Τα αγχολυτικά είναι φάρμακα που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα για να παράγουν ένα ηρεμιστικό αποτέλεσμα και χρησιμοποιούνται κυρίως για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του άγχους και της αϋπνίας, αλλά και για άλλες παθήσεις διαφόρων ειδών. Διατίθενται πάντα με ιατρική συνταγή.

Η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι η μόνη διαθέσιμη επιλογή για τις αγχώδεις διαταραχές- ανάλογα με την κατάσταση του κάθε ασθενούς, η γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχολογική θεραπεία είναι επίσης πολύ χρήσιμη. Και οι δύο τύποι θεραπείας χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό ή ξεχωριστά.

Τα περισσότερα από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς αυτούς ανήκουν στην ομάδα των βενζοδιαζεπινών. Όταν χορηγούνται σωστά και υπό ιατρική παρακολούθηση, είναι πολύ αποτελεσματικά και καλά ανεκτά, αλλά η κατάχρηση μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες - ορισμένες από αυτές σοβαρές - και πρέπει να λαμβάνονται προφυλάξεις.

Οι παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν υπνηλία, ζάλη, σύγχυση και προβλήματα μνήμης.

Βενζοδιαζεπίνες: τύποι, τρόπος χρήσης και προφυλάξεις

Οι βενζοδιαζεπίνες μειώνουν τη νευρωνική διεγερσιμότητα και έχουν αγχολυτική, υπνωτική, μυοχαλαρωτική και αντιεπιληπτική δράση. Μπορούν να προκαλέσουν μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη εξάρτηση και ανοχή. Αυτό σημαίνει ότι, προκειμένου να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα, η δόση πρέπει να αυξάνεται προοδευτικά. Εάν η χορήγησή τους διακοπεί απότομα, αναπτύσσεται στερητικό σύνδρομο.

Εντός αυτής της οικογένειας, μπορούν να διακριθούν δύο κύριες ομάδες:

• Βενζοδιαζεπίνες που έχουν μικρή διάρκεια δράσης (μεταξύ 2 και 10 ωρών).
• Βενζοδιαζεπίνες με μεγαλύτερη διάρκεια δράσης (η δράση τους διαρκεί περισσότερο από 12 ώρες).

Διαφορές μεταξύ αγχολυτικών και αντικαταθλιπτικών

Τα αγχολυτικά και τα αντικαταθλιπτικά είναι διαφορετικά φάρμακα. Όπως υποδηλώνει και το όνομά τους, τα αγχολυτικά χρησιμοποιούνται κυρίως για τη θεραπεία του άγχους, ενώ τα αντικαταθλιπτικά, όπως η φλουοξετίνη (Prozac), έχουν σχεδιαστεί για τη θεραπεία της κατάθλιψης, αν και μπορούν επίσης να είναι αποτελεσματικά κατά του άγχους.

Στα άτομα με κατάθλιψη, τα αγχολυτικά συνταγογραφούνται γενικά για τη μείωση του άγχους στην οξεία φάση και για σύντομο, περιορισμένο χρονικό διάστημα, ενώ τα αντικαταθλιπτικά χρησιμοποιούνται για παρατεταμένο χρονικό διάστημα για τον έλεγχο ολόκληρου του φάσματος των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και την πρόληψη της υποτροπής.