«Μην τρως αυτό το τρόφιμο γιατί παχαίνει», «αυτό το προϊόν είναι το καλύτερο για αδυνάτισμα», «πρόσεχε την υπερβολική κατανάλωση αυτής της βιταμίνης», «μην αγοράζεις τρόφιμα με αυτό το συστατικό στην ετικέτα»… Σου φαίνονται οικεία; Πολλοί άνθρωποι που επιθυμούν να φροντίσουν τη διατροφή τους αισθάνονται κατακλυσμένοι από τα αμέτρητα μηνύματα που λαμβάνουν συνεχώς.

Η ανησυχία για μια υγιεινή διατροφή είναι φυσιολογική και, μάλιστα, χρήσιμη. Το πρόβλημα ξεκινά όταν το ενδιαφέρον αυτό εξελίσσεται σε εμμονή, που μπορεί να οδηγήσει σε παθολογικές καταστάσεις. Σε αυτή την περίπτωση, όλα τα «καμπανάκια» πρέπει να χτυπήσουν.

Η διαιτολόγος-διατροφολόγος Σαλένα Σάινθ εξηγεί το φαινόμενο του «διατροφικού burnout», το οποίο παρατηρεί ολοένα και πιο συχνά στους πελάτες της. Ο όρος burnout χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει τη χρόνια επαγγελματική εξάντληση. Ωστόσο, στη διατροφή, το «διατροφικό burnout» αναφέρεται στην εξάντληση, τόσο σωματική όσο και ψυχική, που μπορεί να βιώσει κάποιος εξαιτίας της υπερβολικής ενασχόλησης με τη διατροφή και τις υγιεινές συνήθειες, οδηγώντας σε συναισθηματικές ή διατροφικές διαταραχές.

Αιτίες του «διατροφικού burnout»

Σύμφωνα με τη Σάινθ, ένας από τους βασικούς παράγοντες που προκαλούν το φαινόμενο είναι η υπερπληροφόρηση σχετικά με τη διατροφή. «Οι διάφοροι ειδικοί έχουν αντικρουόμενες απόψεις: κάποιοι υποστηρίζουν ότι η διαλείπουσα νηστεία είναι η λύση για όλα, άλλοι ότι η αποφυγή υδατανθράκων φέρνει την ευτυχία και το ιδανικό σώμα, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που επιμένουν ότι για να αποδώσει κανείς στη γυμναστική, πρέπει να καταναλώνει detox ροφήματα. Όλα αυτά προκαλούν σύγχυση και εξάντληση στους ανθρώπους», εξηγεί.

Επιπλέον, η αυστηρότητα γύρω από τις διατροφικές επιλογές και τις υπερβολικά εντατικές μορφές άσκησης αυξάνει το άγχος, σύμφωνα με την ειδικό. «Η διατροφή έχει καταντήσει να μοιάζει με απροειδοποίητο τεστ, κάτι που προκαλεί συναισθηματική και διατροφική πίεση».

Σημάδια προειδοποίησης

Τα πιο χαρακτηριστικά σημάδια του «διατροφικού burnout» περιλαμβάνουν:

• Ψυχική εξάντληση.
• Άγχος κατά την επιλογή τροφίμων, ακόμα και για τις εβδομαδιαίες αγορές.
• Ευερεθιστότητα και αίσθημα ενοχής σχετικά με την κατανάλωση φαγητού.
• Συμβουλές για την αποφυγή του διατροφικού άγχους

Η Σάινθ προειδοποιεί ότι το διατροφικό burnout μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη απροθυμία για φροντίδα του εαυτού, με περιόδους έντονης εμμονής να εναλλάσσονται με στιγμές πλήρους αδιαφορίας. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ενδέχεται να προκαλέσει επεισόδια υπερφαγίας. Για να προληφθεί ή να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, προτείνει:

Περιορισμός της υπερπληροφόρησης: Αποφύγετε να λαμβάνετε μη φιλτραρισμένες πληροφορίες ή γενικεύσεις για τη διατροφή. «Η διατροφή πρέπει να είναι εξατομικευμένη και να λαμβάνει υπόψη τόσο τις φυσικές όσο και τις συναισθηματικές ανάγκες του ατόμου, αλλά και τις καθημερινές του συνθήκες, όπως το περιβάλλον και ο διαθέσιμος χρόνος», σημειώνει.

Αποφυγή ριζοσπαστικών προσεγγίσεων: «Δεν υπάρχουν “κακά” τρόφιμα από μόνα τους. Η συνολική καθημερινή διατροφική συμπεριφορά καθορίζει την υγεία μας», τονίζει. Η ειδικός προειδοποιεί επίσης για τις εξαντλητικές δίαιτες που μπορεί να προκαλέσουν ελλείψεις.

Απόλαυση χωρίς ενοχές: Είναι σημαντικό να μάθουμε να χαλαρώνουμε και να απολαμβάνουμε το φαγητό μας, χωρίς να μετράμε συνεχώς θερμίδες ή να αναλύουμε τη θρεπτική του σύνθεση.

Η Σάινθ υπογραμμίζει ότι η διατροφή δεν πρέπει ποτέ να αποτελεί πηγή άγχους, αλλά έναν τρόπο να προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλα όσα χρειάζεται για να νιώθει καλά.