Καθώς οι ψηφιακές συσκευές αντικαθιστούν σταδιακά το στυλό και το χαρτί, η τήρηση σημειώσεων με το χέρι γίνεται όλο και πιο σπάνια στα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Η χρήση πληκτρολογίου συνιστάται επειδή είναι συχνά ταχύτερη από το να γράφει κάποιος με το χέρι. Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι το τελευταίο βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου, την ορθογραφική ακρίβεια και την ανάκληση της μνήμης.

Για να διαπιστώσουν αν η διαδικασία σχηματισμού γραμμάτων με το χέρι είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου, ερευνητές στη Νορβηγία διερεύνησαν τα υποκείμενα νευρωνικά δίκτυα που εμπλέκονται και στους δύο τρόπους γραφής.

«Δείξαμε ότι όταν γράφουμε με το χέρι, τα μοτίβα συνδεσιμότητας του εγκεφάλου είναι πολύ πιο περίπλοκα από ό,τι όταν γράφουμε με το πληκτρολόγιο», δήλωσε η καθηγήτρια Audrey van der Meer, ερευνήτρια εγκεφάλου στο Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας και συν-συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Psychology.

«Αυτή η εκτεταμένη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου είναι γνωστό ότι είναι ζωτικής σημασίας για το σχηματισμό μνήμης και για την κωδικοποίηση νέων πληροφοριών και, ως εκ τούτου, είναι ευεργετική για τη μάθηση», πρόσθεσε.

Το στυλό είναι ισχυρότερο από το πληκτρολόγιο

Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα EEG από 36 φοιτητές πανεπιστημίου, στους οποίους ζητήθηκε επανειλημμένα να γράψουν ή να πληκτρολογήσουν μια λέξη που εμφανιζόταν σε μια οθόνη. Όταν έγραφαν, χρησιμοποιούσαν ένα ψηφιακό στυλό για να γράφουν με καλλιγραφικά γράμματα απευθείας σε μια οθόνη αφής. Όταν πληκτρολογούσαν, χρησιμοποιούσαν ένα μόνο δάχτυλο για να πατήσουν τα πλήκτρα σε ένα πληκτρολόγιο.

Τα ΗΕΓ υψηλής πυκνότητας, τα οποία μετρούν την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο χρησιμοποιώντας 256 μικρούς αισθητήρες ραμμένους σε ένα δίχτυ και τοποθετημένους πάνω από το κεφάλι, καταγράφηκαν για πέντε δευτερόλεπτα για κάθε προτροπή.

Η συνδεσιμότητα διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου αυξήθηκε όταν οι συμμετέχοντες έγραφαν με το χέρι, αλλά όχι όταν δακτυλογραφούσαν. «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι οι οπτικές και κινητικές πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω των επακριβώς ελεγχόμενων κινήσεων του χεριού κατά τη χρήση ενός στυλό συμβάλλουν εκτενώς στα μοτίβα συνδεσιμότητας του εγκεφάλου που προάγουν τη μάθηση», δήλωσε η van der Meer.

Παρόλο που οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν ψηφιακά στυλό για χειρόγραφη γραφή, οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα αποτελέσματα αναμένεται να είναι τα ίδια όταν χρησιμοποιούν ένα πραγματικό στυλό σε χαρτί.

Υπάρχουν διαφορές στην εγκεφαλική δραστηριότητα όταν γράφουμε με το χέρι

«Αποδείξαμε ότι οι διαφορές στην εγκεφαλική δραστηριότητα σχετίζονται με τον προσεκτικό σχηματισμό των γραμμάτων όταν γράφουμε με το χέρι, ενώ κάνουμε μεγαλύτερη χρήση των αισθήσεων», εξήγησε η van der Meer. Δεδομένου ότι η κίνηση των δακτύλων που πραγματοποιείται κατά τον σχηματισμό των γραμμάτων είναι αυτή που προάγει τη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου, η γραφή με το χέρι αναμένεται επίσης να έχει παρόμοια οφέλη για τη μάθηση με την καλλιγραφική γραφή.

Αντίθετα, η απλή κίνηση του επανειλημμένου χτυπήματος ενός πλήκτρου με το ίδιο δάχτυλο είναι λιγότερο διεγερτική για τον εγκέφαλο. «Αυτό εξηγεί επίσης γιατί τα παιδιά που έχουν μάθει να γράφουν και να διαβάζουν σε tablet, μπορεί να δυσκολεύονται να διακρίνουν μεταξύ γραμμάτων που είναι είδωλα το ένα του άλλου, όπως το «b» και το «d». Κυριολεκτικά δεν έχουν νιώσει με το σώμα τους πώς είναι να παράγουν αυτά τα γράμματα», δήλωσε.

Τα ευρήματά τους καταδεικνύουν την ανάγκη να δοθεί στους μαθητές η ευκαιρία να χρησιμοποιούν στυλό, αντί να τους βάζουν να πληκτρολογούν κατά τη διάρκεια του μαθήματος, δήλωσαν οι ερευνητές. Κατευθυντήριες γραμμές για να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές λαμβάνουν τουλάχιστον μια ελάχιστη διδασκαλία γραφής με το χέρι θα μπορούσε να είναι ένα επαρκές βήμα. Για παράδειγμα, η εκπαίδευση στην καλλιγραφική γραφή έχει επανέλθει σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ στην αρχή της χρονιάς.

Παράλληλα, είναι επίσης σημαντικό να συμβαδίζουμε με τις συνεχώς εξελισσόμενες τεχνολογικές εξελίξεις, προειδοποίησαν. Αυτό περιλαμβάνει την ευαισθητοποίηση σχετικά με το ποιος τρόπος γραφής προσφέρει περισσότερα πλεονεκτήματα υπό ποιες συνθήκες.

«Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι φοιτητές μαθαίνουν περισσότερα και θυμούνται καλύτερα όταν κρατούν χειρόγραφες σημειώσεις σε διαλέξεις, ενώ η χρήση υπολογιστή με πληκτρολόγιο μπορεί να είναι πιο πρακτική όταν γράφουν ένα μακροσκελές κείμενο ή δοκίμιο», κατέληξε η van der Meer.