Οι λαμπερές φωτάκια, τα εκλεπτυσμένα στολίδια και το άρωμα του πεύκου: υπάρχει κάτι έμφυτα ανακουφιστικό στη διακόσμηση που συνδέεται με την περίοδο των Χριστουγέννων. Αυτή η παράδοση ξεκίνησε στη Γερμανία τον 16ο αιώνα και εξαπλώθηκε σε άλλες χώρες μέσα στους επόμενους τρεις αιώνες, σύμφωνα με την Encyclopaedia Britannica. Το τεχνητό χριστουγεννιάτικο δέντρο εφευρέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ τα πλαστικά δέντρα που γνωρίζουμε σήμερα εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1950 και 1960.
Παρότι τα τεχνητά δέντρα έχουν αποκτήσει δημοτικότητα λόγω της ευκολίας και της διάρκειας ζωής τους, μελέτες δείχνουν ότι τα φυσικά δέντρα προσφέρουν περισσότερα οφέλη στην ψυχική υγεία. Σύμφωνα με έρευνα του 2018 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Behavioral Sciences, η έκθεση στο φυσικό περιβάλλον μειώνει το ψυχολογικό στρες. «Θα περίμενα ότι η εισαγωγή λίγης φύσης μέσα στο σπίτι θα μας επηρέαζε θετικά», εξήγησε η ψυχολόγος Sonja Peterson-Lewis, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Temple της Φιλαδέλφειας, σε συνέντευξή της στο CNN.
Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι το να περπατάμε συνειδητά σε ένα δάσος μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην ευημερία μας. Μία από αυτές διαπίστωσε ότι το λεγόμενο «λουτρό δάσους», δηλαδή η επίσκεψη σε ένα δάσος με τη συνειδητή χρήση των πέντε αισθήσεων, μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Environmental Health Research έδειξε ότι ακόμα και τα φυτά εσωτερικού χώρου μπορούν να προσφέρουν παρόμοια οφέλη, όπως η μείωση του στρες.
Ο Charlie Hall, καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών Κηπουρικής του Πανεπιστημίου Texas A&M, υπογραμμίζει ότι «η ύπαρξη φυσικού χριστουγεννιάτικου δέντρου έχει σημαντικά οφέλη για την ψυχική υγεία, όπως η μείωση του άγχους και της κατάθλιψης». Εξήγησε ότι «οι άνθρωποι τείνουν να είναι πιο συμπονετικοί παρουσία ζωντανών φυτών μέσα στο σπίτι, και τα χριστουγεννιάτικα δέντρα ταιριάζουν απόλυτα».
Αν επιλέξετε το δέντρο σας από ένα φυτώριο μαζί με τους αγαπημένους σας, τα οφέλη πολλαπλασιάζονται. Η επιλογή ενός δέντρου με άλλους προάγει τη σύνδεση και μας εκθέτει στη φύση, βελτιώνοντας την ψυχολογική μας κατάσταση.
«Το να φέρνουμε ένα φυσικό δέντρο στο σπίτι μας μοιάζει με την εγκατάσταση ενός θεραπευτικού φαρμακείου: ένας ζωντανός οργανισμός που συνεχίζει να εκπέμπει ευεργετικές χημικές ουσίες ακόμα και μετά την κοπή του», εξηγεί η ειδικός στην αρωματοθεραπεία Kim Lahiri.
Το άρωμα ενός χριστουγεννιάτικου δέντρου προέρχεται από τις οικογένειες των τερπενίων και εστέρων. Τα τερπένια είναι αρωματικές ενώσεις που βρίσκονται σε πολλά φυτά, ενώ οι εστέρες είναι χημικές ενώσεις. Τα δέντρα εκπέμπουν κυρίως βορνυλικό οξικό εστέρα και τερπένια όπως το άλφα- και βήτα-πινένιο, καθώς και άλλα όπως το λιμονένιο, το καμφένιο και το άλφα-φαιλανδρένιο.
Αυτές οι ουσίες, εκτός από την υπέροχη μυρωδιά που μας χαρίζουν, είναι ευεργετικές και για την υγεία μας. Για παράδειγμα, το άλφα-πινένιο, που χρησιμοποιείται ευρέως σε αιθέρια έλαια, έχει παραδοσιακά συνδεθεί με τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων.
Παρόλα αυτά, τα τεχνητά δέντρα έχουν και αυτά κάποια πλεονεκτήματα. «Τα πιο σύγχρονα και ρεαλιστικά τεχνητά δέντρα ίσως προσφέρουν κάποια από τα ψυχικά οφέλη των φυσικών δέντρων», παραδέχεται ο Hall. Ωστόσο, ορισμένα οφέλη, όπως η ενίσχυση του ανοσοποιητικού, προσφέρονται μόνο από τα φυσικά δέντρα.
«Τα αειθαλή δέντρα είναι εξαιρετικοί παραγωγοί φυτοκτόνων, μιας χημικής ουσίας που αυξάνει τη δραστηριότητα των φυσικών φονικών κυττάρων. Αυτά τα κύτταρα καταπολεμούν ιώσεις και αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού μας συστήματος», προσθέτει ο ειδικός.
Σύμφωνα με τον Hall, ένα τεχνητό δέντρο είναι προτιμότερο από το καθόλου δέντρο, καθώς μπορεί να ξυπνήσει μνήμες από το παρελθόν μέσω της ξυλώδους ευωδίας του. Αν κάποιος προσθέσει αρωματικά στικ στα τεχνητά δέντρα, μπορεί να ανακαλέσει αυτές τις μνήμες εξίσου καλά με ένα φυσικό δέντρο, σύμφωνα με τη Sally Augustin, ψυχολόγο περιβαλλοντικού σχεδιασμού.
Τέλος, οι ειδικοί συμβουλεύουν ότι, αν μια παράδοση δεν σας προσφέρει ψυχική ευεξία, μπορείτε να την αφήσετε πίσω και να δημιουργήσετε νέες. «Οι παραδόσεις είναι σαν τα Ολυμπιακά ρεκόρ: υπάρχουν για να βελτιώνονται», καταλήγουν.
