Ο ΕΦΕΤ μέσα σε λίγες μέρες έβγαλε δύο αποφάσεις ανάκλησης καπνιστών προϊόντων ψαριού, μετά από τον εντοπισμό του επικίνδυνου μικροβίου λιστέρια.
Εκτός, από την χθεσινή απόφαση ανάκλησης παρτίδας με συσκευασμένο καπνιστό χέλι, είχε προηγηθεί στα τέλη του Ιουνίου ακόμη μία αντίστοιχη απόφαση από τον ΕΦΕΤ για παρτίδα συσκευασμένης καπνιστής πέστροφας όταν μετά από δειγματοληψία διαπιστώθηκε η παρουσία του παθογόνου μικροοργανισμού λιστέρια στο δείγμα.
Οι δύο ανακλήσεις μέσα σε διάστημα λίγων ημερών, έρχονται να προστεθούν στο πρόσφατο ενημερωτικό σημείωμα που εξέδωσε ο ΕΟΔΥ, σύμφωνα με το οποίο το 2023 καταγράφηκαν 31 κρούσματα λιστερίωσης στην Ελλάδα και τα 11 κατέληξαν (37,9%). Συνολικά, το διάστημα 2004-2023 δηλώθηκαν 266 κρούσματα λιστερίωσης στη χώρα μας. Το φαινόμενο εξακολουθεί να παρατηρείται και το 2024, όπου έως και τις 11/04/2024 δηλώθηκαν 12 κρούσματα λιστερίωσης, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.
Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Food Microbiology, διαπίστωσε ότι τα αλλαντικά, οι έτοιμες σαλάτες και τα μαλακά τυριά είναι τρία από τα τρόφιμα που μολύνονται πιο συχνά από το Listeria monocytogenes, το βακτήριο που προκαλεί λοιμώξεις από λιστερίωση. Οι συγγραφείς της μελέτης εξέτασαν μελέτες σχετικές με τη λιστέρια που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 1990 και 2020 και προσπάθησαν να προσδιορίσουν τον επιπολασμό των βακτηρίων σε πέντε κατηγορίες τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των έτοιμων προς κατανάλωση σαλατών, των αλλαντικών, των μαλακών και ημιμαλακών τυριών, των έτοιμων προς κατανάλωση θαλασσινών και των κατεψυγμένων λαχανικών.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ τα παρακάτω τρόφιμα θεωρούνται υψηλού κινδύνου για μόλυνση από λιστέρια:
- ωμά θαλασσινά, όπως καπνιστό ψάρι, καπνιστά μύδια/στρείδια
- έτοιμες ανάμεικτες σαλάτες με νωπά λαχανικά
- προμαγειρεμένα προϊόντα κρέατος, τα οποία μπορεί να καταναλωθούν χωρίς επιπλέον μαγείρεμα ή ζέσταμα, όπως πατέ, μαγειρεμένα κομμάτια κρέατος ή κοτόπουλου, αλλαντικά
- προπαρασκευασμένα γεύματα που ζεσταίνονται χωρίς να βράσουν
- μη παστεριωμένο γάλα ή γαλακτοκομικά προϊόντα προερχόμενα από μη παστεριωμένο γάλα
- μαλακά παγωτά που δεν είναι συσκευασμένα
- μαλακά τυριά, όπως μπρι, καμαμπέρ, ρικόττα
- σάλτσες για σαλάτες και dips, τα οποία ενδεχομένως έχουν έρθει σε επαφή με ωμά λαχανικά
Εκτός από τα τρόφιμα που αναφέρθηκαν παραπάνω, ο FDA και το CDC προσθέτουν επίσης ότι τα ωμά λαχανάκια Βρυξελλών, οι έτοιμες φρουτοσαλάτες και το πεπόνι είναι μεταξύ των τροφίμων που μπορούν να μολυνθούν με τον παθογόνο μικροοργανισμό λιστέρια.
«Η παστερίωση, το μαγείρεμα και οι περισσότεροι απολυμαντικοί παράγοντες σκοτώνουν το L. monocytogenes», εξηγεί ο FDA. «Ωστόσο, σε ορισμένα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα, όπως τα χοτ ντογκ και τα αλλαντικά, μπορεί να εμφανιστεί μόλυνση μετά από το μαγείρεμα του φαγητού στο εργοστάσιο αλλά πριν συσκευαστεί», καταλήγει ο FDA προτείνοντας τα αλλαντικά και άλλα προϊόντα να θερμαίνονται σε εσωτερική θερμοκρασία τουλάχιστον 73°C πριν από την κατανάλωση.
Τι είναι η λιστερίωση
Η λιστερίωση, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ είναι ένα τροφιμογενές νόσημα, που προκαλείται από το αναερόβιο Gram θετικό βακτήριο Listeria monocytogenes. Η θνητότητα της λιστερίωσης είναι μεγάλη σε σύγκριση με τα άλλα τροφιμογενή νοσήματα. Εκδηλώνεται κατά κανόνα σε εγκύους, νεογέννητα, ηλικιωμένους, καθώς και σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.
Τα συμπτώματα ποικίλλουν από ήπια συμπτώματα γριπώδους συνδρομής ή γαστρεντερίτιδας, μέχρι σοβαρά συμπτώματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα. Το βακτήριο είναι υπεύθυνο κυρίως για την εμφάνιση μεμονωμένων κρουσμάτων, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν περιγραφεί αρκετές επιδημίες, που έχουν προκληθεί από κατανάλωση διαφόρων ειδών τροφίμων όπως μαλακά τυριά, σολωμός, κατεψυγμένα λαχανικά.
