Πολλοί είναι οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν αμνησία ή ακόμα και άνοια. Ένας από αυτούς είναι και η έλλειψη βιταμίνης Β12. «Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει γνωστική εξασθένηση, συμπεριλαμβανομένων των βλαβών στη σκέψη», λέει ο Δρ Scott Kaiser, γηριατρός και διευθυντής της Γηριατρικής Γνωσιακής Υγείας για το Ινστιτούτο Νευροεπιστημών Ειρηνικού στη Σάντα Μόνικα, Καλιφόρνια. «Μία τέτοια κατάσταση μπορεί να μοιάζει με τα πρώτα σημάδια άνοιας», προσθέτει.
Μάλιστα, οι ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό να έχουν πρόβλημα στην πλήρη απορρόφηση της βιταμίνης Β12, θέτοντάς τους σε κίνδυνο ανεπάρκειας. Γι' αυτό οι γιατροί λένε ότι το όριο της βιταμίνης Β12 θα πρέπει να ελέγχεται τακτικά από τα άτομα που φροντίζουν ηλικιωμένους. Σε αντίθεση με την άνοια, αυτό είναι ένα ζήτημα υγείας που μπορεί να αντιστραφεί.
Ποια είναι όμως τα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης Β12 και πώς μπορείτε να την ξεχωρίσετε από την άνοια; Οι γιατροί εξηγούν.
Τι είναι η βιταμίνη Β12
Η βιταμίνη Β12 είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που υπάρχει φυσικά σε ορισμένα τρόφιμα, αν και είναι επίσης διαθέσιμη ως συμπλήρωμα διατροφής. Αυτή η βιταμίνη βοηθά το σώμα να παράγει DNA και επίσης παίζει ρόλο στην ανάπτυξη και λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, το οποίο περιλαμβάνει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.
Το σώμα δεν μπορεί να παράγει βιταμίνη Β12, επομένως πρέπει να τη λαμβάνετε από εξωτερικές πηγές όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, τα εμπλουτισμένα τρόφιμα και φυσικά τα συμπληρώματα διατροφής. Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται 2,4 μικρογραμμάρια βιταμίνης Β12 την ημέρα, αν και οι αριθμοί είναι ελαφρώς υψηλότεροι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Αιτίες ανεπάρκειας βιταμίνης Β12
«Το να ακολουθεί κάποιος μια vegan δίαιτα για χρόνια είναι ένα θέμα», λέει η Deborah Cohen, D.C.N., αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα κλινικών και προληπτικών επιστημών διατροφής στο Πανεπιστήμιο Rutgers School of Health Professions.
Ωστόσο, η Cohen λέει ότι υπάρχουν πολλοί ακόμη παράγοντες κινδύνου σχετικά με την ανεπάρκεια βιταμίνης Β12, συμπεριλαμβανομένης της λήψης του φαρμάκου μεταφορμίνη για τον διαβήτη και ορισμένων φαρμάκων για τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (GERD). «Αυτά τα φάρμακα μειώνουν την έκκριση του ενδογενούς παράγοντα - μιας πρωτεΐνης που εκκρίνεται από τα κύτταρα στο στομάχι και είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά της Β12 από το στομάχι στο τελευταίο μέρος του λεπτού εντέρου, όπου απορροφάται», εξηγεί η Cohen.
Άτομα που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στομάχου για απώλεια βάρους, ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και άτομα με γαστρεντερικές παθήσεις όπως η νόσος του Crohn και η κοιλιοκάκη διατρέχουν επίσης κίνδυνο για ανεπάρκεια Β12.
Συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης Β12
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 έχει μερικά χαρακτηριστικά συμπτώματα, σύμφωνα με τους γιατρούς:
- Ελλειψη ενέργειας
- Ψυχική κόπωση
- Ναυτία, έμετος ή διάρροια
- Έλλειψη όρεξης
- Απώλεια βάρους
- Κιτρινωπό δέρμα
«Η Β12 είναι απαραίτητη για την παραγωγή ενέργειας», λέει ο Δρ Amit Sachdev, ιατρικός διευθυντής στο Τμήμα Νευρολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Η πιο κοινή συνέπεια της ανεπάρκειας Β12 είναι η κόπωση», διευκρινίζει.
Τα άτομα με ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να ξεχνούν, να έχουν σύγχυση και να δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και να ολοκληρώσουν εργασίες, λέει ο Kaiser. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ανεπάρκειας βιταμίνης Β12, ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει αυταπάτες και παράνοια.
Πώς θα ξεχωρίσετε την ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 από τα συμπτώματα άνοιας
Οι γιατροί λένε ότι είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς από μια φυσική εξέταση εάν ένα άτομο έχει ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 ή άνοια. «Δεν υπάρχει τρόπος να διακρίνουμε τη διαφορά με βάση τα γνωστικά συμπτώματα», λέει ο Parul M Goyal, M.D., επίκουρος καθηγητής ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Vanderbilt και διευθυντής Ιατρικής για ηλικιωμένους στο Vanderbilt One Hundred Oaks.
Ωστόσο, η ύπαρξη γαστρεντερικών συμπτωμάτων, τα οποία εμφανίζονται σχεδόν ταυτόχρονα με γνωστικά προβλήματα μπορεί να είναι ένα σημάδι ανεπάρκειας βιταμίνης Β12, λέει ο Sachdev. «Ο συνδυασμός σωματικών και γνωστικών αλλαγών είναι μια σημαντική ένδειξη ότι μια θεραπεύσιμη αιτία όπως η ανεπάρκεια Β12 θα μπορούσε να είναι το πρόβλημα», καταλήγει.
