Αν ναι, να ξέρετε ότι δεν είστε οι μόνοι. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι τηλεδιασκέψεις «εκτοξεύτηκαν» αφού λόγω των περιοριστικών μέτρων και της επιβολής κοινωνικών αποστάσεων η χρήση αυτής της τεχνολογίας έγινε κάτι περισσότερο από απαραίτητη. Ωστόσο, μέσα από όλο αυτό φτάσαμε στο φαινόμενο που ονομάζεται «κόπωση με zoom», μία κατάσταση εξάντλησης την οποία αναφέρουν όσοι αισθάνονται ταλαιπωρημένοι μετά από βιντεοκλήσεις.
Μια πρόσφατη μελέτη παρακολούθησης του εγκεφάλου έρχεται να επιβεβαιώσει τα παραπάνω. Η μελέτη εντόπισε μία σύνδεση μεταξύ των τηλεδιασκέψεων σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και των σωματικών συμπτωμάτων που συνδέονται με την κόπωση.
Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Scientific Reports, αναζήτησε φυσιολογικά σημάδια κόπωσης σε 35 φοιτητές που παρακολουθούσαν διαλέξεις μηχανικής σε αυστριακό πανεπιστήμιο. Η μισή τάξη παρακολούθησε τη διάλεξη διάρκειας 50 λεπτών μέσω τηλεδιάσκεψης, ενώ ακολούθησε μια διάλεξη διά ζώσης την επόμενη εβδομάδα. Η άλλη μισή παρακολούθησε πρώτα την διάλεξη διά ζώσης και μετά διαδικτυακά.
Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) και ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) τα οποία κατέγραψαν την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο και τους καρδιακούς τους ρυθμούς. Συμμετείχαν επίσης σε έρευνες σχετικά με τη διάθεσή τους και τα επίπεδα κόπωσης. Οι ερευνητές αναζήτησαν σωματικές αλλαγές που σχετίζονται με την πνευματική κόπωση, συμπεριλαμβανομένων των χαρακτηριστικών εγκεφαλικών κυμάτων, του μειωμένου καρδιακού παλμού και των ενδείξεων ότι το νευρικό σύστημα μπορεί να προσπαθεί να αντισταθμίσει την αυξανόμενη εξάντληση κατά τη διάρκεια της διάλεξης.
Οι διαφορές που παρατηρήθηκαν
Υπήρχαν «αξιοσημείωτες» διαφορές μεταξύ των προσωπικών και των διαδικτυακών ομάδων, γράφουν οι ερευνητές. Η κούραση των συμμετεχόντων στα βίντεο αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας και οι εγκεφαλικές τους καταστάσεις έδειχναν ότι δυσκολεύονταν να δώσουν προσοχή. Οι διαθέσεις των ομάδων διέφεραν επίσης, με τους συμμετέχοντες που παρακολούθησαν τη διάλεξη διά ζώσης να αναφέρουν ότι ένιωθαν πιο ζωηροί, πιο χαρούμενοι και πιο δραστήριοι. Από την άλλη, οι διαδικτυακοί συμμετέχοντες επεσήμαναν ότι ένιωθαν κουρασμένοι, νυσταγμένοι και «μπουχτισμένοι».
Συνολικά, γράφουν οι ερευνητές, η μελέτη προσφέρει στοιχεία για το φυσικό κόστος της τηλεδιάσκεψης και προτείνει ότι «θα πρέπει να θεωρείται ως συμπλήρωμα της διά ζώσης αλληλεπίδρασης, αλλά όχι ως υποκατάστατο». Επίσης, λένε ότι η έρευνα θα πρέπει να αναπαραχθεί σε επιχειρηματικά περιβάλλοντα και σπίτια για να αποκτήσουν μια πιο ακριβή αίσθηση του πώς αυτές οι συνεδρίες επηρεάζουν τους συμμετέχοντες, απαιτώντας περαιτέρω μελέτες που περιλαμβάνουν περισσότερα τμήματα του εγκεφάλου και μια ευρύτερη βάση συμμετεχόντων.
Η έρευνα διεξήχθη ως μέρος του «Technostress in Organizations», ενός project που χρηματοδοτείται από την Αυστρία και είναι αφιερωμένο στη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με το πώς η τεχνολογία επηρεάζει το ανθρώπινο σώμα και τον εγκέφαλο.