Ένας από τους πιο εκλεκτούς θαλασσινούς μεζέδες είναι τα στρείδια, τα οποία συχνά καταναλώνονται ωμά, ή μάλλον ζωντανά, με λίγο λεμόνι ή ταμπάσκο. Φυσικά, πολλοί είναι εκείνοι που αποφεύγουν τα ωμά οστρακοειδή, είτε επειδή έχουν κάποια αλλεργία είτε επειδή φοβούνται για κάποια πιθανή δηλητηρίαση.
Ως εκ τούτου, αν και τα ωμά όστρακα θεωρούνται από τους λάτρεις της γαστρονομίας ως ένα από τα πιο «γκουρμέ» ορεκτικά που μπορεί κανείς να απολαύσει δίπλα στη θάλασσα (συχνά έναντι ενός τσουχτερού αντιτίμου), είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τρέφονται μέσα από το «φιλτράρισμα» του νερού που κάνουν, κάτι που σημαίνει πως εάν το νερό είναι βρώμικο, τότε μπορεί να μολυνθούν και εκείνα.
Ο κίνδυνος που κρύβουν τα ωμά στρείδια – Ποιοι πρέπει να προσέχουν
Ίσως ο πιο επικίνδυνος παθογόνος μικροοργανισμός που μολύνει τα στρείδια και τους ανθρώπους είναι το σαρκοφάγο βακτήριο vibrio vulnificus, το οποίο μολύνει τουλάχιστον 80.000 άτομα κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, σκοτώνοντας γύρω στους 100 ανθρώπους, σύμφωνα με το CDC. Το συγκεκριμένο βακτήριο κυκλοφορεί και στα νερά της Ευρώπης, ωστόσο δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία σε σχέση με τον αριθμό των κρουσμάτων.
Το vibrio vulnificus ζει σε παράκτια ύδατα και προτιμά τις υψηλότερες θερμοκρασίες του νερού, επομένως οι πληθυσμοί του αυξάνονται μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου. Τα μολυσμένα στρείδια μπορούν να μολύνουν εύκολα και τον άνθρωπο, με το βακτήριο να παραμένει για μέρες στο οστρακοειδές, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να το φέρουν και τα εισαγόμενα στρείδια.
Συνήθως, τα βακτήρια αυτά προκαλούν ήπια νόσο στους υγιείς ανθρώπους που μολύνουν, με γαστρεντερικά συμπτώματα ως επί το πλείστον (διάρροια, εμετός, κοιλιακό άλγος) τα οποία διαρκούν για 1 με 3 ημέρες συνήθως. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ασθενείς εμφανίζουν και πυρετό, με τη νόσο να διαρκεί ακόμα και μια εβδομάδα.
Εντούτοις, τα άτομα που πάσχουν από υποκείμενα νοσήματα, έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν πιο βαριά και να χρειαστεί να νοσηλευτούν στο νοσοκομείο. Σε περίπτωση που η μόλυνση είναι σοβαρή, μπορεί να κριθεί απαραίτητος ο ακρωτηριασμός του ασθενή, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις το βακτήριο μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.
Σύμφωνα με την «Washington Post», εάν ανήκετε σε μια από τις παρακάτω ομάδες, πρέπει να είστε εξαιρετικά προσεκτικοί με τα ωμά στρείδια και τα ωμά οστρακοειδή εν γένει:
- Διαβητικοί
- Άτομα που πάσχουν από νεφρική νόσο
- Ανοσοκατεσταλμένα άτομα ή άτομα που πάσχουν από HIV
- Άτομα που λαμβάνουν ανοσοθεραπεία
«Οι περισσότεροι άνθρωποι που ανήκουν στις παραπάνω ομάδες δεν θα αρρωστήσουν σοβαρά καταναλώνοντας ωμά στρείδια, αλλά τα περισσότερα άτομα που αρρωσταίνουν από το βακτήριο ανήκουν σε αυτές τις ομάδες. Οι ευάλωτοι πληθυσμοί πρέπει να γνωρίζουν ότι είναι σημαντικό να αποφεύγουν τα ωμά στρείδια που προέρχονται από επικίνδυνα νερά» αναφέρει ο Fred Lopez, καθηγητής ιατρικής στο πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα των ΗΠΑ.
Ο ίδιος χαρακτηρίζει ως «επικίνδυνα» τα νερά των κόλπων, όπου οι θερμοκρασίες της θάλασσας είναι υψηλότερες από τους 20 βαθμούς Κελσίου. Μάλιστα, η πολιτεία της Καλιφόρνια πέρυσι απαγόρευσε την πώληση ωμών στρειδιών που συλλέχθηκαν μεταξύ 1 Απριλίου και 31 Οκτωβρίου, εφόσον δεν τους είχε γίνει ειδική αντιβακτηριδιακή επεξεργασία. Όμως, ο καθηγητής προσθέτει ότι λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη πολλές ακτές που θεωρούνταν καθαρές, πλέον περιέχουν το βακτήριο.
Εάν ανήκετε σε κάποια από τις παραπάνω ευπαθείς ομάδες, προτιμήστε ντόπια στρείδια, ζωντανά, καθώς τα νεκρά ενδέχεται να φιλοξενούν πολλά επικίνδυνα βακτήρια. Εάν ψωνίσετε από κάποιο ψαράδικο τα όστρακά σας, μπορείτε να ελέγξετε εάν είναι ακόμα ζωντανά, χτυπώντας το κέλυφός τους. Εάν το κέλυφος κλείσει, τότε το όστρακο είναι ασφαλές για κατανάλωση, όπως αναφέρει ο οργανισμός «Safe Oysters».
Παράλληλα, ένα βασικό πρόβλημα με τα μολυσμένα από vibrio vulnificus στρείδια είναι ότι δεν εμφανίζουν κάποια αλλαγή στην όψη ή τη μυρωδιά, ενώ δυστυχώς το λεμόνι δεν επαρκεί για να σκοτώσει τα βακτήρια που βρίσκονται στο εσωτερικό τους.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι ειδικοί προτείνουν να προτιμάτε μαγειρεμένα στρείδια (τηγανιτά, ψητά ή βραστά), ιδίως εάν δεν ξέρετε την προέλευσή τους, καθώς το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες σκοτώνει τα επικίνδυνα βακτήρια.
