Μια πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι περίπου 1 στους 3 ανθρώπους βιώνει μία κατάσταση, η οποία ονομάζεται «μισοκινησία», δηλαδή πρόκειται για μία «αντίδραση ενόχλησης προς τις κινήσεις που κάνει κάποιος».
Η μισοκινησία σχετίζεται με μια άλλη γνωστή κατάσταση, τη μισοφωνία, κατά την οποία οι άνθρωποι νιώθουν έντονο εκνευρισμό ή ακόμη και θυμό όταν ακούνε συγκεκριμένους επαναλαμβανόμενους ήχους, όπως το μάσημα ή το ροχαλητό. Η διαφορά εδώ είναι ότι τα ερεθίσματα της μισοκινησίας είναι οπτικά, δηλαδή αφορούν τις κινήσεις και όχι τους ήχους.
Πώς ανακαλύφθηκε το φαινόμενο;
Παρόλο που πολλοί άνθρωποι βιώνουν αυτή την αντίδραση, η επιστημονική έρευνα γύρω από τη μισοκινησία ήταν περιορισμένη μέχρι πρόσφατα. Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά αποφάσισε να μελετήσει το φαινόμενο σε βάθος, μέσα από μια σειρά πειραμάτων με τη συμμετοχή περισσότερων από 4.100 ατόμων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μισοκινησία είναι πολύ πιο συχνή απ’ ό,τι νομίζαμε, και δεν αφορά μόνο άτομα με κάποια νευρολογική ή ψυχολογική διαταραχή. Αντίθετα, φαίνεται να είναι μια συνηθισμένη κοινωνική δυσκολία που επηρεάζει πολλούς ανθρώπους στην καθημερινότητά τους.
Γιατί κάποιοι είναι πιο ευαίσθητοι;
Η ένταση της μισοκινησίας διαφέρει από άτομο σε άτομο. Κάποιοι απλώς ενοχλούνται λίγο, ενώ άλλοι νιώθουν έντονο εκνευρισμό, άγχος ή ακόμα και θυμό όταν βλέπουν κάποιον να κουνιέται νευρικά. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τις κοινωνικές τους συναναστροφές, την απόδοσή τους στη δουλειά ή τις σπουδές, ακόμα και το πόσο απολαμβάνουν την παρέα με άλλους.
Μάλιστα, υπάρχουν άνθρωποι που αποφεύγουν κοινωνικές δραστηριότητες επειδή γνωρίζουν ότι η παρουσία ατόμων που κουνιούνται νευρικά θα τους προκαλέσει δυσφορία.
Τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας;
Οι επιστήμονες προσπάθησαν να καταλάβουν γιατί ακριβώς συμβαίνει αυτό, εξετάζοντας αν οι άνθρωποι με μισοκινησία έχουν αυξημένη οπτική ευαισθησία, δηλαδή αν δυσκολεύονται να αγνοήσουν περισπασμούς στο οπτικό τους πεδίο. Μέχρι στιγμής, όμως, τα ευρήματα δεν είναι ξεκάθαρα.
Μια άλλη θεωρία είναι ότι εμπλέκονται οι κατοπτρικοί νευρώνες, οι ίδιοι που ενεργοποιούνται όταν βλέπουμε κάποιον να χτυπάει και νιώθουμε, έστω και για μια στιγμή, τον πόνο του. Με τον ίδιο τρόπο, οι άνθρωποι με μισοκινησία ίσως «καθρεφτίζουν» την ψυχολογία εκείνων που κινούνται νευρικά.
Και επειδή το συνεχές κούνημα συνδέεται συχνά με άγχος ή νευρικότητα, αυτοί που το παρατηρούν μπορεί να το απορροφούν και να αρχίζουν να αισθάνονται άβολα.
Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα;
Μια πιο πρόσφατη έρευνα το 2024 πρότεινε ότι το πρόβλημα δεν είναι η αρχική απόσπαση της προσοχής, αλλά η δυσκολία κάποιων ανθρώπων να «ξεκολλήσουν» το βλέμμα τους από τη νευρική κίνηση που τους ενοχλεί.
Αν και χρειαζόμαστε περισσότερες μελέτες για να κατανοήσουμε καλύτερα το φαινόμενο, ένα είναι σίγουρο: η μισοκινησία δεν είναι σπάνια και δεν είναι αποκύημα της φαντασίας κάποιων ευαίσθητων ανθρώπων. Αν ανήκετε σε αυτούς που νιώθουν έντονη ενόχληση όταν βλέπουν άλλους να κουνιούνται νευρικά, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι, και ότι υπάρχει επιστημονική εξήγηση για αυτό που νιώθετε.
