Η πρωτεΐνη MYC αποτελεί μέρος της υγιούς κυτταρικής δραστηριότητας, αλλά όταν αναπτύσσονται καρκινικά κύτταρα, ξεφεύγει από τον ελεγχόμενο ρόλο της και βοηθά τον καρκίνο να εξαπλωθεί. Τώρα, οι επιστήμονες μπορεί να έχουν βρει έναν τρόπο να το εμποδίσουν αυτό να συμβεί.
Μέρος του προβλήματος στον περιορισμό της MYC είναι ότι πρόκειται για μια άμορφη πρωτεΐνη, η οποία δεν έχει πραγματικά μία δομή που μπορεί να γίνει στόχος. Αυτό καθιστά δύσκολο για τα φάρμακα να αναγνωρίσουν αποτελεσματικά την MYC και να την «αναγκάσουν» να λειτουργεί σωστά. Ωστόσο, μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Riverside (UCR) κατάφερε να αναπτύξει μία πεπτιδική ένωση που μπορεί να συνδεθεί ή να αλληλεπιδράσει με την MYC και να τη βοηθήσει να τεθεί ξανά υπό έλεγχο.
«Η MYC μοιάζει λιγότερο με τροφή για τα καρκινικά κύτταρα και περισσότερο σαν ένα στεροειδές που προάγει την ταχεία ανάπτυξη του καρκίνου», λέει ο βιοχημικός Min Xue, από το UCR. «Γι’ αυτό η MYC είναι ένοχη στο 75% όλων των περιπτώσεων καρκίνου στον άνθρωπο». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «κανονικά, η δραστηριότητα της MYC ελέγχεται αυστηρά. Στα καρκινικά κύτταρα, γίνεται υπερκινητική και δεν ρυθμίζεται σωστά».
Οι ερευνητές μπόρεσαν να μελετήσουν τις μικρές ποσότητες δομής που έχει η MYC προκειμένου να δημιουργήσουν μια βιβλιοθήκη πεπτιδίων που θα μπορούσαν να κολλήσουν σε αυτή τη δομή. Ένα πεπτίδιο συγκεκριμένα, το NT-B2R, αποδείχθηκε ιδιαίτερα ικανό στην απενεργοποίηση της MYC.
Ο ρόλος των πεπτιδίων στην ανάπτυξη φαρμάκων
Σε δοκιμές που χρησιμοποίησαν μία καλλιέργεια από καρκινικά κύτταρα ανθρώπινου εγκεφάλου, το NT-B2R αποδείχθηκε ότι συνδέεται με επιτυχία με την MYC, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρα ρύθμιζαν πολλά από τα γονίδιά του και τελικά μειώνοντας τον μεταβολισμό και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Είναι λίγο σαν να δένεις τα χέρια κάποιου πίσω από την πλάτη του, εμποδίζοντάς τον να κάνει το οτιδήποτε.
Το κλειδί για την ανακάλυψη ήταν μία παλαιότερη εργασία ερευνητών, οι οποίοι αναγνώρισαν ότι καθώς η δομή και το σχήμα των πεπτιδίων άλλαζαν, αυτά τα μόρια έγιναν καλύτερα στην αλληλεπίδραση με άμορφες πρωτεΐνες - όπως η MYC.
«Τα πεπτίδια μπορούν να λάβουν μια ποικιλία μορφών, σχημάτων και θέσεων. Μόλις τα λυγίσετε και τα συνδέσετε για να σχηματίσουν δακτυλίους, δεν μπορούν να υιοθετήσουν άλλες πιθανές μορφές, επομένως έχουν χαμηλό επίπεδο τυχαιότητας. Αυτό βοηθά στη σύνδεση», λέει ο Xue. «Βελτιώσαμε τη δεσμευτική απόδοση αυτού του πεπτιδίου σε σχέση με προηγούμενες εκδόσεις κατά δύο τάξεις μεγέθους. Αυτό το κάνει πιο κοντά στους στόχους μας για την ανάπτυξη φαρμάκων», πρόσθεσε.
Υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει, αν και αυτά τα πρώτα αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα. Αυτήν τη στιγμή το πεπτίδιο διανέμεται μέσω λιπαρών σφαιρών που ονομάζονται νανοσωματίδια λιπιδίων, τα οποία δεν είναι πραγματικά κατάλληλα για τη χορήγηση φαρμάκων, επομένως αυτό θα πρέπει να αλλάξει. Θα χρειαστεί επίσης να διεξαχθούν αυστηρές δοκιμές σε ανθρώπους, αλλά ίσως οι επιστήμονες έχουν βρει μια μέθοδο για να σταματήσουν έναν από τους τρόπους με τους οποίους ο καρκίνος παρασύρει τις υγιείς βιολογικές διεργασίες για να επιβιώσει. «η MYC αντιπροσωπεύει το χάος, βασικά, επειδή στερείται δομής», διευκρίνισε ο Xue.
«Αυτό, και ο άμεσος αντίκτυπός της σε τόσους πολλούς τύπους καρκίνου, την καθιστούν ένα από τα ιερά δισκοπότηρα της ανάπτυξης φαρμάκων για τον καρκίνο. Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι που είναι τώρα στα χέρια μας», κατέληξε. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Chemical Society.
