοινωνήστε με έναν οφθαλμίατρο.
• Επιπεφυκίτιδα: Πρόκειται για έναν από τους συνηθέστερους τύπους οφθαλμολογικής μόλυνσης. Αφορά την εσωτερική μεμβράνη των βλεφάρων (επιπεφυκότας), η οποία μπορεί να έχει μολυνθεί από κάποιο ιό ή μικρόβιο. Τις περισσότερες φορές, παρατηρείται ερυθρότητα, δακρύρροια, εκκρίσεις και κνησμός. Η επιπεφυκίτιδα μπορεί να είναι ιδιαίτερα μεταδοτική, επομένως συνίσταται προσοχή.
• Πτερύγιο ματιού: Στους ασθενείς με πτερύγιο ματιού παρατηρείται μια υπερανάπτυξη ενός ιστού σχήματος πτερυγίου πάνω στον επιπεφυκότα και τον κερατοειδή χιτώνα (το διαφανές παράθυρο στο μπροστινό μέρος του οφθαλμού). Σε πρώτο στάδιο προκαλεί αίσθηση καύσου, ξηροφθαλμία και αίσθηση ξένου σώματος, ενώ στην πορεία, σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όρασης, καθώς ένας όγκος θα αναπτύσσεται στο μάτι.
• Οφθαλμικός έρπης ζωστήρας: Περίπου το 20 – 30% των ασθενών με έρπητα ζωστήρα μπορεί να εμφανίσει και οφθαλμικό έρπη στο ένα ή και στα δύο μάτια. Συνήθως, τα συμπτώματα θυμίζουν εκείνα της επιπεφυκίτιδας. Εάν υποψιάζεστε πως πάσχετε από έρπητα ζωστήρα (π.χ.: εάν υποφέρετε από επώδυνα εξανθήματα στο δέρμα) πρέπει να μιλήσετε άμεσα με τον γιατρό σας, ο οποίος θα αποφασίσει εάν θα λάβετε ειδική θεραπεία.
• Σύνδρομο Sjögren (Σγιόγκρεν): Πρόκειται για ένα αυτοάνοσο νόσημα κατά το οποίο παρατηρείται μείωση της υγρασίας σε μάτια και στόμα. Πρώιμα συμπτώματα είναι η ξηροφθαλμία, η ξηροστομία και πόνοι στις αρθρώσεις.

Τσούξιμο ματιών: Αντιμετώπιση – Πότε να πάτε στον γιατρό

Η θεραπεία του καύσου των ματιών εξαρτάται από το αίτιο που την προκαλεί. Για παράδειγμα, εάν πάσχετε από αλλεργίες συνίσταται η λήψη αντισταμινικών, ενώ η επιπεφυκίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί με ειδικές αντιβιοτικές αλοιφές ή σταγόνες (εάν προκλήθηκε από κάποιο μικρόβιο).

Από την άλλη, εάν η ενόχληση οφείλεται σε μια απλή ξηροφθαλμία, τότε συστήνονται τακτικά διαλείμματα από τις οθόνες, «δάκρυα» για τα μάτια, ή και συμπληρώματα διατροφής με ω-3 λιπαρά οξέα όπως το εικοσιπενταενοϊκό οξύ (EPA) και δοκοσαεξανοϊκό (DHA).

Επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό σας εάν εμφανίζετε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Πυρετός
• Πονοκέφαλος
• Απώλεια όρασης
• Εξάνθημα στο πρόσωπο ή το σώμα
• Ευαισθησία στο φως
• Τσούξιμο στο μάτι που επιμένει, χωρίς να γνωρίζετε το αίτιο