Οι επιστήμονες εντόπισαν 13 πρωτεΐνες που μπορεί να συνδέονται με τη γήρανση του εγκεφάλου και θα μπορούσαν μια μέρα να στοχευθούν με θεραπείες αντιγήρανσης.
Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να γνωρίζουμε ακριβώς γιατί αυτές οι πρωτεΐνες συνδέονται με τη γήρανση του εγκεφάλου και αν υποδεικνύουν συγκεκριμένες λύσεις για ασθένειες όπως η άνοια.
Σε μια νέα μελέτη, οι επιστήμονες ανέλυσαν μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου (MRI) από σχεδόν 11.000 άτομα ηλικίας 45 έως 82 ετών. Χρησιμοποίησαν τις μαγνητικές για να υπολογίσουν το «χάσμα ηλικίας του εγκεφάλου» κάθε συμμετέχοντος - ουσιαστικά πόσο διαφέρει η «ηλικία του εγκεφάλου» τους από τη χρονολογική τους ηλικία.
Η ομάδα προσδιόρισε τις ηλικίες του εγκεφάλου των ανθρώπων χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη για να εξετάσει συγκεκριμένα φυσιολογικά χαρακτηριστικά, όπως ο όγκος του εγκεφάλου και η επιφάνεια. Αυτό αποκάλυψε τον βαθμό στον οποίο ο εγκέφαλος των συμμετεχόντων υφίστατο επιταχυνόμενη γήρανση.
Στη συνέχεια, η ομάδα αξιολόγησε τη συγκέντρωση περίπου 3.000 πρωτεϊνών στο αίμα σε 5.000 από τους συμμετέχοντες. Το αίμα συνδέει τον εγκέφαλο με το υπόλοιπο σώμα, επομένως οι αλλαγές στη συγκέντρωση των πρωτεϊνών στο αίμα πρέπει να αντικατοπτρίζουν παρόμοιες αλλαγές στον εγκέφαλο.
Συνολικά, οι ερευνητές εντόπισαν 13 πρωτεΐνες των οποίων οι συγκεντρώσεις στο αίμα συσχετίστηκαν σημαντικά με τη βιολογική ηλικία του εγκεφάλου. Οι πρωτεΐνες που συνδέονταν με παράγοντες που εμπλέκονται στη γήρανση - όπως το κυτταρικό στρες και η φλεγμονή - αυξήθηκαν στο αίμα καθώς αυξανόταν η βιολογική ηλικία του εγκεφάλου. Εν τω μεταξύ, τα επίπεδα πρωτεϊνών που βοηθούν στη διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμπλέκονται στην κυτταρική αναγέννηση, μειώθηκαν καθώς γερνούσαν οι άνθρωποι.
Ο ρόλος της πρωτεΐνης brevican
Από τις πρωτεΐνες που εντόπισε η ομάδα, μία γνωστή ως brevican έδειξε έναν από τους ισχυρότερους δεσμούς με τη βιολογική ηλικία του εγκεφάλου - μειώθηκε σε συγκέντρωση καθώς γερνούσαν οι άνθρωποι και αυτοί οι μειωμένοι αριθμοί έδειξαν ισχυρή συσχέτιση με καταστάσεις όπως η άνοια και το εγκεφαλικό.
Η πρωτεΐνη Brevican είναι γνωστό ότι βοηθά τους νευρώνες να επικοινωνούν μεταξύ τους. Επομένως, αυτό το εύρημα υποστηρίζει προηγούμενη έρευνα που πρότεινε ότι η πρωτεΐνη θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μετρήσιμος δείκτης για την ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
Επιπλέον, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι συγκεντρώσεις των 13 πρωτεϊνών κορυφώθηκαν στο αίμα σε συγκεκριμένες χρονολογικές ηλικίες: 57, 70 και 78. Αυτό μπορεί να αντανακλά «κύματα» γήρανσης του εγκεφάλου που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως σημείο αναφοράς για μελλοντικές παρεμβάσεις αντιγήρανσης, έγραψε η ομάδα σε μια εργασία που δημοσιεύτηκε στις 9 Δεκεμβρίου στο περιοδικό Nature Aging.
Ωστόσο, άλλοι ειδικοί τονίζουν ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει βιασύνη στην εξαγωγή συμπερασμάτων.
Τα ευρήματα των «εγκεφαλικών κυμάτων» δεν είναι μόνο «απροσδόκητα», αλλά «βαίνουν σε αντίθεση με όλα όσα είναι γνωστά για τη γήρανση του εγκεφάλου», κατά την οποία υπάρχει μια συνεχής, σταδιακή μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας και σχετικές αλλαγές στα κύτταρα, αναφέρει ο Mark Mattson, επίκουρος καθηγητής νευροεπιστήμης στο Johns Hopkins School of Medicine, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
