Το να προσπαθείς να μειώσεις το άγχος τρώγοντας και πίνοντας αποτελεί ένδειξη ότι η όρεξή σου είναι εκτός ελέγχου. Αυτή η επιθυμία σε οδηγεί στην υπερβολική κατανάλωση φαγητού και ποτού, με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους και όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται, όχι μόνο όσον αφορά την εξωτερική εμφάνιση, αλλά και την αύξηση των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης τύπου 2, μεταξύ άλλων ασθενειών.

Αυτό το φαγητό λόγω άγχους, που συνήθως περιλαμβάνει λαχτάρα για γλυκά και άλλα ανθυγιεινά τρόφιμα, είναι αυτό που ονομάζεται συναισθηματική πείνα, εξηγεί ο Carlos Apocada, ψυχολόγος διατροφής και αθλητισμού από την κλινική Nutrium. Σε αυτή την περίπτωση, η κατανάλωση τροφής χάνει τη βασική της λειτουργία, που είναι η θρέψη του οργανισμού, και γίνεται μια πηγή θετικών συναισθημάτων. Με άλλα λόγια, τρώμε για να «νιώσουμε καλύτερα ή, ακόμη χειρότερα, ως μέθοδο διαφυγής από απειλητικές καταστάσεις στο περιβάλλον μας».

Στην κουλτούρα μας, το φαγητό και το ποτό συνήθως συνδέονται με τη διασκέδαση, τη χαλάρωση και την ευχαρίστηση. Επομένως, όταν αντιμετωπίζουμε αρνητικά συναισθήματα, το να τρώμε συναισθηματικά σημαίνει ότι καταφεύγουμε στο φαγητό για να δημιουργήσουμε αυτό το ευχάριστο συναίσθημα.

Πώς να ξεχωρίσετε τη συναισθηματική πείνα από τη φυσική

Όταν πεινάμε φυσιολογικά, το αίσθημα της πείνας δεν εμφανίζεται ξαφνικά, όπως στη συναισθηματική πείνα, αλλά σταδιακά. Επιπλέον, εμφανίζεται μετά από αρκετές ώρες χωρίς φαγητό και εξαφανίζεται όταν έχουμε φάει και νιώθουμε χορτάτοι. Αντίθετα, η συναισθηματική πείνα δεν σχετίζεται με το χρόνο και επιμένει ακόμα και αφού έχουμε φάει και χορτάσει. Όταν καλύπτουμε τη φυσική πείνα, νιώθουμε ικανοποίηση. Αντίθετα, η συναισθηματική πείνα προκαλεί ενοχές.

Τρόφιμα που βοηθούν στη μείωση του άγχους και της κορτιζόλης

Το χρόνιο στρες αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Αυτό ενισχύει την ανάγκη για κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε θερμίδες, όπως μπισκότα, παγωτά ή πατατάκια.

«Υπάρχουν πολλά τρόφιμα που έχουν δείξει την ικανότητά τους να μειώνουν την κορτιζόλη, όπως αυτά που είναι πλούσια σε Ωμέγα-3: λιπαρά ψάρια, καρύδια, σπόροι, καθώς και όσπρια, φρούτα και λαχανικά, ορισμένα ροφήματα…», απαριθμεί ο Apocada. Και προσθέτει: «Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να πούμε ότι η λεγόμενη ‘υγιεινή διατροφή’ είναι αυτή που μας βοηθά στη μείωση της κορτιζόλης και στην αύξηση της σεροτονίνης».

Ωστόσο, ο ψυχολόγος σημειώνει ότι για να λυθεί αυτό το πρόβλημα, το άτομο πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του στρες. «Το να προτείνουμε τρόφιμα που βοηθούν στη μείωση της κορτιζόλης, χωρίς να επικεντρωνόμαστε στα προβλήματα που προκαλούν το στρες, αποτελεί μια βραχυπρόθεσμη λύση που απλώς εξαφανίζει τα συμπτώματα, χωρίς να λύνει το πρόβλημα που τα προκαλεί».

Ο ειδικός θεωρεί κρίσιμο να «αναλυθούν οι πιθανές αιτίες του στρες και να επικεντρωθούμε σε τρόπους αντιμετώπισης, τεχνικές χαλάρωσης κ.λπ., και αλλαγές στον τρόπο ζωής που θα μας βοηθήσουν σε αυτή τη διαδικασία: σωματική άσκηση, διαλογισμός…».

Συστάσεις για να μην τρώτε υπό πίεση

Ο ειδικός συνιστά, πρώτα απ’ όλα, να μάθουμε να εντοπίζουμε τις καταστάσεις στις οποίες προκαλείται αυτή η συναισθηματική πείνα. «Το να μπορούμε να σταματήσουμε τη διαδικασία στις πρώτες φάσεις της διευκολύνει τα μέτρα που πρέπει να πάρουμε. Σε αυτό το πλαίσιο, ένα ημερολόγιο συναισθημάτων μπορεί να μας φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο».

Αφού εντοπίσουμε ότι η διαδικασία έχει ξεκινήσει, μπορούμε να ακολουθήσουμε πολλές επιλογές:

• Ασκήσεις ανακατεύθυνσης της προσοχής
• Τεχνικές αναπνοής
• Πρακτικές ενσυνειδητότητας
• Υγιεινές εναλλακτικές λύσεις: «Μπορώ να έχω μαζί μου ένα υγιεινό σνακ, όπως ξηρούς καρπούς, που θα μου χρησιμεύσουν ως επιλογή όταν εμφανιστεί η συναισθηματική πείνα. Επίσης, μπορώ να χρησιμοποιήσω τσίχλες ή να πιω νερό, αλλά αυτό εξαρτάται από το τι βοηθά περισσότερο κάθε άτομο».