Οι έφηβοι μπορεί να είναι σε θέση να μεταδώσουν ψυχικές διαταραχές ο ένας στον άλλον, σύμφωνα με τους ερευνητές. Σύμφωνα με μια νέα δημοσίευση στο περιοδικό JAMA Psychiatry, μαθητές τάξεων γυμνασίου και λυκείου, που έχουν σχολικούς φίλους με ψυχική διαταραχή είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν και οι ίδιοι κάτι αντίστοιχο αργότερα στη ζωή τους.
Αυτή η συσχέτιση ήταν ακόμα παρούσα ακόμη και όταν ελήφθησαν υπόψιν διάφοροι γονικοί παράγοντες. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης υποδεικνύουν ότι οι ψυχικές διαταραχές μπορεί να μεταδοθούν σε δίκτυα συνομηλίκων εφήβων.
Έρευνες προηγουμένως είχαν δείξει ότι οι ψυχικές διαταραχές μπορεί να επεκταθούν σε μέλη της οικογένειας, ακόμη και σε φίλους μέσα στα κοινωνικά δίκτυα.
Οι ερευνητές στη Φινλανδία εξέτασαν δεδομένα για περισσότερους από 710.000 Φινλανδούς από 860 λύκεια για να προσδιορίσουν εάν η ύπαρξη ενός φίλου με ψυχική διαταραχή επηρεάζει την πιθανότητα ενός ατόμου να αναπτύξει επίσης κάποια ψυχική διαταραχή.
Περίπου 47.000 από την ομάδα είχαν διαγνωστεί με κάποιου είδους ψυχική διαταραχή μέχρι την τελευταία τάξη του δημοτικού, με επιπλέον 167.000, 25% του συνόλου, να έχει διαγνωστεί με αντίστοιχο πρόβλημα κατά τη διάρκεια νέας παρακολούθησης αργότερα στη ζωή τους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπήρχε 5% αύξηση στον συνολικό κίνδυνο να διαγνωστεί με ψυχική διαταραχή ένα άτομο εάν είχε περισσότερους από έναν διαγνωσμένους συμμαθητές, αλλά δεν υπήρχε αυξημένος κίνδυνος για έναν μόνο διαγνωσμένο συμμαθητή.
Η συσχέτιση ήταν ιδιαίτερα ισχυρή κατά το πρώτο έτος παρακολούθησης, με 9% αυξημένο κίνδυνο εάν ένα άτομο είχε έναν διαγνωσμένο συμμαθητή και 18% αυξημένο κίνδυνο εάν είχε περισσότερους από έναν διαγνωσμένους συμμαθητές.
Οι κίνδυνοι ήταν υψηλότεροι για τις διαταραχές της διάθεσης, τις αγχώδεις και τις διατροφικές διαταραχές.
«Βρήκαμε μια συσχέτιση μεταξύ των συνομηλίκων που διαγνώστηκαν με ψυχική διαταραχή κατά την εφηβεία και του αυξημένου κινδύνου διάγνωσης ψυχικής διαταραχής αργότερα στη ζωή», έγραψαν οι ερευνητές.
Σύμφωνα με την Michaela James, ερευνήτρια ψυχικής υγείας στο Πανεπιστήμιο Swansea στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση κακής υγείας και ευεξίας στους νέους.
«Συγκεκριμένα, τα θέματα ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων των συναισθηματικών και συμπεριφορικών δυσκολιών, έχουν αυξηθεί, με τις συναισθηματικές δυσκολίες να επηρεάζουν το 13-15% των παιδιών το 2017-2018 και το 29% των παιδιών το 2021-2022.
Η αυτονομία και η ικανότητα έχουν μειωθεί, ενώ τα ευρήματα αποκαλύπτουν μείωση της σωματικής υγείας μεταξύ 2014 και 2022, όπως αποδεικνύεται από τις μειωμένες ικανότητες στην κολύμβηση και την ποδηλασία.
Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές προτείνουν αρκετούς μηχανισμούς για το πώς αυτές οι ψυχικές διαταραχές μπορούν να μεταδοθούν σε δίκτυα συνομηλίκων, ένας από τους οποίους είναι η ομαλοποίηση των ψυχικών διαταραχών, όπου αυξημένη ευαισθητοποίηση για την ψυχική υγεία και δεκτικότητα στη διάγνωση θα μπορούσε να συμβεί όταν άτομα με διαγνώσεις είναι παρόντα σε κοινωνικά δίκτυα.
Ένας άλλος πιθανός μηχανισμός, ειδικά για διαταραχές όπως η κατάθλιψη, είναι η άμεση διαπροσωπική μετάδοση.
Για ορισμένες διαταραχές, όπως οι διατροφικές διαταραχές, η μετάδοση μπορεί να συμβεί μέσω της κοινωνικής επιρροής των συνομηλίκων, από την οποία οι έφηβοι κινδυνεύουν ιδιαίτερα.
Οι ερευνητές δεν είναι ακόμη σίγουροι σχετικά με το τι οδηγεί σε αυτή τη συσχέτιση και ελπίζουν να διερευνήσουν περαιτέρω πώς και γιατί οι ψυχικές διαταραχές μπορούν να εξαπλωθούν στα κοινωνικά δίκτυα.
«Τα μέτρα πρόληψης και παρέμβασης που λαμβάνουν υπόψη τις πιθανές επιρροές των συνομηλίκων στην ψυχική υγεία της πρώιμης ζωής θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά το φορτίο των ψυχικών διαταραχών στην κοινωνία», επισήμαναν οι ερευνητές.
Απαιτείται ωστόσο, περαιτέρω έρευνα για να αποσαφηνιστούν οι μηχανισμοί που εξηγούν αυτές τις παρατηρούμενες συσχετίσεις.
