Ο πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή στη μέση κατά την περίοδο (δυσμηνόρροια) είναι μια δυσάρεστη εμπειρία, που οι περισσότερες γυναίκες έχουν αντιμετωπίσει ορισμένες φορές στη ζωή τους.
Ωστόσο, για πολλές γυναίκες ο πόνος μπορεί να είναι τόσο έντονος, που να επηρεάζει αρνητικά την ζωή τους, σε σημείο που καθημερινές υποχρεώσεις όπως είναι η εργασία να καθίστανται εξαιρετικά δύσκολες. Στο παρόν δημοσίευμα θα δείτε πόσος πόνος στην περίοδο θεωρείται φυσιολογικός και πότε θα πρέπει να μιλήσετε στο γιατρό σας, καθώς και τα πιθανά αίτια μιας ιδιαίτερα επώδυνης περιόδου.
Πρωτογενής δυσμηνόρροια: Πόσος πόνος στην περίοδο είναι φυσιολογικός
Η πρωτογενής δυσμηνόρροια είναι μια συχνή κατάσταση, η οποία προκαλείται από τις συσπάσεις της μήτρας κατά τη διάρκεια της περιόδου. Η σύσπαση αυτή συμβαίνει λόγω της παραγωγής ορισμένων ορμονών από το ενδομήτριο, με σκοπό την προετοιμασία του σώματος κατά την εγκυμοσύνη.
Η πρωτογενής δυσμηνόρροια είναι κάτι το φυσιολογικό. Ο πόνος είναι ήπιος προς μέτριος, σας επιτρέπει να λειτουργείτε κανονικά στην καθημερινότητά σας και διαρκεί 1 – 2 μέρες.
Μπορείτε να διαχειριστείτε την όποια ενόχληση με ένα απλό παυσίπονο, ζεστές κομπρέσες και σωματική δραστηριότητα, σύμφωνα με το «Health News». Προτιμήστε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη παυσίπονα (π.χ.: ιβουπροφαίνη) και αποφύγετε την ασπιρίνη, καθώς μπορεί να επιφέρει πιο βαριά αιμορραγία.
Δευτερογενής δυσμηνόρροια: Πότε πρέπει να μιλήσετε με το γυναικολόγο
Ο όρος «δευτερογενής δυσμηνόρροια» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον πόνο κατά την περίοδο, ο οποίος δεν προκαλείται από τις φυσιολογικές συσπάσεις της μήτρας αλλά από κάποια άλλη υποκείμενη πάθηση.
Σε αυτή την περίοδο, ο πόνος της περιόδου είναι ιδιαίτερα έντονος, σε σημείο που η σωματική δραστηριότητα να είναι σχεδόν αδύνατη και απλές καθημερινές υποχρεώσεις, όπως είναι η εργασία, να γίνονται εξαιρετικά δύσκολες. Ο πόνος μπορεί να διαρκέσει πάνω από 2 – 3 μέρες, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις διαρκεί καθ’ όλη τη διάρκεια της εμμήνου ρήσεως.
Οι συχνότερες παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν δευτερογενή δυσμηνόρροια είναι οι παρακάτω, σύμφωνα με το περιοδικό «Women’s Health»:
- Ενδομητρίωση (η επένδυση του ενδομητρίου προσκολλάται στις ωοθήκες, την ουροδόχο κύστη και άλλα όργανα)
- Αδενομύωση (η επένδυση του ενδομητρίου, εξαπλώνεται στο μυικό τοίχωμα της μήτρας)
- Πολυκυστικές ωοθήκες (κύστες γεμάτες υγρό που μεγαλώνουν πάνω ή κοντά στις ωοθήκες)
- Ινωμυώματα στη μήτρα (καλοήθεις όγκοι στα τοιχώματα της μήτρας)
- Φλεγμονή που προκαλείται από κάποια μόλυνση από βακτήριο ή κάποιο ΣΜΝ
Εάν αντιμετωπίζετε πόνο τόσο έντονο που δυσκολεύεστε να φέρετε εις πέρας τις καθημερινές υποχρεώσεις σας, τότε πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας, ο οποίος θα αναζητήσει τα αίτια του πόνου και θα σας προσφέρει στοχευμένη θεραπεία. Υπογραμμίζουμε ότι η περίοδος δεν θα έπρεπε να αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην καθημερινότητά σας και πως υπάρχουν θεραπείες για να ζήσετε πολύ πιο εύκολα με τη δευτερογενή δυσμοινόρροια.
Όσα πρέπει να ξέρετε για την ενδομητρίωση
Η ενδομητρίωση είναι ένα από τα συχνότερα αίτια της δευτερογενούς δυσμηνόρροιας. Σύμφωνα με τον οργανισμό «Frontiers», περίπου 1 στις 10 γυναίκες διαγιγνώσκονται με ενδομητρίωση κάποια στιγμή στη ζωή τους. Για τις γυναίκες που υποφέρουν από πολύ έντονο πόνο κατά την περίοδο, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 40% - 60%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μια γυναίκα που πάσχει από ενδομητρίωση, θα υποφέρει από τα παραπάνω συμπτώματα κατά μέσο όρο για μία ολόκληρη δεκαετία, μέχρι να λάβει τη σωστή διάγνωση, όπως αναφέρουν τα στοιχεία του πανεπιστημίου του Yale.
Εν μέρει αυτό συμβαίνει επειδή τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι παρόμοια με εκείνα άλλων παθήσεων, όπως αυτές για τις οποίες μιλήσαμε στην προηγούμενη ενότητα. Παράλληλα, πολλές γυναίκες διστάζουν να επισκεφθούν το γιατρό τους και να του παραπονεθούν για τον πόνο τους, καθώς επικρατεί σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας η λανθασμένη αντίληψη ότι ο εξαιρετικά έντονος πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου είναι φυσιολογικός.
Τι είναι η ενδομητρίωση
Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια νόσος που προσβάλλει τις γυναίκες, κατά την οποία ο ιστός που υπό φυσιολογικές συνθήκες καλύπτει το εσωτερικό της μήτρας (ενδομήτριο) μεγαλώνει έξω από τη μήτρα και προσκολλάται πάνω σε άλλα όργανα (κυρίως στις ωοθήκες, τις σάλπιγγες, την ουροδόχο κύστη και τον κόλπο). Περίπου στο 30% των γυναικών εντοπίζονται και κύστες (κατά 99% πρόκειται για καλοήθεις όγκους) οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται να αφαιρεθούν χειρουργικά.
Οι περιοχές της ενδομητρίωσης αιμορραγούν κάθε μήνα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία φλεγμονής και ουλών. Ως αποτέλεσμα, οι ασθενείς πάσχουν από έντονο πόνο που διαρκεί καθ’ όλη τη διάρκεια της εμμήνου ρήσεως, ενώ περίπου στις μισές περιπτώσεις ο πόνος είναι χρόνιος (παρατηρείται σε όλη τη διάρκεια του κύκλου, όχι μόνο τις μέρες της περιόδου).
Παράλληλα, πολλές γυναίκες με ενδομητρίωση βιώνουν και πόνο κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα, ενώ πάνω από τις μισές ασθενείς θα εμφανίσουν και σοβαρή υπογονιμότητα.
Τα συχνότερα συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι:
- Χρόνιος πυελικός πόνος
- Έντονος στο κάτω μέρος του στομαχιού ή στη μέση
- Πόνος κατά την ούρηση ή την αφόδευση κατά τη διάρκεια της περιόδου
- Περίοδος που διαρκεί για πάνω από 7 μέρες
- Πόνος που διαρκεί για πάνω από 2 – 3 μέρες
- Βαριά αιμορραγία κατά την περίοδο (χρειάζεται να αλλάζετε σερβιέτα κάθε 1 ώρα ή και συχνότερα)
- Σταγόνες αίματος ακόμα και όταν δεν έχετε περίοδο
- Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
- Πόνος που γίνεται χειρότερος με το πέρασμα των χρόνων
- Ανεβασμένη θερμοκρασία / δέκατα κατά τη διάρκεια της περιόδου
Συνήθως, για τη διάγνωση της νόσου θα πρέπει αρχικά να γίνει κλινική εξέταση, ενδοκολπικός υπέρηχος και αιματολογικές εξετάσεις. Εάν υπάρξουν ενδείξεις για πιθανή ενδομητρίωση, ενδέχεται να γίνει μια ασφαλής χειρουργική επέμβαση (λαπαροσκόπηση), η οποία είναι και ο μόνος τρόπος για να υπάρξει βέβαιη διάγνωση.
Θεραπείες ενδομητρίωσης:
Η αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης γίνεται με διάφορους τρόπους, ανάλογα με την περίπτωση.
Πολλές φορές ο γυναικολόγος μπορεί να προτείνει αναλγητική θεραπεία με ειδικά παυσίπονα χάπια σε συγκεκριμένες δόσεις, ενώ συχνά συστήνεται ορμονική θεραπεία με αντισυλληπτικά ή άλλα χάπια.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να τοποθετηθούν στον κόλπο ορισμένα εμφυτεύματα (η διαδικασία είναι απλή, γίνεται χωρίς νάρκωση και διαρκεί για λίγα λεπτά).
Εάν οι παραπάνω μεθόδους αποτύχει τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί χειρουργική αφαίρεση των κυστών, ή και ωοθηκεκτομή+/- υστερεκτομή.
